Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (Π. Ε.)
Permanent URI for this collection
Browse by
Recent Submissions
Item Restricted access Ο Αντώνης Πρωτοπάτσης μέσα από το βλέμμα του Γιώργου Πετρή: Τέχνη – Ιδεολογία – ΑντίστασηΜπάλλας, Ανδρέας (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-09)Η παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζει την καλλιτεχνική και ιδεολογική πορεία του Αντώνη Πρωτοπάτση (1897-1947) μέσα από το βλέμμα του Γιώργου Πετρή (1916-1997), τεχνοκριτικού και στενού φίλου του καλλιτέχνη. Στόχος της μελέτης είναι η ανάδειξη της συμβολής του Πρωτοπάτση στη νεοελληνική τέχνη και στο πολιτισμικό πεδίο, με έμφαση στα λιγότερο γνωστά ύστερα χρόνια της ζωής του, καθώς και η ένταξη του έργου του σε ένα ευρύτερο κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτικό πλαίσιο. Παράλληλα, επιχειρείται μια πρώτη συστηματική αξιοποίηση αδημοσίευτου αρχειακού υλικού από το Αρχείο Γιώργου Πετρή, στο οποίο διασώζεται πλούσιο τεκμηριωτικό υλικό για τον Πρωτοπάτση, όπως προσωπική αλληλογραφία, σημειώσεις, χειρόγραφα και εικαστικό έργο. Η μεθοδολογία που ακολουθείται βασίζεται στην αναλυτική μελέτη πηγών όπως επιστολές, δημοσιεύματα, αρχειακά έγγραφα, εικαστικά έργα, καθώς και στη δευτερογενή βιβλιογραφία για την τέχνη και τη διανόηση του Μεσοπολέμου και της δεκαετίας του 1940. Μέσα από μια διττή προοπτική– αφενός την αυτοαναπαράσταση του Πρωτοπάτση στις επιστολές του προς τον Πετρή και αφετέρου την κριτική αποτίμησή του από τον δεύτερο– επιδιώκεται μια πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία της προσωπικότητας και του έργου του. Η ανάλυση εμπλουτίζεται με ερμηνευτικά εργαλεία εμπνευσμένα από τις θέσεις του Walter Benjamin για τη σχέση τέχνης και πολιτικής, προκειμένου να γίνει κατανοητή η μετατόπιση του Πρωτοπάτση προς την Αριστερά και η ενεργός δράση του στα χρόνια της Αντίστασης. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν έναν πολυσχιδή και ριζοσπαστικό δημιουργό, ο οποίος υπερέβη τα όρια του παραδοσιακού «πνευματικού ανθρώπου» του Μεσοπολέμου. Ο Πρωτοπάτσης αναδύεται ως καλλιτέχνης που προσπάθησε να συνδέσει την τέχνη με τα κοινωνικά της συμφραζόμενα, διευρύνοντας τους αισθητικούς και ιδεολογικούς του ορίζοντες μέσα από την προσωπική και ιστορική εμπειρία του. Η μελέτη, συνολικά, εμπλουτίζει τη σύγχρονη έρευνα για την τέχνη του 20ού αιώνα και αναδεικνύει ειδικότερα πεδία έρευνας πάνω στο έργο του Πρωτοπάτση.Item Embargo Όψεις της καλλιτεχνικής ελευθερίας στον δημόσιο χώρο μέσα από νομολογιακά παραδείγματα του αγγλοσαξονικού και ηπειρωτικού δικαίουΠαπαδάκη, Μαρία (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-02)Η παρούσα πτυχιακή εργασία εστιάζει στο ζήτημα της ελευθερίας της τέχνης στον δημόσιο χώρο μέσα από νομολογιακά παραδείγματα του ηπειρωτικού και αγγλοσαξονικού δικαίου, όπου τα δικαστήρια κλήθηκαν να αποφασίσουν για τα όρια της καλλιτεχνικής έκφρασης. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται πώς οι εκάστοτε κοινωνικές, πολιτικές, αλλά κυρίως θρησκευτικές πεποιθήσεις έρχονται κάποιες φορές σε σύγκρουση με το δικαίωμα του καλλιτέχνη να δημιουργεί ελεύθερα και πώς τα δικαστήρια επιλύουν τις συγκρούσεις αυτές. Γίνεται αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο, που ρυθμίζει την ελευθερία της τέχνης στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, ώστε να αναδειχθούν η πολυπλοκότητά του και οι διαφορετικές προσεγγίσεις της καθεμιάς έννομης τάξης και στην κοινωνική λογοκρισία. Στη συνέχεια παρουσιάζονται αναλυτικά δύο δικαστικές υποθέσεις: Η μία αφορά στο έργο «Pasja» της πολωνής εικαστικής καλλιτέχνιδας Dorota Nieznalska, που θεωρήθηκε βλάσφημο με συνέπεια η καλλιτέχνιδα να διωχθεί, και η άλλη στο γλυπτό «Plumed Serpent» του Robert Graham στις ΗΠΑ, όπου κάποιοι θεώρησαν ότι πρόκειται για θρησκευτικό σύμβολο, που προάγει συγκεκριμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις, και όχι για έργο τέχνης. Γίνεται ακόμη αναφορά στο πρόσφατο περιστατικό στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, όπου βανδαλίστηκαν έργα τέχνης του εικαστικού Χριστόφορου Κατσαδιώτη, επειδή θεωρήθηκαν βλάσφημα. Από τη συγκριτική ανάλυση των υποθέσεων προκύπτει ότι, αν και τις περισσότερες φορές το θεσμικό πλαίσιο παρέχει σημαντικές εγγυήσεις προστασίας της ελευθερίας της τέχνης, η πρόσληψη της τελευταίας από τα μέλη του κοινωνικού συνόλου και οι πολιτισμικές συνθήκες που κάθε φορά επικρατούν διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή του και στην εν γένει αντιμετώπιση των καλλιτεχνών και του έργου τους. Η εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υπεράσπιση της ελευθερίας της τέχνης παραμένει ένα ανοιχτό ζήτημα.Item Embargo Σχέσεις πατρωνίας τον 16ο αιώνα στην αναγεννησιακή Φλωρεντία: Η περίπτωση του αρχιδούκα Cosimo I dei Medici και του χρυσοχόου και γλύπτη Benvenuto CelliniΒαραλή, Δέσποινα (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-07)Η παρούσα εργασία διερευνά την συνεργασία του Benvenuto Cellini με τον Cosimo I de’ Medici, εστιάζοντας στην ένταση ανάμεσα στην ατομική δημιουργικότητα και την πολιτικά ελεγχόμενη τέχνη στην Ιταλική Αναγέννηση. Επίσης, αναλύεται η πολιτιστική στρατηγική του Μεδίκειου καθεστώτος, το οποίο αξιοποίησε την τέχνη ως εργαλείο πολιτικής νομιμοποίησης, κοινωνικής ηγεμονίας και ιδεολογικής προβολής. Παράλληλα, εξετάζεται η καλλιτεχνική διαδρομή και η ασυμβίβαστη προσωπικότητα του Cellini, που συχνά οδηγούσε σε συγκρούσεις με πάτρωνες και εξουσιαστικούς μηχανισμούς. Η συνεργασία με τον Cosimo I de’ Medici, επισκιασμένη από προσωπικές ασυμβατότητες, καλλιτεχνικούς ανταγωνισμούς και δικαστικές διενέξεις, είχε ως τελικό αποτέλεσμα την καλλιτεχνική απομόνωση του Benvenuto Cellini. Η μελέτη αυτή βασίζεται σε πρωτογενείς πηγές, όπως η αυτοβιογραφία Vita, τα ποιήματα και τα θεωρητικά κείμενα του Cellini, στις μαρτυρίες των Vasari και Machiavelli και σε εκτενή δευτερογενή βιβλιογραφία. Μέσα από την περίπτωση Cellini-Cosimo, αναδεικνύονται οι δομικές αντιφάσεις της σχέσης τέχνης και εξουσίας στην Αναγέννηση.Item Embargo Ο κώδικας Ebnerianus στην Οξφόρδη: η ταυτότητα και οι χρήσεις μίας εικονογραφημένης Καινής Διαθήκης. Από την Κωνσταντινούπολη των Κομνηνών στη Γεωργία του Ύστερου ΜεσαίωναΝιούκα, Θωμαή (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-02)Στην κεντρική Βιβλιοθήκη Bodleian του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης φυλάσσεται το εικονογραφημένο χειρόγραφο με αρίθμηση MS Auct. T. inf. 1. 10, γνωστό και ως Κώδικας Ebnerianus, ένα από τα σημαντικότερα σωζόμενα αντίγραφα Καινής Διαθήκης που χρονολογείται στο δεύτερο τέταρτο του 12ου αιώνα και διακρίνεται από την πολυτέλεια των υλικών και την πρωτοτυπία της εικονογράφησης. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να αναδείξει όψεις του συγκεκριμένου βιβλίου που το καθιστούν μοναδικό και εξέχον παράδειγμα παραγωγής χειρόγραφων στην Μέση Βυζαντινή περίοδο. Έτσι, θα παρουσιαστούν ο σχεδιασμός και η οργάνωση των κειμένων, τα υλικά και το περιεχόμενο της εικονογράφησης, ενώ θα αναφερθεί η ιστορική του «διαδρομή» ως τη Γεωργία του ύστερου Μεσαίωνα. Ακόμη, η αναλυτική περιγραφή των ολοσέλιδων μικρογραφιών και του κοσμήματος επιδιώκει να φωτίσει την καλλιτεχνική του αξία καθώς επίσης γνωρίσματα που εντάσσουν τον κώδικα στην ευρύτερη ομάδα ενός εικαζόμενου κωνσταντινοπολίτικου εργαστηρίου του πρώτου μισού του 12ου αιώνα. Τέλος, θα διερευνηθούν οι επιδράσεις που άσκησε ο κώδικας στην εικονογράφηση βιβλίων στη Γεωργία έως τα τέλη του 14ου αιώνα.Item Embargo Codex Amiatinus, από τα μοναστικά σκριπτόρια της Νορθούμπρια ως την Ιταλία: Ιστορικό πλαίσιο, διαδρομή και σημασία ενός από τα σημαντικότερα εικονογραφημένα χειρόγραφα του πρώιμου ΜεσαίωναΠαπουτσή, Ευαγγελία (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-02)Ο Κώδικας Αμιατίνους (Codex Amiatinus) είναι το παλαιότερο σωζόμενο χειρόγραφο/αντίγραφο της Βίβλου γραμμένο στη Λατινική Βουλγάτα (Vulgata) (c. 700) και ένα από τα σημαντικότερα στο είδος του. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετήσει το ιστορικό πλαίσιο δημιουργίας του, τη διαδρομή του από τη ΒΑ Αγγλία στη Φλωρεντία και την ιδιαίτερη αξία του ως εργαλείου για την κατανόηση της ιστορίας των βιβλικών μεταφράσεων και εικονογραφήσεων. Ειδικότερα θα γίνει αναλυτική περιγραφή του κώδικα και κυρίως των εικονογραφήσεων, του τρόπου ένταξής τους στο κείμενο καθώς και της σημασίας τους, εστιάζοντας στα προβλήματα που έχει αναδείξει η μέχρι σήμερα έρευνα. Ένα σημαντικό κομμάτι της εργασίας θα επικεντρωθεί στον σχολιασμό της διαδρομής του χειρογράφου από την μεσαιωνική Νορθούμπρια, τόπο δημιουργίας του, στο Μόντε Αμιάτα (Monte Amiata) της Τοσκάνης και μετέπειτα στη Φλωρεντία όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Επίσης θα εξεταστεί ο ρόλος του Κώδικα Αμιατίνους στην βιβλιογραφική παραγωγή των εργαστηρίων των δίδυμων μοναστηριών Γουέρμουθ-Τζάροου (Wearmouth-Jarrow) και θα γίνει σύγκριση του με άλλα σημαντικά χειρόγραφα από το ίδιο σκριπτόριο αλλά και από την κοντινή μονή του Λίντισφερν (Lindisfarne). Τέλος θα διερευνηθούν πιθανές καινοτομίες του κώδικα σε σχέση με άλλα χειρόγραφα της εποχής του.Item Restricted access Η παλίμψηστη γραφή στους πίνακες του Αλέκου ΛεβίδηΓεωργούλης, Μιλτιάδης-Συμεών (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-10)Η παρούσα εργασία εξετάζει παραδειγματικά ζωγραφικούς πίνακες από το ώριμο έργο του Αλέκου Λεβίδη. Οι πίνακες αυτοί προσεγγίζονται στον άξονα της διαχρονίας και της συγχρονίας σαν παλίμψηστα έργα, στο πλαίσιο της διαεικονικότητας, ως δοκιμές γραφής «δεύτερου βαθμού», θεματικές και μορφικές επανοικειοποιήσεις που αποτελούν προϊόντα ευανάγνωστης μίμησης ή μετασχηματισμού από την προγενέστερη ζωγραφική παράδοση (αρχαία, μεσαιωνική, νεότερη, ελληνική και διεθνή). Πολύ περισσότερο από ένα οπτικό κολλάζ, οι εξεταζόμενοι πίνακες του Λεβίδη ενδείκνυνται για ένα διανοητικό παιχνίδι, μία ανάγνωση βραδείας καύσεως με αισθητικές και πολιτικές προεκτάσεις. Η εργασία αυτή επιχειρεί να αναλύσει αυτού του είδους τους πίνακες ανατρέχοντας στην Ιστορία της Τέχνης να δώσει ορισμένα ερμηνευτικά αποτελέσματα, καθώς και να παρουσιάσει μία πιθανή εξήγηση για την επιλογή του καλλιτέχνη να επιλέξει με τόση συνέπεια αυτή την πολυστρωματική γραφή.Item Restricted access Vincent van Gogh: Η αυτοεικόνα του καλλιτέχνη μέσα από τις επιστολές τουΘανέλλας, Κωνσταντίνος (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-10)Ο Vincent van Gogh υπήρξε μια από τις πιο ιδιοφυείς και ταραγμένες μορφές της τέχνης του 19ου αιώνα, και η εκτενής επιστολογραφία του –κυρίως με τον αδελφό του Theo – αποτελεί καθρέφτη της εσωτερικής του πορείας. Στις επιστολές του αποτυπώνεται όχι μόνο η βαθιά αδελφική σχέση και στήριξη, αλλά και οι αγωνίες του σχετικά με την καλλιτεχνική του ταυτότητα, την πίστη στον Θεό, την αποξένωσή του και τη θέση του στον κόσμο. Η μητέρα του, Anna Cornelia Carbentus, υπήρξε επίσης αποδέκτης σημαντικών γραμμάτων, τα οποία φανερώνουν την ανάγκη του για την οικογενειακή θαλπωρή. Η πρώιμη επαφή του με την Gallery Goupil, όπου εργάστηκε, τον έφερε σε επαφή με το εμπόριο τέχνης, αλλά ταυτόχρονα ενίσχυσε το αίσθημα του ανικανοποίητου. Στη ζωγραφική του ο van Gogh αναζητούσε απελευθέρωση από τις ακαδημαϊκές φόρμες, δίνοντας προτεραιότητα στο συναίσθημα και στο βίωμα και το πέτυχε, ενώ η λογοτεχνία υπήρξε γι’ αυτόν πηγή έμπνευσης και στοχασμού. Ωστόσο, η ψυχική του αστάθεια, που περιγράφεται σε αρκετές επιστολές, τον οδήγησε στην απομόνωση και, τελικά, στην αυτοχειρία. Η αλληλογραφία του, πέρα από προσωπικό ντοκουμέντο, λειτουργεί και ως πολύτιμο κλειδί κατανόησης της ζωγραφικής του και της υπαρξιακής του αγωνίας.Item Restricted access Η τέχνη μέσα από το βλέμμα του Νικόλαου ΚάλαςΤροχίδου, Βασιλική (Πτυχιακή εργασία, 2025-10-02)Η παρούσα εργασία εξετάζει τη θεωρητική, τεχνοκριτική και επιμελητική δραστηριότητα του Νικόλαου Κάλας, εστιάζοντας στη συμβολή του στη διαμόρφωση της ελληνικής και διεθνούς διανόησης του 20ού αιώνα. Μέσα από την καταγραφή της βιογραφικής και πνευματικής του διαδρομής, αναλύονται τρεις κομβικές φάσεις της ζωής του: η Αθήνα, το Παρίσι και η Νέα Υόρκη. Οι πόλεις αυτές δεν λειτουργούν μόνο ως γεωγραφικοί και χρονικοί σταθμοί αλλά και ως ιδεολογικά πλαίσια που καθόρισαν την πορεία και σκέψη του: μαρξισμός (Αθήνα), φροϋδομαρξισμός (Αθήνα και Παρίσι) και υπερρεαλισμός (Παρίσι και Νέα Υόρκη). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα θεωρητικά του έργα και στις παρεμβάσεις του στον χώρο της τεχνοκριτικής, καθώς και στη σημασία της επιμελητικής του δράσης ως πεδίο εφαρμογής των ιδεών του. Τέλος, η εργασία αποτιμά το έργο του Κάλας υπό το πρίσμα της σύγχρονης σκέψης, αναδεικνύοντας τη διαχρονικότητα της προσέγγισής του στην τέχνη ως μέσο αισθητικής, κοινωνικής και πολιτικής παρέμβασης.Item Restricted access Προσεγγίζοντας την αισθητική του κιτς μέσω του "Avant Garde and Kitsch" του Clement GreenbergΚολυφέτη, Μαριάνθη (Πτυχιακή εργασία, 2025-09-09)Η εκπόνηση της εργασίας σκοπεύει στην πολύπλευρη προσέγγιση της αισθητικής του κιτς με άξονα το κείμενο “Avant Garde & Kitsch”, του Clement Greenberg. Ακολουθώντας τη δομή του εν λόγω κειμένου, αρχικά, αναπτύσσεται ένας κριτικός διάλογος γύρω από τις έννοιες του ακαδημαϊσμού, του αλεξανδρινισμού και της πρωτοπορίας με στόχο την θεωρητική και ιστορική πλαισίωση του κιτς. Κατόπιν, αφού αναφερθούν επιγραμματικά οι διάφοροι ορισμοί του κιτς, δίνεται έμφαση στην ανάδειξη του ως πολιτισμικό φαινόμενο, διατρέχοντας ολόκληρη την εργασία. Περαιτέρω, μέσα από τις κριτικές θεωρίες διαφόρων συγγραφέων μεταξύ των οποίων του Matei Calinescu, του Hermann Broch, του Umberto Eco, εξετάζονται οι πολύπλοκοι παράγοντες που συνθέτουν το αισθητικό φαινόμενο. Συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για την ποιότητα της αστικής κουλτούρας, τον ρόλο της εκπαίδευσης τόσο στα αστικά όσο και στα στρώματα της ελίτ και την ουσιαστική παιδαγωγική λειτουργία του κιτς, με τον όρο απαλλαγμένο πλέον από το φλοιό της κατώτερης τέχνης/του κακού γούστου. Ακολουθεί μία διεξοδική ανάλυση για την σχέση της πρωτοπορίας με το κιτς, υπό το πρίσμα των Βaudelaire, Nietzche και Adorno, μεταξύ άλλων, αναδεικνύοντας την σχέση αλληλοσυμπλήρωσης τους, παρά τις καίριες διαφορές που υπογραμμίζονται. Επίσης, εντοπίζονται οι ρίζες της αισθητικής του κιτς ανατρέχοντας στην ιστορία και συνδέοντας την με το ιστορικό φαινόμενο της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης και με το ρεύμα του Ρομαντισμού. Τέλος, εξετάζεται ο ρόλος του κιτς στις πολιτικές πρακτικές, ιδίως ως εργαλείου πολιτικής προπαγάνδας.Item Restricted access Βιο-αισθητικές προσεγγίσεις στον περιβαλλοντικό εγγραμματισμόΚυβέλος, Χρήστος (Πτυχιακή εργασία, 2025-07-01)Η παρούσα εργασία διερευνά τρόπους και διδακτικές πρακτικές που μπορούν να συνεισφέρουν στη ενδυνάμωση των μαθημάτων του περιβαλλοντικού εγγραμματισμού στη σχολική εκπαίδευση. Για το σκοπό αυτό μερικά έργα από το χώρο της σύγχρονης τέχνης θα χρησιμοποιηθούν ως καθοδηγητικά εργαλεία σε project και διαθεματικά σενάρια περιβαλλοντικού εγγραμματισμού. Για την πληρέστερη ενσωμάτωση των έργων στα εκπαιδευτικά σενάρια κρίθηκε αναγκαίο να οριοθετηθεί ένα πεδίο συνάντησης μεταξύ θεωρίας και τέχνης. Το πρώτο μέρος της εργασίας αφιερώνεται στο παραπάνω εγχείρημα. Η έννοια της συνύφανσης που προτείνει ο Ian Hodder φωτίζει διαδικασίες αλληλεξάρτησης και παγίδευσης ανθρώπων και πραγμάτων. Η C. Pelluchon προτείνει μια αναθεώρηση της διαφωτιστικής παράδοσης ενσωματώνοντας σε αυτήν τον οικολογικό προβληματισμό της εποχής μας. Από την πλευρά της πολιτικής οικολογίας η σκέψη του B. Latour μάς καλεί να επεξεργαστούμε ένα νέο οδικό χάρτη προς το επίγειο. Η έννοια της απεδαφικοποίησης, συνεισφορά των G. Deleuze και F. Guattari, μπορεί να διασταυρωθεί με πτυχές της νεωτερικότητας όπως ο παροντισμός και η λήθη, έννοιες που επεξεργάζονται αντίστοιχα οι F. Hartog και P. Connerton. Στο δεύτερο μέρος εξετάζονται έργα των Jenny Kendler, Takashi Kuribayashi, Marjetica Potrč και Anne Percoco. Τα επιλεγμένα έργα επιχειρούν μια τομή στους καθιερωμένους λόγους, προβάλουν την οικολογική κατάρρευση, θέτουν ζητήματα πολιτικής τάξης και καλούν σε περιβαλλοντική αφύπνιση χωρίς όμως να υιοθετούν την οπτική του πολιτισμικού πεσιμισμού. Την ίδια στιγμή προσφέρουν πολλές δυνατότητες κριτικής ανάγνωσης, αναστοχασμού, αναίρεσης του ανθρωποκεντρισμού και καλλιέργειας της μέριμνας για τον έμβιο κόσμο. Μια παραδοχή που κάνουμε στο πλαίσιο της εργασίας είναι ότι ενσωματώνοντας τις παραπάνω λειτουργίες στον περιβαλλοντικό εγγραμματισμό ισχυροποιείται η εκπαιδευτική πράξη, αποκτά εννοιολογικό πλούτο και πληρότητα περιεχομένου.Item Restricted access Η εκθεσιακή δραστηριότητα του Αλέξανδρου Ιόλα στην Ελλάδα: από τη διεθνή στην τοπική σκηνήΦλώρος, Φώτιος (Πτυχιακή εργασία, 2025-06-30)Η μόνιμη εγκατάσταση του Αλέξανδρου Ιόλα στην Ελλάδα συμπίπτει με την περίοδο της μεταπολίτευσης. Η ακριβής χρονολογία δεν εξακριβώνεται, αλλά τοποθετείται μεταξύ 1974-76. Μετά την πτώση της Χούντας πολλοί καλλιτέχνες με τους οποίους ο Ιόλας διατηρούσε στενές σχέσεις (όπως ο Takis, ο Πανιάρας, ο Φασιανός κ.α.) επέστρεψαν στην Ελλάδα. Μαζί τους επαναπατρίστηκαν και προσωπικότητες που διέμεναν στο εξωτερικό κατά την επταετία φέρνοντας έναν νέο αέρα. Πιθανότατα μέσα σε αυτό το κλίμα αποφάσισε και ο Ιόλας να εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Η επαφή του, ωστόσο, με την εγχώρια θεσμική καλλιτεχνική σκηνή είχε ξεκινήσει το 1971 με τη συνεργασία του την Γκαλερί Ζουμπουλάκη. Ο Ιόλας συνεργάστηκε με σχεδόν όλες τις γκαλερί και τις αίθουσες τέχνης που δραστηριοποιούνταν εκείνη την εποχή στην Ελλάδα εκθέτοντας έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών –σε αρκετές περιπτώσεις για πρώτη φορά. Αξιοποιώντας τις διασυνδέσεις του με εικαστικούς και συλλέκτες του εξωτερικού, τροφοδότησε ελληνικές γκαλερί με έργα διεθνών καλλιτεχνών που υπό άλλες συνθήκες η έκθεσή τους θα καθίστατο αδύνατη. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί η έκθεση που διοργάνωσε το 1978 με έργα του Max Ernst σε τέσσερις διαφορετικούς εκθεσιακούς χώρους της Αθήνας ταυτόχρονα, ενισχύοντας έτσι το διεθνές προφίλ των εγχώριων γκαλερί και προσφέροντας νέα ερεθίσματα στους σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να φωτίσει μία σκοτεινή περίοδο της επαγγελματικής δραστηριότητας του Αλέξανδρου Ιόλα για την οποία ελάχιστα είναι γνωστά. Στόχος, λοιπόν, της έρευνας είναι η χαρτογράφηση της παρουσίας του διεθνούς γκαλερίστα στην καλλιτεχνική σκηνή της Ελλάδας και η τεκμηρίωσή της μέσα από αρχειακό και μη υλικό.Item Restricted access Πορτραίτα του Κακού στην δυτική Τέχνη Από την Γένεση στην Κόλαση του Δάντη και στον Χαμένο Παράδεισο του MiltonΣτεφανάτος, Γεράσιμος (Πτυχιακή εργασία, 2025-06-18)Η μακραίωνη σχέση του Κακού με την Τέχνη παραμένει μέχρι σήμερα σε παράλληλη και διαρκώς μεταβαλλόμενη ροή, με την αρχέγονη διαμάχη ανάμεσα στο Καλό και το Κακό να εμφανίζεται στα ιερά γραπτά κείμενα ήδη από τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού. Η εικόνα, λόγω του αναλφαβητισμού αλλά και της ευχερέστερης νοηματικής κατανόησης και πρόσληψης του εικαστικού έργου, βρίσκεται συχνά σε προνομιακή θέση έναντι του πολιτισμού της γραφής, όπου η εικονογράφηση θρησκευτικών κειμένων λειτουργεί ως μία άτυπη συνύπαρξη θρησκευτικού, ιστορικού, φιλοσοφικού και κοινωνικού αποτυπώματος, με τον ζωγράφο να αναδεικνύεται ως συνδετικός κρίκος Πρώτος και βασικός στόχος της εργασίας είναι να παρατηρήσει την εξέλιξη του και πως αυτό επιδρά και ερμηνεύεται ιστορικά μέσα από την εικαστική αποτύπωση θρησκευτικών κειμένων της Γένεσης καθώς και των δύο επικών ποιημάτων, όπου η σύμπραξη λόγου και εικόνας ξεδιπλώνεται υπό το πρίσμα της διδακτικής θεματολογίας του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης. Εικαστικές Τέχνες, Ιστορία, Φιλοσοφία και Αισθητική, Πολιτική, Λογοτεχνία, Θέατρο και Θεωρία των Φύλλων αλληλοσυμπληρώνονται, αλληλοεμπλέκονται και ενίοτε αλληλοσυγκρούονται, λειτουργώντας εν τέλει ως συνιστώσα δύναμη της εξελικτικής διαδικασίας της Κοινότητας Δεύτερη και επίσης σημαντική επιδίωξη είναι πέρα από την συμπερασματική ανασκόπηση της κύριας θεματολογίας, να τεθούν υπό την μορφή συλλογισμών κάποιες προσωπικές διαπιστώσεις αναφορικά με την εξέλιξη της έννοιας του Κακού στον σύγχρονο κόσμο και πως η Τέχνη αντιλαμβάνεται τον ρόλο της απέναντι του, σε συνάρτηση με την ανθρώπινη ηθική και την κοινωνική πραγματικότητα.Item Restricted access «Η Νέα Αμερικανική Ζωγραφική»: Η Άνοδος του Αμερικανικού Μοντερνισμού κατα τη περίοδο του Ψυχρού ΠολέμουΠαπάζογλου, Χαράλαμπος - Ίων (Πτυχιακή εργασία, 2025-06-30)Η παρούσα εργασία εξετάζει την έκθεση “The New American Painting” (1958-59), μια περιοδεύουσα έκθεση αφηρημένης αμερικανικής ζωγραφικής που οργανώθηκε από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) και παρουσιάστηκε σε οκτώ ευρωπαϊκές πόλεις. Στόχος της μελέτης είναι να αναδείξει πως ο Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός, μέσω της συγκεκριμένης έκθεσης, προβλήθηκε ως το νέο παγκόσμιο σημείο αναφοράς στη μοντέρνα τέχνη, αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στο διεθνές πολιτιστικό τοπίο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Η εργασία οργανώνεται σε τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η εξέλιξη της αμερικανικής τέχνης από το 1900 έως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με έμφαση στις κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές, καθώς και στην αναζήτηση μιας αυθεντικής αμερικανικής εικαστικής γλώσσας. Εξετάζονται επίσης η επίδραση των ομοσπονδιακών καλλιτεχνικών προγραμμάτων της δεκαετίας του 1930, καθώς και η συμβολή της μετανάστευσης Ευρωπαίων καλλιτεχνών στη Νέα Υόρκη στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής πρωτοπορίας. Το δεύτερο κεφάλαιο επικεντρώνεται στον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό, τόσο ως αισθητικό ρεύμα όσο και ως έκφραση μιας νέας καλλιτεχνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται το πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, με έμφαση στον ρόλο της CIA, του MoMA και άλλων φορέων στην προβολή της αμερικανικής τέχνης ως μέσου ήπιας ισχύος και ιδεολογικής επιρροής. Το τέταρτο κεφάλαιο εξετάζει αναλυτικά την έκθεση The New American Painting, από τη σύλληψη και τη διοργάνωσή της μέχρι την παρουσίασή της στην Ευρώπη. Γίνεται αναφορά στους καλλιτέχνες, τα έργα και τις πόλεις της περιοδείας, ενώ παράλληλα αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες προώθησαν την έκθεση στο εξωτερικό - εν όψει του Ψυχρού Πολέμου - καθώς και η ευρωπαϊκή κριτική υποδοχή της. Η εργασία ολοκληρώνεται με μια συνολική αποτίμηση της πολιτιστικής και αισθητικής της επιρροής και του βαθμού στον οποίο πέτυχε να καθιερώσει την αμερικανική τέχνη ως διεθνή πρωτοπορία.Item Restricted access Παράδοση και Νεωτερικότητα : Ερμηνείες στην αρχιτεκτονική σκέψη του Κυριάκου ΚρόκουΑδριανού, Αικατερίνη (Πτυχιακή εργασία, 2025-07)Αντικείμενο της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η αρχιτεκτονική φιλοσοφία του Κυριάκου Κρόκου, με πεδίο ανάλυσης το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Το έργο εξετάζεται ως πεδίο διαπραγμάτευσης της σύνθετης σχέσης μεταξύ παράδοσης και νεωτερικότητας, εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο η μνήμη, ο τόπος και η βιωμένη εμπειρία διαμορφώνουν τη συνθετική του γλώσσα. Η επιλογή του Μουσείου είναι στρατηγική: αποτελεί το ωριμότερο έργο του Κρόκου και ανήκει σε μια εποχή κριτικής τόσο απέναντι στον ορθόδοξο μοντερνισμό, όσο και στην μεταμοντέρνα, «σκηνογραφική» αναβίωση της παράδοσης. Το θεωρητικό πλαίσιο της εργασίας, δομείται γύρω από τις αναζητήσεις του Δημήτρη Πικιώνη και του Άρη Κωνσταντινίδη, οι οποίοι με τη στάση τους απέναντι στην «ελληνικότητα» και τον τόπο προετοίμασαν το έδαφος για την προσέγγιση του Κρόκου. Παράλληλα, η έρευνα αξιοποιεί έννοιες-κλειδιά της μεταπολεμικής θεωρίας, όπως το genius loci (Christian Norberg-Schulz) και τον Κριτικό Τοπικισμό, για να ερμηνεύσει την ανάγκη για μια αρχιτεκτονική βαθιά ριζωμένη στο πολιτισμικό της πλαίσιο. Η εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Μουσείο Βυζαντινού αποτελεί υπόδειγμα αρχιτεκτονικής, όπου παράδοση και νεωτερικότητα δεν λειτουργούν ως αντίπαλα δίπολα, αλλά συντίθενται δημιουργικά, παράγοντας μια αυθεντική και συνειδητή πολιτισμική έκφραση.Item Restricted access Gentrified Athens: Οι εκφάνσεις διεθνών κοινωνικό-οικονομικών πρακτικών εξευγενισμού στην Αθήνα των τελευταίων δεκαετιών.Ανδρεοπούλου, Ζησιάνα (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-05)Η παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζει τη διαδικασία του εξευγενισμού (gentrification) στην Αθήνα, εστιάζοντας στις κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές του προεκτάσεις. Με έμφαση στην περιοχή του Μεταξουργείου, η έρευνα διερευνά τη σχέση μεταξύ της τέχνης και του φαινομένου του εξευγενισμού, αναδεικνύοντας τον ρόλο των καλλιτεχνικών παρεμβάσεων και των πολιτιστικών πρωτοβουλιών στην αλλαγή του αστικού τοπίου. Μέσα από ιστορική ανάλυση, μελέτες περιπτώσεων και θεωρητικά μοντέλα, αναδεικνύεται η δυναμική που αναπτύσσεται μεταξύ πολιτιστικής παραγωγής, κοινωνικής αλλαγής και οικονομικής κερδοφορίας. Οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, όπως το ReMap, η Athens Biennale και η Documenta 14, καθώς και η επίδραση του Airbnb και της τουριστικοποίησης, εξετάζονται ως παράγοντες που επηρεάζουν τη σύνθεση της γειτονιάς και οδηγούν στην εκτόπιση των παλαιών κατοίκων. Τέλος, η εργασία αναδεικνύει τις αντιστάσεις των τοπικών κοινοτήτων και τονίζει την ανάγκη για μια πιο δίκαιη και βιώσιμη αστική ανάπτυξη.Item Restricted access Αντίλογος στην Τέχνη: Καταγεγραμμένες Περιπτώσεις Λογοκρισίας στην Παγκόσμια Σφαίρα της Σύγχρονης ΤέχνηςΓιάννακα, Παναγιώτα (Πτυχιακή εργασία, 2024-07-19)Το αντικείμενο της παρούσας πτυχιακής εργασίας αφορά τη μελέτη και την ανάλυση του φαινομένου της λογοκρισίας στη σύγχρονη τέχνη. Φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί και καταγραφεί πολλάκις στην ιστορία της τέχνης από καταβολής κόσμου. Μολονότι σήμερα η ελευθερία της έκφρασης είναι θεσμικά κατοχυρωμένη και νομικά προστατευμένη στον Δυτικό κόσμο, ως υψηλό αγαθό αναγκαίο για τον άνθρωπο, συνεχίζουν να καταγράφονται περιστατικά φίμωσης στην καλλιτεχνική έκφραση. Η εργασία θα εστιάσει το ενδιαφέρον της σε ηχηρά περιστατικά λογοκρισίας, που έχουν λάβει χώρα σε θεσμικούς χώρους των σύγχρονων εικαστικών και επιτελεστικών τεχνών. Ως σύγχρονη τέχνη χρονικά αναγνωρίζεται η τέχνη της εποχής που εκκινά από τις δεκαετίες του 1960 και εκτείνεται μέχρι σήμερα, Ωστόσο, οι περιπτώσεις που θα απασχολήσουν την εργασία, αν και ενυπάρχουν σε αυτό το χρονικό πλαίσιο δεν θα εξετάζονται ούτε με χρονική αλληλουχία, ούτε με νομικούς όρους, ούτε ανά χώρα. Το εκάστοτε περιστατικό θα κατατάσσεται σε μία κατηγορία λογοκρισίας και θα μελετάται σύμφωνα με αυτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η λογοκρισία είναι μια έννοια με πολλές εκφάνσεις και κατηγοριοποιείται ανάλογα με τα αίτια εκκίνησής της και τις επιδιώξεις της. Καταγεγραμμένα υπάρχουν: η θρησκευτική, η πολιτική, η λογοκρισία εθνικών συμβόλων, η ηθική, η αισθητική, η φυλετική, η φεμινιστική και η οικολογική λογοκρισία, όροι που πρόκειται να αναλύονται παρακάτω. Η πτυχιακή αυτή εργασία, λοιπόν, δεν αποσκοπεί σε μια απλή καταγραφή πληροφοριακού υλικού για κάποια μεμονωμένα συμβάντα. Στόχο έχει την ερμηνεία αιτίου - αποτελέσματος και ντοκουμέντων, που οδήγησαν στη λογοκρισία ενός έργου από την κοινή γνώμη ή τους θεσμούς - ανάλογα τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες - καθώς και την ανάλυση την προθέσεων πίσω από την καλλιτεχνική σκέψη. Τέλος, άξιο λόγου είναι να αναφερθεί ότι η εργασία δεν προτίθεται να υποστηρίξει και να υπεραμυνθεί κάποιου λογοκριμένου έργου ή καλλιτέχνη, αλλά να αναλύσει το φαινόμενο και να τονίσει ότι η ελευθερία της τέχνης είναι ύψιστο δικαίωμα.Item Restricted access Μνημειακή ζωγραφική του 15ου αιώνα στην βενετοκρατούμενη Κρήτη: τρία τοιχογραφημένα μνημεία στην Επισκοπή ΠεδιάδοςΣταυρουλάκη, Ιωάννα Έλλη (Πτυχιακή εργασία, 2024-10)Η παρούσα πτυχιακή εργασία μελετά τη μνημειακή ζωγραφική του 15ου αιώνα στην Κρήτη, εστιάζοντας σε τρεις ναούς της Επισκοπής Πεδιάδος: Άγιο Αντώνιο, Άγιο Γεώργιο και Αγία Παρασκευή. Αντικείμενο της έρευνας είναι η ανάλυση των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών, της εκκλησιαστικής ιστορίας και των καλλιτεχνικών επιρροών της εποχής, καθώς και η λεπτομερής παρουσίαση των εικονογραφικών προγραμμάτων των ναών. Ο πρώτος ναός, ο Άγιος Αντώνιος, χαρακτηρίζεται από τοιχογραφίες υψηλής ποιότητας, όπως ο Παντοκράτορας και οι συλλειτουργούντες ιεράρχες, οι οποίες ανήκουν στην Παλαιολόγεια ζωγραφική. Οι σκηνές από το Δωδεκάορτο, όπως η Κοίμηση της Θεοτόκου και η Σταύρωση, μαρτυρούν την τεχνοτροπική συνάφεια με την τέχνη του Μυστρά. Στον ναό του Αγίου Γεωργίου, οι τοιχογραφίες περιλαμβάνουν σκηνές από τη ζωή του Χριστού και των αγίων. Η καλλιτεχνική απόδοση των μορφών αποκαλύπτει επιρροές τόσο από τη Βυζαντινή όσο και από τη δυτική τέχνη, ενώ η εικονογραφία αποτυπώνει τη σύνθεση των δύο παραδόσεων. Η Αγία Παρασκευή παρουσιάζει σημαντικά εικονογραφικά θέματα. Οι τοιχογραφίες δείχνουν τη μετάβαση από τη Βυζαντινή στην κρητική σχολή, διατηρώντας στοιχεία και από τις δύο παραδόσεις. Η εργασία καταλήγει στη σύγκριση των τριών ναών, αναδεικνύοντας τις θεματογραφικές και τεχνοτροπικές τους ομοιότητες και διαφορές. Εξετάζεται η αλληλεπίδραση με τη δυτική τέχνη και η τοπική απόκριση σε αυτή. Συνολικά, η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία των μνημείων ως παραδείγματα της καλλιτεχνικής παραγωγής της περιόδου, συμβάλλοντας στην κατανόηση της πολιτισμικής ταυτότητας της Κρήτης του 15ου αιώνα.Item Restricted access H Γυναικεία Πείνα και το Τερατώδες Θηλυκό: από πατριαρχικό στερεότυπο σε φεμινιστικό πρότυπο.Παπαγιαννάκη, Ευτυχία (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-11)Αφετηρία της παρούσας εργασίας αποτελεί η απεικόνιση της θηλυκότητας ως τέρας στην τέχνη και τον κινηματογράφο και η ερευνητική συσχέτιση της με τη φεμινιστική θεωρία. Χωρισμένη σε δύο μέρη στοχεύει να αναδείξει τη διττή φύση του γυναικείου τέρατος ως προβληματικού στερεότυπου δημιουργημένου από άντρες αλλά και ως ισχυρού εργαλείου ενδυνάμωσης, αυτοέκφρασης1 και ενδοσκόπησης, όταν επανοικειοποιείται2 από θηλυκότητες, με παραδείγματα και μελέτες περίπτωσης παρμένες από τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία και την εικαστική τέχνη, που προκύπτουν από βιβλιογραφική και κινηματογραφική έρευνα. Η έννοια του Τερατώδους Θηλυκού3 διασαφηνίζεται στις τρεις πρώτες ενότητες του πρώτου μέρους. Αρχικά γίνεται σύντομη ανασκόπηση του τρόπου με τον οποίο η θηλυκότητα απεικονίζεται τερατώδης πρώτα στη μυθολογία και έπειτα, στην τέχνη, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο και διερευνάται η προβληματική φύση των απεικονίσεων αυτών και το γιατί αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης μέσα από γραπτά γυναικών θεωρητικών. Στις ακόλουθες τέσσερεις ενότητες περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο το τερατώδες θηλυκό, η θηλυκότητα δηλαδή ως αποκρουστική, τρομακτική και εν δυνάμει επικίνδυνη, είναι ικανή να αποτελέσει μέσο ενδοσκόπησης, αυτοέκφρασης και τρόπο ενδυνάμωσης. Στο δεύτερο μέρος αναδεικνύεται με παραδείγματα και μέσα από την ανάλυση ταινιών, βιβλίων και εικαστικού έργου, πως το τερατώδες θηλυκό μπορεί να συνδεθεί με την queer ταυτότητα και πως διασταυρώνεται με τη διαθεματικότητα4 και συγκεκριμένα με το κίνημα του διαθεματικού φεμινισμού5, προκειμένου να καταλήξουμε στο συμπέρασμα για τη σημασία που φέρει για τις θηλυκότητες η δυνατότητα να επινοούν, να δημιουργούν και να διαμορφώνουν το δικό τους τερατώδες θηλυκό. Στόχος αυτής της εργασίας είναι η ανάδειξη του είδους του μεταφυσικού τρόμου στην τέχνη και πώς η ανάλυση του σε φεμινιστικό ακαδημαϊκό πλαίσιο έχει τη δυνατότητα να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται συνεχώς.Item Restricted access Teknolust: Κλωνοποίηση, για μια Επανεξέταση της ΑνθρωπινότηταςΜελετάκη, Αριάδνη Άνοιξη (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-11)Η παρούσα πτυχιακή εργασία, χρησιμοποιώντας ως υπόθεση μελέτης το φιλμ Teknolust (2002) της Lynn Hershman Leeson, επεξεργάζεται το ζήτημα της ανθρώπινης κλωνοποίησης, όπως αναπτύσσεται στην ταινία, προσπαθώντας να προβληματοποιηθεί, μέσω των αναπαραστάσεων που αυτή παρέχει, ο ανθρωποκεντρισμός παραδοσιακών ανθρωπιστικών προσεγγίσεων για το σώμα και την αναπαραγωγή. Επιπλέον, γίνεται προσπάθεια να εξεταστεί μια διαφορετική ανθρωπινότητα. Αφού πρώτα δίνονται ορισμένα σημεία για την πλοκή και την παραγωγή του Teknolust, στη συνέχεια τίθενται βασικές έννοιες και σκέψεις που συγκρότησαν την ανθρωπινότητα, με άξονα το σώμα, με την επιρροή του Διαφωτισμού και του Ανθρωπισμού του 17ου και 18ου αιώνα. Έπειτα παρουσιάζονται προσεγγίσεις σωματικοτήτων που προέκυψαν από τον 20ο αιώνα και εξής. Ακολούθως αναφέρονται γνωστές αναπαραγωγικές τεχνικές, για να πραγματοποιηθεί η μετάβαση στο θέμα της κλωνοποίησης. Δίνεται, έπειτα, μια εικόνα της διαδικασίας της εργαστηριακής κλωνοποίησης, καθώς και ενδοιασμών στον διάλογο γύρω από τη συγκεκριμένη αναπαραγωγική πρακτική. Οι ενδοιασμοί αυτοί αντιπαραβάλλονται με την αντιμετώπισή τους εντός του Teknolust. Τέλος, η εργασία επικεντρώνεται στην ένταση που προκαλεί η ανθρώπινη αναπαραγωγική κλωνοποίηση στο δυϊστικών καταβολών ζεύγος αντιγράφου και πρωτοτύπου, αναδεικνύοντας τα όρια μιας τέτοιας προσέγγισης, συνάμα με τον ανθρωποκεντρισμό της. Και σε αυτή την περίπτωση η ταινία αποτελεί ένα παράδειγμα προβληματοποίησης και - σε ορισμένα σημεία - υπέρβασης δυϊσμών, καθώς αναπτύσσει μια τρόπον τινά μυθολογική αφήγηση προς μια άλλη ανθρωπινότητα.Item Restricted access Χημεία και Τέχνη: Η περίπτωση του Gustav MetzgerΦατσέας, Παναγιώτης (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-04)Το 1959 ο Gustav Metzger (1926-2017) δημοσίευσε το μανιφέστο για την αυτο-καταστρεφόμενη τέχνη. Ήταν μια «δημόσια τέχνη για τις βιομηχανικές κοινωνίες» που εμπεριείχε εξ αρχής τους παράγοντες της ολοκληρωτικής της καταστροφής. Επηρεασμένος από την αυτοκαταστροφική εμπειρία της ανθρωπότητας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μέσα στο ανήσυχο κλίμα του Ψυχρού Πολέμου, ο Metzger εναντιωνόταν αφενός στον καπιταλισμό και τις αξίες του και αφετέρου στην απειλή του πυρηνικού αφανισμού. Κύριο μέλημά του ήταν η κατανόηση των κινδύνων της επιστήμης και της τεχνολογίας, που θα οδηγούσε στη δημιουργία μιας επιστήμης που δεν θα είναι απειλητική. Όπως έλεγε ο ίδιος, «πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την επιστήμη για να καταστρέψουμε την ‛επιστήμη’». Γι’ αυτό και η αυτο-καταστρεφόμενη, αλλά και η αυτο-δημιουργούμενη, τέχνη του στηρίχθηκαν στην τεχνολογία και την επιστήμη, ιδιαίτερα στην επιστήμη της χημείας, όπως αυτή εκδηλώθηκε στη ζωγραφική με οξύ επάνω σε νάιλον και στις φωτεινές προβολές υγρών κρυστάλλων. Η ώσμωση της χημείας με την αυτόματα καταστρεφόμενη και δημιουργούμενη τέχνη του Metzger, σε σχέση με τα ιστορικά συμφραζόμενα και τις ευρύτερες καλλιτεχνικές αναζητήσεις της εποχής, αποτελεί το ερευνητικό αντικείμενο της παρούσας εργασίας. Μέσα από τη θεωρητική προσέγγιση της σκέψης του και τη μελέτη της δραστηριότητάς του, αναδεικνύονται οι τρόποι με τους οποίους ο Metzger αξιοποίησε τις αυθόρμητες χημικές διεργασίες για τη διαμόρφωση μιας καλλιτεχνικής πρακτικής που δεν αφορούσε στην παραγωγή υλικών αντικειμένων-έργων τέχνης, αλλά πρωτίστως στην ανάληψη μιας πολυδιάστατης ακτιβιστικής δράσης σε πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Τελικά, η πρακτική του Metzger, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ως ένα μέσο αφύπνισης της κοινωνίας, ευελπιστώντας σε μια νέα θεώρηση της πραγματικότητας και στη δημιουργία μιας εναλλακτικής συνείδησης. Γι’ αυτό, συχνά, ο Gustav Metzger αποκαλείται η «συνείδηση του κόσμου της τέχνης».