Ο Αντώνης Πρωτοπάτσης μέσα από το βλέμμα του Γιώργου Πετρή: Τέχνη – Ιδεολογία – Αντίσταση
Title in english
Antonis Protopatsis through the Perspective of Giorgos Petris: Art – Ideology – Resistance
View or Download Files
Embargo lift
Type
Πτυχιακή εργασία
Bachelor (ΒΑ) Thesis
Bachelor (ΒΑ) Thesis
Date
2025-10-09
Author
Advisor
Examining Committee
Ιωαννίδης, Κώστας
Ρούσσου, Βαρβάρα
Ρούσσου, Βαρβάρα
Studio Director
Academic Institution
Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Athens School of Fine Arts
Athens School of Fine Arts
Department
Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης
Department of Art Theory and History
Department of Art Theory and History
Division
Studio
Category
Master of Arts Program
Keywords in english
Antonis Protopatsis, Giorgos Petris, Lesvos Spring, Art History, Interwar Period, Walter Benjamin, Resistance
Abstract
Η παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζει την καλλιτεχνική και ιδεολογική πορεία του Αντώνη Πρωτοπάτση (1897-1947) μέσα από το βλέμμα του Γιώργου Πετρή (1916-1997), τεχνοκριτικού και στενού φίλου του καλλιτέχνη. Στόχος της μελέτης είναι η ανάδειξη της συμβολής του Πρωτοπάτση στη νεοελληνική τέχνη και στο πολιτισμικό πεδίο, με έμφαση στα λιγότερο γνωστά ύστερα χρόνια της ζωής του, καθώς και η ένταξη του έργου του σε ένα ευρύτερο κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτικό πλαίσιο. Παράλληλα, επιχειρείται μια πρώτη συστηματική αξιοποίηση αδημοσίευτου αρχειακού υλικού από το Αρχείο Γιώργου Πετρή, στο οποίο διασώζεται πλούσιο τεκμηριωτικό υλικό για τον Πρωτοπάτση, όπως προσωπική αλληλογραφία, σημειώσεις, χειρόγραφα και εικαστικό έργο. Η μεθοδολογία που ακολουθείται βασίζεται στην αναλυτική μελέτη πηγών όπως επιστολές, δημοσιεύματα, αρχειακά έγγραφα, εικαστικά έργα, καθώς και στη δευτερογενή βιβλιογραφία για την τέχνη και τη διανόηση του Μεσοπολέμου και της δεκαετίας του 1940. Μέσα από μια διττή προοπτική– αφενός την αυτοαναπαράσταση του Πρωτοπάτση στις επιστολές του προς τον Πετρή και αφετέρου την κριτική αποτίμησή του από τον δεύτερο– επιδιώκεται μια πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία της προσωπικότητας και του έργου του. Η ανάλυση εμπλουτίζεται με ερμηνευτικά εργαλεία εμπνευσμένα από τις θέσεις του Walter Benjamin για τη σχέση τέχνης και πολιτικής, προκειμένου να γίνει κατανοητή η μετατόπιση του Πρωτοπάτση προς την Αριστερά και η ενεργός δράση του στα χρόνια της Αντίστασης. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν έναν πολυσχιδή και ριζοσπαστικό δημιουργό, ο οποίος υπερέβη τα όρια του παραδοσιακού «πνευματικού ανθρώπου» του Μεσοπολέμου. Ο Πρωτοπάτσης αναδύεται ως καλλιτέχνης που προσπάθησε να συνδέσει την τέχνη με τα κοινωνικά της συμφραζόμενα, διευρύνοντας τους αισθητικούς και ιδεολογικούς του ορίζοντες μέσα από την προσωπική και ιστορική εμπειρία του. Η μελέτη, συνολικά, εμπλουτίζει τη σύγχρονη έρευνα για την τέχνη του 20ού αιώνα και αναδεικνύει ειδικότερα πεδία έρευνας πάνω στο έργο του Πρωτοπάτση.
Abstract in english
This thesis examines the artistic and ideological trajectory of Antonis Protopatsis (1897–1947) through the perspective of Giorgos Petris (1916-1997), art critic and close friend of the artist. The aim of the study is to highlight Protopatsis’ contribution to Modern Greek art and culture, with particular emphasis on the lesser-known late years of his life, and to contextualize his work within broader social, cultural, and political frameworks. At the same time, the thesis undertakes the first systematic utilization of unpublished archival material from the Giorgos Petris Archive, where rich documentation on Protopatsis is preserved, including personal correspondence, notes, manuscripts and artworks. The methodology is based on critical analysis of primary sources such as letters, press publications, archival documents and visual works, as well as secondary literature concerning art and intellectual life in Greece during the interwar period and the 1940s. Through a twofold perspective– Protopatsis’ self-representation in his letters to Petris and Petris’ critical appraisal of him– the research seeks a more comprehensive interpretation of his personality and artistic output. The analysis is further informed by interpretive tools inspired by Walter Benjamin’s positions on the relationship between art and politics, in order to elucidate Protopatsis’ shift towards the Left and his active involvement in the Resistance years. The findings reveal a multifaceted and radical creator who transcended the boundaries of the traditional intellectual of the interwar period. Protopatsis emerges as an artist who sought to connect art with its social context, expanding his aesthetic and ideological horizons through personal and historical experience. Overall, the study enriches contemporary research on 20th-century Greek art and highlights specific fields for further investigation into Protopatsis’ work.
Description
Η εργασία περιλαμβάνει Παράρτημα 18 σελίδων με αρχειακό υλικό, εικαστικά έργα και κείμενα.
Creative Commons License
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International