Communities in ArtΙΑ
Select a community to browse its collections.
- Πτυχιακές, Μεταπτυχιακές Εργασίες και Διδακτορικές Διατριβές
- Δημοσιεύσεις ή άρθρα (δημοσιευμένα ή μη) σε περιοδικά και συνέδρια, βιβλία ή κεφάλαια βιβλίων ανοιχτής πρόσβασης
- Έντυπες Εκδόσεις της ΑΣΚΤ (κατάλογοι εκθέσεων, τιμητικοί τόμοι, πρακτικά συνεδρίων κ.α.)
- Φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό που παράγεται από το ίδρυμα στο πλαίσιο διοργάνωσης εκδηλώσεων, εκθέσεων, ομιλιών, συνεδρίων κλπ.
Recent Submissions
Η πολιτική λειτουργία του έργου της Doris Salcedo: επιμέρους ζητήματα μέσω της προσέγγισης του Jacques Rancière
Αλεξοπούλου, Ιωάννα (Μεταπτυχιακή εργασία, 2024-03)
Από τη δεκαετία του ’80 ως σήμερα η Κολομβιανή εικαστικός Doris Salcedo (1957-) παρεμβαίνει στους χώρους του μουσείου και του ευρύτερου αστικού ιστού για να φέρει στο προσκήνιο τις εμπειρίες θυμάτων πολιτικής βίας. Στο σύνολο των γλυπτών, των εγκαταστάσεων και των δημόσιων παρεμβάσεών της, που διακρίνονται για τη μεγάλη κλίμακά τους, τον περίτεχνο τρόπο παραγωγής τους και την ευαισθησία με την οποία αναφέρονται σε γεγονότα μαζικής βίας, ενσαρκώνεται η πεποίθησή της πως η κοινωνική και η αισθητική διάσταση του χώρου είναι αδιαχώριστες. Η παρούσα εργασία θέτει το παράδειγμα της Salcedo σε διάλογο με τη σκέψη του Γάλλου στοχαστή Jacques Rancière (1940-), φιλοσόφου που έχει συμβάλλει σημαντικά στην κατανόηση της αισθητικού χαρακτήρα των κοινωνικών ανισοτήτων. Μέρος της εικαστικής μεθοδολογίας της Salcedo αποτελεί η συλλογή μαρτυριών, η χρήση ομοειδών προσωπικών αντικειμένων, που ενίοτε τοποθετούνται σε ίσες αποστάσεις, το τρύπημα και το ράψιμο και η απόδοση ονόματος σε ανώνυμα θύματα. Η αξιοποίηση αυτών των τεχνικών δεν συνεισφέρει μόνο στη γνωστοποίηση των εμπειριών των θυμάτων αλλά και στην αμφισβήτηση καθιερωμένων αντιλήψεων. Οι νέες σχέσεις, υλικές και συμβολικές, που αναπτύσσονται μεταξύ των αντικειμένων και των υποκειμένων στα έργα της Salcedo είναι ιδιαίτερα εύληπτες στον παρατηρητή, αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό της προτίμησής της για τέχνες του τρισδιάστατου χώρου. Η έμφαση στη χωρική διάσταση που διακρίνει την πρακτική της, συνιστά σημείο επαφής με τη σκέψη του Rancière: για τον στοχαστή έργο της πολιτικής διαδικασίας και της τέχνης είναι η δημιουργία χώρων όπου επανορίζονται τα όρια του αισθητηριακά αντιληπτού. Η εξάπλωση της βίας στην Κολομβία και οι εικόνες που προβάλλονται στα εγχώρια ΜΜΕ οδήγησαν σύγχρονους εικαστικούς σαν τη Salcedo στην αναζήτηση νέων εικαστικών ιδιωμάτων που λειτουργούν αντισταθμιστικά ως προς την περιβάλλουσα βαρβαρότητα. Ο Rancière έχει αφιερώσει σημαντικό μέρος του έργου στη διερεύνηση των ποιοτήτων που καθιστούν ένα καλλιτεχνικό έργο κατάλληλο να αναφερθεί σε γεγονότα μαζικής βίας, όπως οι γενοκτονίες. Σχετικά με την κριτική που δέχονται συχνά τέτοια έργα, θεωρεί πως το ζήτημα είναι όχι εάν είναι πρέπον να αναπαρίστανται τέτοια γεγονότα αλλά τί βλέμμα δημιουργεί η εκάστοτε εικόνα για τα θύματα. Παρά την κριτική διάσταση της πρακτικής της και σε αντίθεση με άλλους σύγχρονους εικαστικούς, η Salcedo υιοθετεί απέναντι στην ικανότητα της τέχνης να σταματήσει τη βία μια στάση μετριοπαθή. Τα έργα της θέτουν τον θεατή σε προβληματισμό χωρίς να στοχεύουν στη μεταβίβαση συγκεκριμένων μηνυμάτων. Ως προς αυτό έρχεται σε συμφωνία με τη θέση του Rancière που υποστηρίζει πως μια κριτική τέχνη σήμερα είναι εκείνη που γνωρίζει πως δεν υπάρχει μια ευθεία σχέση μεταξύ των προθέσεων ενός καλλιτέχνη και την πολιτική κινητοποίηση του θεατή. Η εργασία στοχεύει στην ευρύτερη κατανόηση της πολιτικής λειτουργίας των σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών μέσω της ανάπτυξης ενός προβληματισμού πάνω σε ζητήματα που ανακύπτουν από τον διάλογο του έργου της Salcedo με τη σκέψη του Rancière.
Η πρόσληψη του εξπρεσιονισμού στην Ελλάδα του μεσοπολέμου μέσα από καθημερινές σκηνές βίου
Μπομπόλα, Μαρία (Μεταπτυχιακή εργασία, 2024-11)
Η διπλωματική εργασία με τίτλο «Η πρόσληψη του εξπρεσιονισμού στην Ελλάδα του μεσοπολέμου μέσα από καθημερινές σκηνές βίου» εξετάζει την επίδραση του ευρωπαϊκού εξπρεσιονισμού στην ελληνική τέχνη κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου. Η μελέτη επικεντρώνεται σε καλλιτέχνες που αποτύπωσαν σκηνές της καθημερινής ζωής με εξπρεσιονιστικά χαρακτηριστικά, αναδεικνύοντας την επιρροή που άσκησαν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής στο εικαστικό πεδίο. Στην πρώτη ενότητα, γίνεται μια αναδρομή στη θεματική της ηθογραφίας στην ελληνική τέχνη των αρχών του 20ου αιώνα. Παρουσιάζονται οι αναπαραστάσεις σκηνών καθημερινής ζωής και αναλύεται η μετάβαση από τον ακαδημαϊσμό στον ρεαλισμό και τον μοντερνισμό. Η εργασία εξετάζει τον ρόλο της ηθογραφίας στην ελληνική λογοτεχνία και τέχνη, καθώς και τη σύνδεση της με την εθνική ταυτότητα.
Στη συνέχεια, μελετάται το πλαίσιο της μοντέρνας τέχνης στην Ελλάδα, με έμφαση στην «Ομάδα Τέχνη», η οποία προώθησε τις νεωτερικές τάσεις της εποχής. Εξετάζεται η σχέση μεταξύ της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης της Ελλάδας και της εξέλιξης της μοντέρνας τέχνης, καθώς και η πρόσληψη του εξπρεσιονισμού από τους Έλληνες καλλιτέχνες. Η έρευνα εστιάζει στη διαφοροποίηση της ελληνικής εκδοχής του εξπρεσιονισμού από την ευρωπαϊκή.
Στην κεντρική ενότητα της εργασίας, παρουσιάζονται έργα καλλιτεχνών όπως οι Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Μίμης Βιτσώρης, και Περικλής Βυζάντιος, που υιοθέτησαν το εξπρεσιονιστικό ιδίωμα για να εκφράσουν την κοινωνική και πολιτική ένταση της εποχής. Τα έργα τους απεικονίζουν σκηνές καθημερινής ζωής με παραμόρφωση και έντονη συναισθηματική φόρτιση, χρησιμοποιώντας την εξπρεσιονιστική τεχνική για να αναδείξουν τη βαθύτερη ψυχολογική κατάσταση της κοινωνίας και των ατόμων. Η εργασία ολοκληρώνεται με την κριτική αποτίμηση του εξπρεσιονισμού στην ελληνική τέχνη και τονίζει τη σημασία των σκηνών καθημερινού βίου ως μέσο έκφρασης των κοινωνικών αλλαγών και αντιφάσεων της περιόδου του μεσοπολέμου.
ETEROS
Οικονόμου, Αικατερίνη Χριστίνα (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-09)
H δημιουργός, καλωσορίζει τους επισκέπτες σε έναν νεοφυή κόσμο. Η γλυπτική εγκατάσταση είναι μια χίμαιρα, ένα υβρίδιο ελέφαντα, στρουθοκαμήλου και πεταλούδας, με ανθρώπινο χέρι, αυτό της δημιουργού της. Αναδομώντας την έννοια του κλασικού γλυπτού, το έργο σχεδιάζεται αρχικά με πρόθεση την κατασκευή του σε μάρμαρο. Αποδομώντας αργότερα τη βασική ιδέα, η χίμαιρα δημιουργείται σε τρισδιάστατο εκτυπωτή και εναρμονίζεται με την πλάνη της υφής μαρμάρου. Πρόκειται για μια σημειολογική αναφορά των μορίων του σώματός της που «απλώθηκαν» στον οριοθετημένο κόσμο της. Μοναδική ταύτιση με την δημιουργό της αποτελεί το ανθρώπινο μέλος της σύνθεσης, δηλώνει ότι το έμβιο και το αβιοτικό στοιχείο συγχωνεύτηκαν. Η οσμή του ανθόνερου ανακαλεί την μνήμη και συνδέεται με την αιώρηση της εγκατάστασης. Καθώς ο θεατής εισέρχεται στον υποφωτισμένο, αδρανή χώρο, στόχος είναι να οδηγηθεί σε μία εικονοποίηση με ηθελημένη επίφαση πνευματικότητας. Η εξερεύνηση ανάμεσα στην επιστήμη και στη μεταφυσική, σαν μια τεχνο-ουτοπία που συνορεύει με τον βιολογικό κόσμο και οι ασιατικές αισθητικές αντιλήψεις απο- απεικόνισης καθημερινών πράξεων, έχουν επιρροή από το We Live Future Ancestral Technologies Entry Log (2019) του καλλιτέχνη Cannupa Hanska Luger, όπως και από το έργο το καλλιτέχνη Zhu Linan Immersive Inverse Mapping.
As above so below, as within so without
Μπαντουράκης, Δημήτρης Κλάουντιο (Πτυχιακή εργασία, 2024-06-12)
15 έργα ζωγραφικής με λάδι σε καμβα.
INSIGHT–INSIDE
Bullari, Denada (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-16)
H πτυχιακή μου με τον τίτλο "INSIGHT–INSIDE αποτελεί ομόηχο λογοπαίγνιο για ένα ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στην έννοια της λέξης "insight" που σημαίνει διόραση, ενόραση ή βαθιά κατανόηση και στην έννοια της εσωτερικής όρασης του κόσμου (inside), υποδηλώνοντας την απόπειρα και προτροπή σε ένα βλέμμα πέρα από την επιφάνεια, μέσα από τις αναδιπλώσεις των εσωτερικών πτυχών των πραγμάτων αλλά και του ίδιου του εαυτού.
Ένα σχόλιο πάνω στο μη τετελεσμένο συγκινησιακό πραγματικό, που αναδιπλώνει η αναπαράσταση αποτυπώνοντας τις κρυφές αλλά ουσιαστικές διεργασίες διερεύνησης λεπτών ισορροπιών των ανθρώπινων σχέσεων, τις συνδέσεις και δεσμούς συναισθημάτων και αίματος, της μετέωρης μνήμης, της εμπείρωσης της απουσίας-παρουσίας μπροστά στον αδίστακτα αναπόδραστο χρόνο, θέτοντας ερωτήματα για την συνύπαρξη, την επικοινωνία και την αποξένωση.
Πραγματικότητα και η φαντασία συγχέονται και οι εσωτερικοί αστικοί χώροι μετατρέπονται σε λεπτά στρώματα υποκειμενικότητας επί μιας προϋπάρχουσας, συμπαγούς πραγματικότητας. Ο θεατής δεν γνωρίζει το κατά πόσον τα πρόσωπα, οι χώροι, τα αντικείμενα και οι λεπτομέρειές τους είναι αληθινά ή κατασκευασμένες σκέψεις. Ο χώρος μεταμορφώνεται σε σκηνικό, ένας καμβάς όπου κάθε μορφή/«ήθο-ποιός» του καθημερινού μου βίου, παίζει τον ρόλο της σε μια παράσταση που εναλλάσσεται ανάμεσα στην οικειότητα και την ξενότητά τους. Ο σκηνικός χώρος λειτουργεί ως ένα συμβολικό πεδίο, ως κοινός τόπος κατοίκησης, όπου οι μορφές κινούνται σε ψυχολογικά φορτισμένα περιβάλλοντα που αντανακλούν τις σχέσεις τους. Ο συνδυασμός μνημειακών διαστάσεων έργων σε διαλεκτική σχέση με τις μικρές φόρμες των πορτρέτων λειτουργεί σημειολογικά μαρτυρώντας τα ίχνη που άφησαν τα εικονιζόμενα πρόσωπα στο θέατρο της προσωπικής μου μνήμης και ιστορίας και αποκτούν μια υπενθυμιτική διάσταση και στίξη στο χώρο και τον χρόνο της προσωπικής μικροιστορίας. Τα μικρά πορτρέτα αποτελούν μια απόπειρα αιχμαλωσίας των προσώπων αυτών, ως ιχνών του παρόντος και παρελθόντος χρόνου, όπου η απόστασή τους σχετικοποείται και οδηγεί σε ανακατασκευές, αναψηλαφήσεις της μνήμης, της ταυτότητας, ως συμβολικός καθρέφτης της απουσίας και παρουσίας, ως στοχασμός πάνω στη σιωπηλή κληρονομιά της μνήμης όπου οι αφηγήσεις υφαίνουν έναν καμβά συναισθημάτων και συνυπάρξεων. Με αφετηρία το ατομικό προσωπικό μου βίωμα, το ενσωματώνω ως ένα εργαλείο επαναδιαπραγμάτευσης της ανθρώπινης εμπειρίας, μία αναμέτρηση με τον εαυτό, όπου το προσωπικό γίνεται συλλογικό, και το οικείο, ανοίκειο, η παρουσία, απουσία, όπου τα όρια της συνύπαρξης αμφισβητούνται και αναδιατυπώνονται. Μέσα από τη ρυθμολογία του χρωστήρα μου αποπειρώμαι να αποτυπώσω την περιπέτεια και το ταξίδι του ιδιωτικού χρόνου του καθενός μας, μέσα από επιλεγμένες στιγμές της ίδιας της ζωής, δομημένες με ψυχικά στοιχεία, αναμνήσεις, αισθητηριακές αναπαραστάσεις και μία διάχυτη υποδόρια παιγνιώδη ερωτική και σεξουαλική διάθεση που καταλήγει σε μια ανησυχία που κρύβει η επίγνωση του εσχατολογικού σημείου προορισμού μας.
Μικρές συνειρμικές χειρονομίες, επιλεκτικές παραμορφώσεις στα χέρια των μορφών ή εσκεμμένη παράβλεψη των κανόνων της προοπτικής και του βάθους συμβάλλουν στη εμφαντική υπογράμμιση μιας υποβόσκουσας συναισθηματικής έντασης και αμφισημίας και της υποσημείωσης ότι η τέχνη και η ζωή, δεν είναι συμμετρικές ή προβλέψιμες. Η χρήση έντονων χρωματικών αντιθέσεων στην παλλόμενη σάρκα στα άκρα, σε αντίθεση με το γκρι ουδέτερο χρώμα των σωμάτων και τους σκληρούς φωτισμούς, η αντιθετική σύζευξη επιλεγμένης ακρίβειας και ρεαλιστικότητας στην απόδοση και μίας επίσης επιλεκτικής αφαιρετικότητας, ενισχύουν το συναίσθημα του εγκλωβισμού του ανοίκειου και της συναισθηματικής απόστασης. Η απεικόνιση καθημερινής στιγμής με τη φωτογραφία στα χέρια της γιαγιάς, ως χειροπιαστή μνήμη που βαραίνει το τώρα, τονίζει το αναπόφεκτο του θανάτου και επαναφέρει τις προσωπικές αφηγήσεις και μικροϊστορίες της οικογενειακής συνύπαρξης σε οικείους χώρους. Ο άδειος καναπές δίπλα της, λειτουργεί ως δηλωτικό της απουσίας, ως μάρτυρας της απομόνωσης, ως καθρέφτισμα μιας εσωτερικής αθόρυβης αγωνίας. Τα έργα μου αυτοαναφορικές συμπυκνωμένες μικροαφηγήσεις διατηρούν την αποσπασματικότητά τους με εσωτερικό συνεκτικό σύνδεσμο μια χωρικότητα της μνήμης πάνω στην εγκοπή του χρόνου. Ανασύρουν μέσα από την αποτύπωση του ενδοσκοπικοί μνημονικού χώρου το απονευρωμένο, το αποσιωπημένο, το κρυφό, πέρα από το εμφανές, το ορατό με εργαλεία που επιτρέπουν να καταλαγιάσει μια ανάγκη να ανασυνθέσει την κοινωνική, ψυχική και νοητική δομή του προσώπου, να οξύνει την εσωτερική του όραση. Μία ανάγκη αναπροσδιορισμού-αναπροσανατολισμού της αβύσσου που υπάρχει πίσω από τον οργανωμένο κόσμο στον οποίο ζούμε πέρα από τη συνεκτικότητα της τεκμηριωμένης ορθολογικά πραγματικότητας. Μια αντίσταση στην τυραννία του αυτονόητου με τη ματιά της κοινής εμπειρίας, ώστε να διασωθεί το ουσιώδες μέσω της προσπάθειας ανασυγκρότησης του καθημερινού και της σιωπηλής αποδοχής του ανέφικτου.
DENADA BULLARI
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κενανίδου