Μνημειακή ζωγραφική του 15ου αιώνα στην βενετοκρατούμενη Κρήτη: τρία τοιχογραφημένα μνημεία στην Επισκοπή Πεδιάδος
Title in english
Monumental painting of the 15th century in Venetian-ruled Crete: three frescoed monuments in Episkopi Pediada
Embargo lift
Type
Πτυχιακή εργασία
Bachelor (ΒΑ) Thesis
Bachelor (ΒΑ) Thesis
Date
2024-10
Author
Advisor
Examining Committee
Λιτσαρδοπούλου, Ναυσικά
Βρατσκίδου, Ελεονώρα
Βρατσκίδου, Ελεονώρα
Studio Director
Academic Institution
Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Athens School of Fine Arts
Athens School of Fine Arts
Department
Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης
Department of Art Theory and History
Department of Art Theory and History
Division
Studio
Category
Master of Arts Program
Keywords in english
Monumental painting, Venetian rule, Episcopi Pediados, Palaiologan art, Iconographic programs, 15th century, Saint George, Saint Paraskevi, Saint Antonios
Abstract
Η παρούσα πτυχιακή εργασία μελετά τη μνημειακή ζωγραφική του 15ου αιώνα στην Κρήτη, εστιάζοντας σε τρεις ναούς της Επισκοπής Πεδιάδος: Άγιο Αντώνιο, Άγιο Γεώργιο και Αγία Παρασκευή. Αντικείμενο της έρευνας είναι η ανάλυση των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών, της εκκλησιαστικής ιστορίας και των καλλιτεχνικών επιρροών της εποχής, καθώς και η λεπτομερής παρουσίαση των εικονογραφικών προγραμμάτων των ναών. Ο πρώτος ναός, ο Άγιος Αντώνιος, χαρακτηρίζεται από τοιχογραφίες υψηλής ποιότητας, όπως ο Παντοκράτορας και οι συλλειτουργούντες ιεράρχες, οι οποίες ανήκουν στην Παλαιολόγεια ζωγραφική. Οι σκηνές από το Δωδεκάορτο, όπως η Κοίμηση της Θεοτόκου και η Σταύρωση, μαρτυρούν την τεχνοτροπική συνάφεια με την τέχνη του Μυστρά. Στον ναό του Αγίου Γεωργίου, οι τοιχογραφίες περιλαμβάνουν σκηνές από τη ζωή του Χριστού και των αγίων. Η καλλιτεχνική απόδοση των μορφών αποκαλύπτει επιρροές τόσο από τη Βυζαντινή όσο και από τη δυτική τέχνη, ενώ η εικονογραφία αποτυπώνει τη σύνθεση των δύο παραδόσεων. Η Αγία Παρασκευή παρουσιάζει σημαντικά εικονογραφικά θέματα. Οι τοιχογραφίες δείχνουν τη μετάβαση από τη Βυζαντινή στην κρητική σχολή, διατηρώντας στοιχεία και από τις δύο παραδόσεις. Η εργασία καταλήγει στη σύγκριση των τριών ναών, αναδεικνύοντας τις θεματογραφικές και τεχνοτροπικές τους ομοιότητες και διαφορές. Εξετάζεται η αλληλεπίδραση με τη δυτική τέχνη και η τοπική απόκριση σε αυτή. Συνολικά, η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία των μνημείων ως παραδείγματα της καλλιτεχνικής παραγωγής της περιόδου, συμβάλλοντας στην κατανόηση της πολιτισμικής ταυτότητας της Κρήτης του 15ου αιώνα.
Abstract in english
This thesis explores 15th-century monumental painting in Venetian-occupied Crete, focusing on three churches in Episcopi Pediados: Saint Anthony, Saint George, and Saint Paraskevi. The study examines the socio-political conditions, ecclesiastical history, and artistic influences of the era while analyzing the churches' iconographic programs. Saint Anthony stands out for its high-quality frescoes, including the Pantocrator and concelebrating hierarchs, which exemplify Palaiologan painting. Scenes from the Twelve Great Feasts, such as the Dormition of the Theotokos and the Crucifixion, reflect stylistic ties to the art of Mystras. The detailed craftsmanship showcases the integration of Byzantine traditions with local influences. Saint George’s frescoes depict scenes from Christ’s life and the saints, with an artistic style blending Byzantine and Western elements. Iconographic compositions highlight a unique synthesis, demonstrating the impact of Venetian rule and cross-cultural exchanges in Crete's art. Saint Paraskevi features themes such as the Theotokos in the Hodegetria type and other scenes from the Twelve Feasts. These frescoes reveal the evolution from Byzantine traditions to the distinct Cretan School, maintaining characteristics of both influences. The church’s decoration showcases the local response to artistic developments, emphasizing a balance between continuity and innovation. The thesis compares the three churches, identifying thematic and stylistic similarities and differences. It explores the extent of Western artistic influence and the adaptation of these elements by local painters. The research highlights the artistic vitality of 15th-century Crete, offering valuable insights into the cultural identity of the island during Venetian rule. Through detailed analysis, the study underscores the historical and artistic significance of these monuments, reflecting the era's dynamic interplay of tradition and adaptation. These churches stand as key examples of how local art thrived under external influences, preserving a unique Cretan identity within the broader context of Mediterranean art.