ΠΜΣ "Ψηφιακές Μορφές Τέχνης" (ΨΜΤ)
Permanent URI for this collection
Browse by
Recent Submissions
Item Open Access Διατάξεις, πλαισιο-θέτηση και σύγχρονος κόσμος: Μία ματιά στην σύγχρονη πραγματικότητα μέσα από την ανάλυση των όρων Dispositif και GestellΤσώλης, Νικόλαος (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Στην εργασία αυτή θα στρέψουμε το βλέμμα μας σε δύο κρίσιμες έννοιες για την κριτική κατανόηση των φαινομένων του σύγχρονου κόσμου. Αρχικά, θα σταθούμε στην Φουκωική έννοια της Διάταξης (Dispositif) μέσα από το πρίσμα της ανάλυσης και διεύρυνσης του όρου που πραγματοποίησε ο Georgio Agamben[1]. Έπειτα, θα εξετάσουμε τον Χαϊντεγκεριανό όρο Πλαισιο-θέτηση (Gestell), την σχέση του με την γλώσσα, τις θετικές επιστήμες αλλά και την Διάταξη. Τέλος, θα επιχειρηθεί η αξιοποίηση της παραπάνω ανάλυσης σε μια ματιά στην σύγχρονη πραγματικότητα, καθώς και την θέση και μορφή του ανθρώπου σε αυτή.Item Open Access Sensorientation ενσώματη εμπειρία και μετανθρώπινη συνάντηση στην ψηφιακή διαδραστική εγκατάστασηΜαγκανιάρη, Κατερίνα Σ.; Μαχά, Λήδα Α. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να εντοπίσει τις αλλαγές που επιφέρουν η τεχνολογία και ο πολιτισμός στην κατανόηση της υποκειμενικότητας μας, προκειμένου να σκιαγραφήσουμε την ενσώματη εμπειρία του κοινού στα ψηφιακά διαμεσολαβημένα περιβάλλοντα. Για τον σκοπό αυτο, εντοπίζονται τα βασικά χαρακτηριστικά των ψηφιακών διαδραστικών εγκαταστάσεων, όπως αυτά διαμορφώθηκαν κατά την εξέλιξη του είδους, τόσο σε τυπολογικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο βιωματικής εμπειρίας του κοινού. Αναγνωρίζοντας ως κύριο χαρακτηριστικό της διαδραστικότητας, την συμμετοχικότητα και την ενσώματη εμπειρία, καταπιανόμαστε με μία σειρά από προβληματισμούς και αντιφάσεις που αναδείχθηκαν με την επίδραση της κριτικής και μετανθρώπινης θεωρίας και διαπλέκονται με την ιστορία του είδους, όπως η υβριδικότητα της ταυτότητας, η μερικότητα της αντίληψης και ο βιωματικός χώρος όπως αυτός προσεγγίζεται στην queer θεωρία, δίνοντας δηλαδή ιδιαίτερη έμφαση στις συναντήσεις με την ετερότητα, όσο και σε ζητήματα προσανατολισμού. Στην συνέχεια, αναφερόμαστε σε καλλιτεχνικά έργα που υπήρξαν επιδραστικά για την πρακτική μας και αναμετρώνται με τις έννοιες αυτές, προκειμένου να εξερευνήσουμε διαφορετικούς τρόπους που μπορεί αυτές να πραγματώνονται στο καλλιτεχνικό πλαίσιο. Η μελέτη αυτή αποτελεί ταυτόχρονα το πλαίσιο εντός του οποίου τοποθετούμε τη διαδραστική εγκατάσταση που δημιουργήσαμε με τίτλο Sensorientation. To Sensorientation, αποτελεί, το εικαστικό μέρος της εργασίας το οποίο επιδιώκει μέσω των αισθήσεων, της εμπειρίας στον χώρο, του ήχου και της διαδραστικής τεχνολογίας να φωτίσει μία πιο ρευστή και διασυνδεδεμένη κατανόηση της ταυτότητας, λαμβάνοντας υπόψη τους τρόπους με τους οποίους η τεχνολογία και ο πολιτισμός μεταμορφώνουν το σώμα μας, το μυαλό μας και τη σχέση μας με τον κόσμο.Item Open Access Ο οπτικός πολιτισμός υπό το πρίσμα των W. Benjamin & J. Berger στο έργο του Edward HopperΤσάτσου, Νικολέττα Λ. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Η παρούσα εργασία αποσκοπεί στην εξέταση της περίπλοκης σχέσης μεταξύ του διπόλου ορόν υποκείμενο-ορώμενο αντικείμενο και της ικανότητάς της να παράγει ποικίλες ιδεολογικές και κοινωνικές σημασίες. Η έρευνα αυτή εκτυλίσσεται μέσα σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από πληθώρα έντονων και πολύπλευρων οπτικών φαινομένων, με φόντο την αβεβαιότητα για τη σκιαγράφηση του μέλλοντος του πολιτισμού μας. Στο επίκεντρο αυτής της εξέτασης βρίσκεται η κομβική έννοια της "οπτικής κουλτούρας", ένα θέμα που έχει αναλυθεί σχολαστικά από μελετητές σε όλες τις ιστορικές εποχές. Χρησιμεύει ως θεμελιώδες εργαλείο για τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο τα μέσα αναπαράστασης διαμορφώνονται και χρησιμοποιούνται για ιδεολογικούς σκοπούς. Η οπτική κουλτούρα, ως πεδίο, περιλαμβάνει τη μελέτη των οπτικών εικόνων σε ένα φάσμα τομέων, όπως η φωτογραφία, ο κινηματογράφος, η διαφήμιση και η τέχνη, και επεκτείνεται στη σύγχρονη σφαίρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Λειτουργεί στο σταυροδρόμι διαφορετικών επιστημονικών κλάδων, αντλώντας θεωρίες από την ιστορία της τέχνης, την οπτική ανθρωπολογία, τις σπουδές των μέσων ενημέρωσης και την πολιτισμική θεωρία, μεταξύ άλλων. Είναι σημαντικό ότι ευδοκιμεί μέσα στο πλαίσιο της ιστορίας, της πολιτικής και της κοινωνίας, όπου διαμορφώνει την παραγωγή, τη διάδοση και την κατανάλωση των οπτικών μέσων. Ο Walter Benjamin και ο John Berger, διακεκριμένοι φιλόσοφοι, προσφέρουν βαθιές ιδέες που στηρίζουν το παρόν έγγραφο. Και οι δύο τονίζουν την αλληλένδετη σχέση της οπτικής κουλτούρας με τα ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενα. Υποστηρίζουν ότι ο οπτικός πολιτισμός βρίσκεται σε διαρκή αλληλεπίδραση με τα ιστορικά γεγονότα και την κοινωνική δυναμική κάθε εποχής, καθιστώντας τον τόσο μια καλλιτεχνική όσο και μια πολιτική δύναμη άρρηκτα συνδεδεμένη με τις επικρατούσες συνθήκες. Ένα κρίσιμο σημείο εστίασης στο πλαίσιο των αναλύσεών τους είναι το βλέμμα του θεατή, ένας φακός μέσα από τον οποίο το νόημα και ο αντίκτυπος του οπτικού πολιτισμού βρίσκουν την απήχησή τους, αντανακλώντας τις συνιστώσες και τα αποτελέσματα της καθημερινής ζωής στη δημιουργία της τέχνης. Συνοψίζοντας, η παρούσα εργασία ξεδιπλώνει την πολύπλευρη φύση της οπτικής κουλτούρας, αντλώντας έμπνευση από τις οπτικές γωνίες των Benjamin και Berger. Υπογραμμίζει τη δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ του οπτικού πολιτισμού, της ιστορίας και της κοινωνίας, φωτίζοντας τη βαθιά επιρροή του στον πολιτικό και κοινωνικό ιστό. Το βλέμμα του θεατή αναδεικνύεται σε κρίσιμο καθοριστικό παράγοντα, διαμορφώνοντας την ερμηνεία και τη σημασία των οπτικών μέσων μέσα σε αυτή την πολύπλοκη αλληλεπίδραση ιδεολογιών και κοινωνικών δυνάμεων. Τέλος, επιχειρείται μια σύνδεση των παραπάνω με το έργο του ζωγράφου Edward Hopper.Item Open Access Η θεωρία του ανοίκειου, εικαστικές & χωρικές προεκτάσειςΑδριανός, Λεωνίδας Γ. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Η εργασία αποπειράται να προσεγγίσει την έννοια του ανοίκειου μέσα από εικαστικές πρακτικές και παραδείγματα, αναζητώντας την ανταπόκριση της έννοιας στον χώρο. Ξεκινάει με την γλωσσολογική ανάλυση και παρουσίαση του όρου όπως τον έθεσε ο Sigmund Freud, καθώς και το λογοτεχνικό παράδειγμα που παρουσίασε ο ίδιος για την περεταίρω κατανόηση του. Έπειτα προσεγγίζεται μέσα από κινηματογραφικά παραδείγματα και χειρισμούς που έχουν εφαρμοστεί, ώστε να αποδοθεί αυτή η ιδιάζουσα ατμόσφαιρα. Συνδετικά στοιχεία, για να καταλήξει στο πόρισμά της αυτή η εργασία, τίθεται η το κίνημα του υπερρεαλισμού, ως μια περίοδος που έστρεψε τους καλλιτέχνες στην προσέγγιση του αλλόκοτου και το έργο του Maurits Cornelis Escher που με την παραμόρφωση της ευκλείδειας γεωμετρίας δημιουργεί χώρους στερημένους από τους φυσικούς κανόνες που έχουμε συνηθίσει. Τέλος η εργασία μελετά ιστορικά την φαινομενολογική έννοια του τόπου, ώστε να εντοπίσει τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν έναν χώρο ως οικείο και αν η έλλειψή τους είναι η βάση του ασυναίσθητος του ανοίκειου στον χώρο.Item Open Access Η εικονική πραγματικότητα στις καλλιτεχνικές πρακτικές. VakedictoryΒαρβαλούκα, Κυριακή (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Το VALEDIRECTORY είναι το αποτέλεσμα μίας πορείας που ξεκίνησε από την παραδοσιακή γλυπτική και την ανάγκη εξερεύνησης θεμάτων που έχουν να κάνουν με τον φαντασιακό και μυθολογικό κόσμο. Πρώτη ανάγκη υπήρξε η εξερεύνηση υβριδικών πλασμάτων, άλλα από τις μυθολογίες του κόσμου και άλλα από πειραματικές συνθέσεις. Στα επόμενα ακαδημαϊκά βήματα και με την ανάγκη εξερεύνησης των 3D μηχανών, τα πλάσματα κινήθηκαν στις μυθολογίες της Ευρώπης με βασικά ερεθίσματα, τον Nosferatu και τις ιστορίες του Λαβκραφτ για τον Cthulhu. Άλλοτε με πειραματισμούς σε μεμονωμένα όντα, άλλοτε με την ένταξή τους σε εικονικά περιβάλλοντα η εξερεύνηση συνεχιζόταν μέχρι να κερδίσουν έδαφος τα περιβάλλοντα και οι ατμόσφαιρες που μπορούσαν να δημιουργήσουν χωρίς κάποιο συγκεκριμένο χαρακτήρα, αλλά με την τοποθέτηση του θεατή σε αυτό το ρόλο. Με βάση την αρχαιοελληνική μυθολογία και τα λεγόμενα συγγραφέων του τότε, αλλά και του σήμερα, η έμπνευση εστιάστηκε στη θεογονία του Ησίοδου και την εικόνα του για τον Κάτω Κόσμο. Διαβάζοντας, λοιπόν το κείμενο και συλλέγοντας πληροφορίες από διάφορες πηγές και σύγχρονους συγγραφείς, ξεκίνησε η σύνθεση ενός τοπίου με στόχο μια εμβυθιστική εμπειρία, που δεν θα είχε απαραίτητα ως στόχο τη συσχέτιση του τελικού τοπίου με το ανάγνωσμα. Σε αυτή την εμπειρία ο θεατής μπορεί να νιώσει και να βιώσει ότι θέλει, χωρίς περιορισμούς. Για τον καθένα μπορεί το έργο να σημαίνει κάτι διαφορετικό και να έχει διαφορετική ανάγνωση, ανάλογα την περίοδο που διανύει κάθε άνθρωπος που έρχεται σε επαφή με το έργο. Για κάποιους μπορεί να είναι η έξοδος από μια δύσκολη κατάσταση, για άλλους μπορεί να εικονίζει την πορεία από τη ζωή στο θάνατο, για άλλους την τιμωρία, για άλλους την κάθαρση ή την αναγέννηση. Σχεδόν σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για έναν αποχαιρετισμό, είτε αυτός είναι ευχάριστος, είτε είναι δυσάρεστος, όπως καθημερινά το παρόν πεθαίνει για να γεννηθεί το μέλλον. Στόχος του έργου είναι να εισάγει το θεατή σε έναν υπερβατικό κόσμο, κάνοντάς τον να ξεχάσει για λίγο που πραγματικά βρίσκεται και να νιώσει χαμένος μέσα σε αυτό το χώρο. Με βάση τη λογική της εικονικής πραγματικότητας, ο χώρος πλαισιώνεται από μεγάλου μεγέθους προβολές σε σειρά, ώστε να διαμορφώνουν την εντύπωση ενός ενιαίου χώρου. Ο χωρικός ήχος στοχεύει στην ενίσχυση της ατμόσφαιρας του απόκοσμου τόπου και υπονοεί την παρουσία υπερβατικών όντων που δεν είναι ορατά στο θεατή. Για να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η εμπειρία, η επιστράτευση τεχνικών αρωματισμού του χώρου, με διαφορετικές μυρωδιές σε κάθε σημείο που συνάδουν με την εικόνα, ενεργοποιούν την όσφρηση και συμπληρώνουν αρμονικά το μέρος. Σε πειραματικό επίπεδο δρα η προσπάθεια ένταξης της αίσθησης της αφής στην εμπειρία, με στοιχεία που βγαίνουν στο χώρο, άρρηκτα συνδεδεμένα με τις προβαλλόμενες εικόνες, όπου ο θεατής μπορεί να αγγίξει και να νιώσει μέρος αυτού του κόσμου. Οι δυνατότητες του έργου μπορούν να επεκταθούν από την εμβυθιστική εγκατάσταση σε σκηνικά ταινιών ή θεατρικών παραστάσεων. Το έργο μπορεί να θεαθεί, επίσης, μέσα από VR Headset ή να ενταχθεί στη λογική της επαυξημένης πραγματικότητας, όπου μέσα από ένα κινητό ή τάμπλετ, ο θεατής μπορεί να δει αυτόν τον υπερβατικό, φανταστικό κόσμο ως επέκταση του πραγματικού.Item Embargo Φιλμ - δοκίμιο και πολιτικές αισθητικές της μνήμηςΚεχρής, Δημήτρης Ν. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)Η παρούσα εργασία σκιαγραφεί τη διαδρομή του είδους που καλείται φιλμ-δοκίμιο (essay-film) και τις σχέσεις του συγκεκριμένου είδους με τη μνήμη η οποία διεκδικεί χώρο μεταξύ θεσμικών ιστορικών αφηγήσεων που φέρουν αξιώσεις αντικειμενικότητας και μνημονικών θραυσμάτων που συχνά βρίσκονται στην επικράτεια της υποκειμενικής ενατένισης. Για τον σκοπό αυτόν αναλύονται πολιτικές και εικαστικές αναζητήσεις της «Αριστερής Όχθης» και του «Γαλλικού Νέου Κύματος», μελετώνται έργα που συνέβαλαν στην ανάδειξη προσταγμάτων του φεμινιστικού κινήματος και εξετάζεται η σχέση ορισμένων φιλμικών δοκιμίων με την κριτική στη νεωτερική κοινωνική οργάνωση καθώς και με απόπειρες ψηλάφησης μιας αντί-δημόσιας σφαίρας. Η εργασία αυτή αποτελεί, ταυτόχρονα, το πλαίσιο εντός του οποίου τοποθετώ το έργο μου Αθήνα, αγάπη μου, ένα φιλμ-δοκίμιο που αναζητά στο σώμα τής πόλης της Αθήνας μνημονικά ίχνη που βρίσκονται στο «υπέδαφος» της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της. Πρόκειται για το εικαστικό σκέλος της εργασίας το οποίο, επίσης, επιχειρεί να συμβάλει στη διερεύνηση τού υπό εξέταση είδους, φιλοδοξώντας να αποτελέσει ένα μνημείο εν χρόνο που αντιβαίνει στη συνήθη πρακτική των σκληρών υλικών αποκρυσταλλώσεων.Item Open Access Μυθοπλαστική πραγματικότητα και τέχνηΤρικάτσουλα, Δάφνη Α. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)Το παρόν κείμενο επιχειρεί να αναζητήσει τη σχέση της πραγματικότητας με τη μυθοπλασία. Το θέμα διερευνάται πολυπρισματικά, μέσω της κονστρουκτιβιστικής θεωρίας -κυρίως των Maturana Humberto και Varela Francisco-, της λακανικής ψυχανάλυσης και της τέχνης. Η κονστρουκτιβιστική θεωρία προσεγγίζει το ζήτημα της πραγματικότητας μελετώντας τη λειτουργία των ζωντανών συστημάτων. Το ζωντανό σύστημα ως παρατηρητής κατασκευάζει την πραγματικότητά του και η αντίληψη του αποτελεί μια ερμηνευτική διαδικασία. Ειδικότερα, το ζωντανό σύστημα ως ένα αυτοποιητικό, αυτοαναφορικό σύστημα που χαρακτηρίζεται από συντηρητική, κλειστή δομή κατασκευάζει μοντέλα του κόσμου-της πραγματικότητας εντός του γνωστικού του πεδίου με βάση την εσωτερική του οργάνωση, την εμπειρία του αλλά και τους κανόνες και τις συμβάσεις της κοινωνίας του που έχουν εσωτερικευθεί. Μολονότι, το εκάστοτε ζωντανό σύστημα κατασκευάζει το δικό του ξεχωριστό μοντέλο του κόσμου, το τελευταίο βρίσκεται πάντοτε υπό την κυριαρχία του ορθο-κοσμομοντέλου (ortho-world-model, OWM), δηλαδή του επικρατούς μοντέλου του κόσμου που επιβάλλεται μέσω της κοινωνικοποίησης. Από την πλευρά της λακανικής ψυχανάλυσης το ζήτημα της πραγματικότητας μελετάται με βάση τον ψυχισμό του ζωντανού συστήματος-παρατηρητή. Αναλύεται εκτενώς το τριμερές σχήμα του φαντασιακού, του συμβολικού και του πραγματικού. Μέσω αυτού, προκύπτει ότι η πραγματικότητα, σύμφωνα με τη λακανική θεώρηση, συνιστά ένα φαντασιακοσυμβολικό προϊόν. Εδώ, να σημειωθεί ότι το πραγματικό δεν πρέπει να συσχετίζεται με την πραγματικότητα, καθώς δεν μπορεί να οριστεί ούτε να ενσωματωθεί σε καμία από τις δύο τάξεις-του φαντασιακού και του συμβολικού- που δομούν την πραγματικότητα. Έτσι, παραμένει ως ένας άγνωστος Χ. Τέλος, η τέχνη ενστερνιζόμενη τη θεώρηση της πραγματικότητας ως κατασκευής, επαν-επεξεργάζεται την πραγματικότητα του ορθο-κοσμομοντέλου και παράγει εναλλακτικά μοντέλα με σκοπό να επισημάνει την επισφάλεια και την ευθραυστότητα του τελευταίου. Η μυθοπλασία αποτελεί το μέσο για την παραγωγή νέων μορφών- έργων τέχνης- που παραμερίζουν, υποβαθμίζουν το κυρίαρχο κοσμο-μοντέλο, παρέχοντας μια εναλλακτική θέαση της πραγματικότητας.Item Open Access GerridaeΜπάλτας, Δημήτριος Γ. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Ξεκινώντας από την περιγραφή του εικαστικού έργου, µία διαδραστική παράσταση χορού µε στοιχεία εναέριων ακροβατικών, περιγράφονται οι προβληµατισµοί γύρω από το σώμα και το τι είναι ένα σώµα, µε την έννοια του τι µπορεί να κάνει ένα σώµα, όπως περιγράφεται από τον Spinoza, σύµφωνα µε την ανάγνωση του Deleuze. Εστιάζοντας κυρίως σε ένα σώµα σε οριακές καταστάσεις, ένα σώµα που καταπονείται, όπως αυτό ενός χορευτή, αναλύεται το παράδοξο του σώµατος όταν βρίσκεται πάνω σε µία σκηνή και πως αυτό αλλάζει για να µπορέσει να συνδεθεί και να επικοινωνήσει µε τα υπόλοιπα σώµατα και αντικείµενα πάνω στη σκηνή, αλλά και µε το κοινό κάτω από αυτή. Το τελευταίο κεφάλαιο εστιάζει σε αυτό ακριβώς το θέμα, την επικοινωνία δηλαδή µεταξύ κοινού και ερµηνευτών στην περίπτωση των διαδραστικών παραστάσεων, τη στιγµή δηλαδή που το κοινό, χάνει τον παθητικό του ρόλο και αποκτά και αυτό ρόλο συνδηµιουργού σε µία παράσταση.Item Open Access Υγρή ρευστότητα & ερωτισμόςΛαμπρή, Χριστίνα (Μεταπτυχιακή εργασία, 2023)Σε κάθε περίπτωση, ως προς την γυναικεία σεξουαλικότητα είναι αλήθεια το ότι ανέκαθεν µία πολύ σηµαντική σύνδεση συµβολικού στυλ που είχε προβληθεί εν πολλοίς ήταν αυτή της υδαρότητας. Το υγρό στοιχείο ήταν κάτι, το οποίο είχε συνδεθεί άµεσα µε την σεξουαλικότητα του γυναικείου φύλου. Ο κόλπος και το αιδοίο απεικονίζονται από την περίοδο ήδη ακόµα της προϊστορίας και ακόµα κι ως τις µέρες µας. Οι εικαστικές µορφές τέχνης που αντιπροσωπεύουν τα γυναικεία γεννητικά όργανα περιλαµβάνουν δισδιάστατα έργα (π.χ. πίνακες ζωγραφικής) και τρισδιάστατα (π.χ. αγαλµατίδια). Αντιλαµβάνεται εδώ κάποιος-α, πως διαχρονικά µια τέτοια δαιµονοποίηση και δεισιδαιµονία, φόβος κλπ., εκ µέρους των ανδρών, επρόκειτο να λάβει το ένδυµα µιας κανονικοποίησης, η οποία υποτίθεται πως αποτελούσε ένα είδος θείου προστάγµατος. Αυτή η στάση ήταν ενταγµένη σε ένα πλαίσιο συγκεκριµένων απαγορεύσεων που θα µπορούσαν να θεωρηθούν ταυτόχρονα ενταγµένες σε µια άµορφη φρίκη της βίας. Αναµφίβολα, το ίδιο το γυµνό σώµα (τόσο το ανδρικό, όσο και το γυναικείο αντίστοιχα) δεν είχε πάψει ήδη από τα βάθη της παρουσίας του ανθρώπινου πλάσµατος στον κόσµο να έχει και µια έντονα λατρευτικού χαρακτήρα προσέγγιση. Για παράδειγµα, στα πλαίσια του αρχαίου Ιουδαϊσµού, είναι ενδεικτικό, πως η γυµνότητα στην πραγµατικότητα ήταν συνδεδεµένη µε την αγνότητα του πνεύµατος. Ίσως επίσης, από την άλλη µεριά, µέσα από τη ίδια την διονυσιακή λατρεία, να αποτυπώνεται όµως και το ζεύγος της παράβασης και της απαγόρευσης. Πρόκειται για ένα είδος παιχνιδιού, όπου την ίδια στιγµή εκφράζεται η ιδέα ενός έντονου ερωτισµού, όπως µπορούµε να διακρίνουµε εξάλλου µέσα και από την ίδια την διονυσιακή λατρεία. Η διάσταση περί υδαρότητας του γυναικείου γεννητικού οργάνου ταυτόχρονα εδώ φαίνεται, µε βάση την θεώρηση του Bataille να αναδεικνύει ταυτόχρονα την έννοια περί ερέβους. Ενός ερέβους συναφούς µε την αίσθηση του µυστηρίου που µπορεί να ένιωσαν διαχρονικά οι άνθρωποι διαφόρων πολιτιστικών και κοινωνικών περιβαλλόντων σχετικά µε το γυναικείο γεννητικό όργανο. Όπως σηµειώνει συγχρόνως όµως ο Bataille, αυτό το έρεβος µπορεί να κρύβει εν τέλει το πιο δυνατό φως. Η ίδια η ζωή είναι στην πραγµατικότητα αποτέλεσµα της αποσύνθεσης και του θανάτου µια άλλης ζωής. Αυτό συνδέεται και µε το σκεπτικό του, ότι καθώς έρχονται σε επαφή µεταξύ τους τα γεννητικά όργανα του άρρενος και του θηλυκού, υφίσταται και ένα είδος ένωσης της υδαρότητας και των υγρών του καθενός τους (το σπέρµα µε το ωάριο) µε αποτέλεσµα όµως ταυτόχρονα έτσι να πεθαίνουν τα στοιχεία της ιδιαίτερης βιολογικής σεξουαλικής έκφρασης του κάθε φύλου, ώστε να προκύψει ένα νέο κύτταρο, µία νέα ζωή.Item Open Access Από τον κινηματογράφο στο κινητό τηλέφωνο (τίτλος θεωρητικής εργασίας) : Αντί διαδρομή (τίτλος καλλιτεχνικού έργου)Δημακογιάννη, Χριστίνα Π. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)Στη συγκεκριμένη εργασία γίνεται μια απόπειρα σύνδεσης που αφορά στην εξέλιξη του κινηματογράφου και στην σύνδεση του με το κινητό τηλέφωνο. Ξεκινώντας αξίζει να αναφερθούμε στους αδελφούς Lumiere η οποίοι κατασκεύασαν την πρώτη κινηματογραφική μηχανή το 1894 και εκκίνησαν να διαμορφώνουν τον κινηματογράφο. Η εφεύρεση του κινηματογράφου τοποθετείται χρονικά σε μια μεταβατική στιγμή του πολιτιστικού πανοράματος του μοντέρνου τρόπου ζωής. Καθώς η βιομηχανική πόλη αναδυόταν και επεκτεινόταν. Παράλληλα η εξάπλωση των μέσων μαζικής επικοινωνίας και η εξέλιξη του διαδικτύου δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα. Η καθημερινή ζωή των πολιτών αλλάζει μιας και προσφέρονται τεράστιες ποσότητες πληροφοριών μέσα σε ένα ταχύτατο παγκόσμιο σύστημα επικοινωνίας. Ταυτόχρονα με το διαδίκτυο, αναπτύσσεται το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και οι ομάδες συζήτησης ανθρώπων με συμμετέχοντες από κάθε γωνία του πλανήτη. Η ευχρηστία αυτού του νέου μέσου είναι κα το ίδιο το πρόβλημα του. Η περιήγηση στο διαδίκτυο μπορούμε να πούμε ότι μοιάζει με έναν απέραντο λαβύρινθο με αδιέξοδα και αναπάντεχες διεξόδους. Αναλύοντας τα παραπάνω επιστέφουμε σε αυτό που είχε ισχυριστεί ο Comolli, ότι καμία τεχνολογία δεν είναι ουδέτερος μεταδότης του κόσμου «εκεί έξω». Έπειτα από εκατό και πλέον χρόνια από την πρώτη κινηματογραφική ταινία η ιστορία έχει πάρει μια απρόσμενη τροπή. Με τι Instagram ο χρόνος προβολής της επιλεγμένης εικόνας είναι περιορισμένος τόσο ως προς τη διάρκεια όσο και ως προς το χρόνο που θα παραμείνει στη διαθεσιμότητα των υπολοίπων χρηστών. Η κάμερα του τηλεφώνου, σε αντίθεση με την παραδοσιακή φωτογραφική μηχανή είναι πανταχού παρούσα. Κρατά τον χρήστη σε μια εγρήγορση, έτοιμο να καταγράψει οτιδήποτε συμβεί γύρω του και θεωρεί πως έχει κάποια αξία. Ίσως και είναι αυτός ο λόγος πως οι χρήστες των κινητών τηλεφώνων αναλαμβάνουν χρέη ερασιτέχνη φωτορεπόρτερ. Με αυτό το τρόπο η κάμερα δεν χρησιμοποιείται μόνο για αποθανατίσει αξιοσημείωτες στιγμές αλλά βρίσκεται μαζί με τα εκάστοτε υποκείμενο για μια άμεση και συνεχή καταγραφή της ζωής. Οι εφευρέσεις των αδελφών Lumiere καθόρισαν την έναρξη της ιστορίας του κινηματογράφου, αλλά τα νέα μέσα ουσιαστικά τροποποίησαν τη χρήση των ανακαλύψεων τους.Item Open Access Ο σύντομός σου δρόμος προς το σπίτιΤακτικός, Σταύρος Γ., 1956- (Μεταπτυχιακή εργασία, 2021)Η μελέτη μου αφορά την έννοια της προσομοίωσης, τεχνικά και ιστορικά καθώς γίνεται παράλληλα μια προσέγγιση της ανάπτυξης των υπολογιστών, των βιντεοπαιχνιδιών και των εφαρμογών που έχουν τα παραπάνω στις τεχνολογίες του πολέμου. Παράλληλα κάνω μια δικιά μου απόπειρα σύνδεσης του καθολικού χαρακτήρα της έννοιας της προσομοίωσης με την γραφή ως μέσο και τον απόλυτο χαρακτήρα που ενέχουν ιστορικά τα δύο αυτά μέσα.Item Open Access Beryllium (4Be) : κουίρ & τέχνη : προς μία ουσιαστική πολυφωνίαΚοντογεώργος, Κωνσταντίνος Δ. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2021)Το έργο είναι μια video εγκατάσταση. Αποτελείται από 10 προβολείς και 5 οθόνες διαστάσεων 180cm x 90cm κατασκευασμένες από αρχιτεκτονικό χαρτί και 10 διαφορετικά γυμνά βιντεοπορτρέτα ανθρώπων. Οι οθόνες βρίσκονται φαινομενικά διάσπαρτες τον χώρο. Οι projectors έχουν τοποθετηθεί απέναντι ο ένας με τον άλλον, ανά ζεύγος, έτσι ώστε τα video να προσπίπτουν σε μία οθόνη και από τις δύο πλευρές. Σε κάθε οθόνη δημιουργείται μία διπλοτυπία, μία μύξη των βίντεο των σωμάτων. Το έργο διαμορφώνεται, συνεχώς, από την παρουσία των θεατών στο χώρο. Οι θεατές κυκλοφορούν ανεμπόδιστα εντός της εγκατάστασης, εμποδίζοντας με την παρουσία τους το φως από τους προβολείς. Με τον τρόπο αυτό, η παρουσία τους "διασπά" τα ετερόκλητα σώματα, διακόπτει μερικώς τις προβολές και έτσι το τελικό αποτέλεσμα των βιντεοπορτρέτων αλλάζει από ετερόκλιτο σε ανδρικό, γυναικείο ή κάτι μεταξύ των δύο.Item Embargo Η γυναίκα με τη βιντεοκάμερα : πάνω στην ορατή και την αόρατη πραγματικότηταΒροντή, Ελένη Α. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2020)Αυτοβιογραφικό κείμενο, αναστοχαστικός απολογισμός, artist statement για τη δημιουργία της ταινίας «Η πολυκατοικία»Item Open Access Το ελάχιστο σπίτιΑντωνόπουλος, Νίκος (Μεταπτυχιακή εργασία, 2020)Το έργο που παρουσιάζω ως πτυχιακή εργασία ονομάζεται: Το ελάχιστο σπίτι. Με αφορμή και όχημα μια όχι οποιαδήποτε ηλικιωμένη γυναίκα, αλλά την ίδια μου τη γιαγιά, η ταινία αυτή εξερευνά και καταπιάνεται με τις έννοιες του σπιτιού, της νοσταλγίας και της ροής του χρόνου. Ίσως ασυνείδητα να συνιστά μια προσπάθεια να έρθω πιο κοντά στη δική μου προσωπική εξερεύνηση αυτών των εννοιών, που ως τώρα στριφογύριζαν συγκεχυμένες στο μυαλό μου, πάντα όμως με θετικό πρόσημο. Αν και δεν κατέστη εξαρχής ολότελα συνειδητό, το θέμα της ταινίας μου λειτούργησε ως πρόσχημα για να καταφέρω να εκφράσω ευρύτερα ζητήματα που με προβληματίζουν και με διαταράσσουν ως σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, το έργο αυτό είναι μια ταινία διάρκειας περίπου 20 λεπτών, που φέρει πολλά από τα χαρακτηριστικά των ταινιών ντοκιμαντέρ. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι εντάσσεται στην ευρύτερη κατηγορία του Κινηματογράφου της Παρατήρησης (κεφ. 3), αν και υπάρχουν στοιχεία που το διαφοροποιούν από αυτόν και το καθιστούν πιο ανένταχτο αισθητικά, όπως θα εξετάσουμε αναλυτικότερα στα επόμενα κεφάλαια. Η ταινία διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου μέσα στον προσωπικό χώρο της γιαγιάς μου, η οποία έχει και τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Εκτός όμως από πρωταγωνίστρια, είναι και η ίδια η αφηγήτρια των ιστοριών του παρελθόντος που ακούγονται κατά τη διάρκεια της ταινίας.Item Restricted access Σεξουαλικότητα και μακάβριοΤούρλας, Γιώργος, 1979- (Μεταπτυχιακή εργασία, 2008)O όρος σεξ, από την λατινική λέξη sexus, σημαίνει την ταυτότητα του φύλου και κατά συνέπεια, ο όρος σεξουαλικότητα σημαίνει το σύνολο των γεννητικών χαρακτήρων και των φαινομένων που συνδέονται με το φύλο. Η σεξουαλικότητα αναφέρεται στην έκφραση της ψυχικής και βιολογικής λειτουργίας που στοχεύει στη σωματική ικανοποίηση και συναισθηματική πληρότητα δια μέσου της ηδονής. Είναι μια έννοια πολυδιάστατη, που αφορά στη βιολογική, γνωστική, ψυχική, συναισθηματική και κοινωνική πλευρά του ανθρώπου. Ξεκινάει από τη γέννηση, οργανώνεται με την ψυχοσυναισθηματική ωρίμανση και διεκδικείται με την αναζήτηση του ερωτικού συντρόφου. Ο σεξουαλικός ρόλος του ατόμου προσδιορίζεται από την ψυχική ωρίμανση και τη βιολογική γνώση στην αναζήτηση της σεξουαλικής και συναισθηματικής ολοκλήρωσης. Πιο συγκεκριμένα, ο σεξουαλικός ρόλος χαρακτηρίζεται από τη σεξουαλική ταυτότητα, τη σεξουαλική λειτουργία-δραστηριότητα και τη σεξουαλική ικανοποίηση. Ο άνθρωπος μέσα από την εξελικτική του πορεία και την ψυχοσυναισθηματική του ωρίμανση διαμορφώνει το σεξουαλικό του ρόλο, αναζητώντας την ικανοποίηση. Η σεξουαλική συμπεριφορά του ατόμου καθορίζεται από παράγοντες όπως οι σχέσεις του ατόμου με τους άλλους, το πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο ζει καθώς και από τις συνθήκες της ζωής του. Η σεξουαλικότητα που αναφέρεται στην αντίληψη του ατόμου για το φύλο του και αντανακλά τα βιώματά του γύρω από το sex στις διάφορες φάσεις της ζωής του καθορίζεται επίσης από παράγοντες όπως η προσωπικότητα, το βιολογικό υπόστρωμα και η γενική αίσθηση του εαυτού του. Αναμενόμενο είναι, κατά συνέπεια, ότι η σεξουαλικότητα καθώς και η σεξουαλική συμπεριφορά ανάμεσα σε διαφορετικά άτομα ποικίλει. Είναι δύσκολο να ορίσουμε με ακρίβεια τι περιλαμβάνει η φυσιολογική σεξουαλικότητα και ο τρόπος που αυτή εκδηλώνεται.Item Restricted access Η έννοια της ταυτότηταςΠαπαδάκη, Σταυρούλα, 1979- (Μεταπτυχιακή εργασία, 2005)Η έννοια της ταυτότητας -όντας αποσπασματική, αντιφατική και ρευστή απασχόλησε πολλούς φιλοσόφους, κοινωνιολόγους, ανθρωπολόγους κτλ. προπαντός από τις αρχές του 20ου αιώνα και μετά. Συνεπώς, είναι ανέφικτο να απαριθμηθούν ή και να αναλυθούν όλες οι θεωρίες, οι τάσεις και οι απόψεις σε μια εργασία σαν κι αυτή. Γι’ αυτό περιορίζεται κυρίως σε εννοιολογικές προσεγγίσεις, που δηλώνουν μια έμμεση σχέση και συνάφεια με το έργο τέχνης γενικά και την ταινία μικρού μήκους Το κεφάλι ειδικά. Υπάρχει λοιπόν μια εκτενέστερη αναφορά στις θεωρίες του υπαξισμού, του λόγου και της ψυχανάλυσης. Επίσης προβάλλεται η σχέση της ταυτότητας με τα προσωπεία και την τέχνη της εικόνας: κινηματογράφο, κόμικς. Τέλος, σκιαγραφείται το σύγχρονο οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον, το οποίο αναδεικνύει νέες αντιλήψεις για την ταυτότητα, μετά την επισήμανση ότι αυτή διανύει μια περίοδο αβεβαιότητας και αμφισβήτησης, εφόσον διαμορφώνεται πια σε μια κοινωνία που παγκοσμιοποιείται και τείνει να γίνει ενιαία.Item Restricted access Η εν επωδώ αναμονήΤσαγκαράκης, Εμμανουήλ (Μεταπτυχιακή εργασία, 2010)Ο τίτλος του θεωρητικού σκέλους της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι: Η εν επωδώ Αναμονή. Η λέξη επωδός χρησιμοποιείται εδώ με την μεταφορική της σημασία, δηλαδή με την έννοια της επαναληψημότητας του γεγονότος της αναμονής, με την συχνή και περιοδική του εμφάνιση στην καθημερινή ζωή. Η παρούσα εργασία δε επιδιώκει να αναδείξει πλευρές μιας γενικευμένης αναμονής, όπως για παράδειγμα, της προσμονής για την ελπιδοφόρα μελλοντική επαγγελματική αποκατάσταση του νέου ανθρώπου ή για την δια βίου προσμονή της έλευσης του Κυρίου. Ούτε ενδιαφέρεται ν’ αναδείξει μορφές αναμονής που κατά τεκμήριο διαθέτουν μια σύμφυτη αισιοδοξία, όπως αυτή του τουρισμού ή την επιθυμητή και ενεργητική αναμονή του δημιουργού για την κυοφορία ενός έργου τέχνης. Αντίθετα, θα προσπαθήσει να προσεγγίσει από διάφορες οπτικές γωνίες, τις μορφές πρόσληψης της παθητικής, της μη ελεγχόμενης και απευχόμενης αναμονής. Επιχειρεί ν’ αναστοχαστεί πάνω στην μόνιμη επωδό των αναπόφευκτων παύσεων που στοιχειώνουν την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Αυτή η άσκοπη επωδός, που όλοι μας μοιραζόμαστε, βιώνεται ατομικά, συμβάλλοντας έτσι καθοριστικά στην διαμόρφωση μιας σύνθεσης του προσωπικού «ποιήματος» που λέγεται ζωή. Το θέμα της παρούσης εργασίας εγείρει ερωτήματα που χρίζουν απαντήσεων, όπως: Τι συμβαίνει στο άτομο ή στα ά τομα όταν συναντιόνται με τον χρόνο της αναμονής; Τι συμβαίνει στην καθημερινότητα, στον ερωτικό τομέα, στην κινηματογραφική αναμονή, στην ψυχαναλυτική σκέψη, στον φιλοσοφικό στοχασμό, στην ψηφιακή πραγματικότητα ή στην ποιητική της αποτύπωση; Θα καταβληθεί προσπάθεια να διερευνηθούν καταστάσεις όπως: Τι επιβάλουν οι δημόσιοι χώροι αναμονής των αυτοκινητοδρόμων, των αεροδρομίων, των σταθμών, των νοσοκομείων, των τραπεζών ή των δημόσιων υπηρεσιών και τελετών; Τι παράγουν οι κάθε φορά συναισθηματικές συσσωρεύσεις μέσα στην αναμονή; (π.χ. την προσμονή, την ανησυχία, τον εκνευρισμό, την ανασκόπηση, την ελπίδα, την έλευση του αναπόφευκτου, την παράταση κ.τ.λ.).Item Restricted access Από το πανοπτικόν στις κοινωνίες του ελέγχουΜητρόπουλος, Ανδρέας, 1976- (Μεταπτυχιακή εργασία, 2008)Η τεχνολογία εμφανίζεται στις μέρες μας ως ολικό κοινωνικό γεγονός, δηλαδή ως γεγονός που επεκτείνεται στο σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, από τις πλέον εργαλειακές έως τις εξόχως προσωπικές και πνευματικές. Αποτέλεσμα της εξάπλωσης αυτής είναι η δημιουργία δυνητικών ή εικονικών κόσμων, οι οποίοι σταδιακά κατακτούν την πρωτοκαθεδρία έναντι του κόσμου των αισθήσεων. Συνακόλουθη είναι και η μεταβολή του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος αισθάνεται, παρατηρεί και αντιλαμβάνεται τον κόσμο του. Βρισκόμαστε δηλαδή μπροστά σε μια οντολογική μεταβολή, σε μια αλλαγή του πλαισίου που καθορίζει τον γνωσιοθεωρητικό και συνειδησιακό ανθρώπινο ορίζοντα. Αν με τη βιομηχανική επανάσταση η μηχανή αντικατέστησε τους μύες και τη σωματική δύναμη, η σημερινή τεχνολογική επανάσταση χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι ο υπολογιστής αντικαθιστά το μυαλό, ή τουλάχιστον όλο και περισσότερες συγκεκριμένες λειτουργίες του. «Τελικά όλα είναι ψηφιακά, πράγμα που σημαίνει πως τα πάντα πρέπει να ειδωθούν ως μια λιγότερο ή περισσότερο πυκνή κατανομή των στιγμών, των bits. Αυτή η ερμηνεία επιτρέπει τη σχετικοποίηση της έννοιας του “πραγματικού”: όσο πιο πυκνή είναι η κατανομή τόσο περισσότερο πραγματικό είναι κάτι, ενώ όσο πιο αραιή είναι η κατανομή τόσο περισσότερο δυνητικό είναι κάτι. Αυτό που ονομάζουμε, βιώνουμε και αντιλαμβανόμαστε ως πραγματικό, είναι εκείνα τα σημεία, εκείνες οι καμπυλώσεις ή τα κοιλώματα, όπου τα σωματίδια πυκνώνουν και οι δυνατότητες υλοποιούνται. Αυτή είναι η κοσμο-εικόνα, όπως μας την προτείνουν οι επιστήμες και μας την παρουσιάζουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Εφεξής, έτσι θα ζούμε και ας μη θέλει να το χωρέσει ο νους μας.»Item Restricted access Πιθανές οράσεις ενός επιθυμητού κόσμουΣωτηρίου, Ευαγγελία (Μεταπτυχιακή εργασία, 2007)Ένα από τα κύρια ερωτήµατα που έθεσε η φιλοσοφία είναι το πώς βλέπουµε τον κόσµο. Γεννιόµαστε µε κάποιο είδος γνώσης ή χρειάζεται να γνωρίσουµε την γνώση από τη στιγµή που γεννιόµαστε; Αυτή η τόσο απλή κίνηση του ανοίγµατος των µατιών το πρωί όταν ξυπνάµε είναι τόσο αυτονόητη, αλλά αναρωτηθήκαµε ποτέ αν αυτό το «ξεδίπλωµα» της πραγµατικότητας είναι ένα a priori χάρισµα που µας δόθηκε απλόχερα από τη φύση, ή χρειάζεται να εκπαιδευτεί το µάτι για να δει και να κατανοήσει αυτό που βλέπει; Κι ακόµα περισσότερο, όταν αναφερόµαστε στην έννοια της πραγµατικότητας, είµαστε βέβαιοι ότι αντιλαµβανόµαστε όλοι το ίδιο φαινόµενο; Η αναπαράσταση, τελικά, γίνεται από τον «έξω κόσµο» στον «µέσα», ή αντίθετα είναι οι περιοχές του εγκεφάλου εκείνες οι οποίες ευθύνονται για την διαµόρφωση της πραγµατικότητας; Πολύ συχνά έχουµε ακούσει να διατυπώνεται η άποψη ότι ο εγκέφαλος είναι ένας «άγραφος χάρτης» ο οποίος αρχίζει να παίρνει µορφή από την γνώση και την εµπειρία της καθηµερινής ζωής διαµέσου του οπτικού συστήµατος και των υπόλοιπων αισθήσεων, ενώ αντίθετες απόψεις θεωρούν ότι κατά τη διεργασία της οπτικής αναζήτησης η καλύτερη λύση µπορεί να είναι αυτή που ο εγκέφαλος ήδη γνωρίζει και αναζητεί. Ανακεφαλαιώνοντας θα λέγαµε ότι συνήθως βλέπουµε χωρίς ασάφειες επειδή ο εγκέφαλος συνδυάζει όλες τις εισερχόµενες πληροφορίες από τα διάφορα σηµεία του οπτικού πεδίου (χρώµα, κίνηση, µορφή κ.λ.π.) και διατυπώνει έπειτα από συλλογισµούς και υποθέσεις την πιο ευλογοφανή ερµηνεία, συνθέτοντας έτσι όλες τις ποικίλες οπτικές ενδείξεις. Ανάµεσα στο υποκείµενο και στο αντικείµενο, στο µάτι και στο βλέµµα, εκατοµµύρια νευρώνες αναλαµβάνουν να υπολογίσουν την πραγµατικότητα. Υποθέτουµε, υπολογίζουµε µέσα από τη δοµή του εγκεφάλου µας για το τι υπάρχει «εκεί έξω». Το αντικείµενο προκειµένου να µας γίνει αντιληπτό, επενδύεται µε τις προσδοκίες µας, ενώ συχνά η αντίληψή µας βασίζεται σε υποθέσεις ακόµα και του ίδιου µας του εαυτού. Έπειτα, προβάλλουµε τις υποθέσεις αυτές στον φυσικό κόσµο.Item Restricted access Ψυχανάλυση και τέχνη : ο φόβος του ευνουχισμού στη ζωγραφική και τον κινηματογράφοΠούλου, Δέσποινα, 1983- (Μεταπτυχιακή εργασία, 2008)Το πρώτο εργαστήριο, αποκλειστικά αφιερωμένο στη ψυχαναλυτική έρευνα, ιδρύθηκε από τον Βίλχελμ Βουντ (1827-1912), γερμανό ιατρό, ψυχολόγο και φυσιολόγο, το 1879, ορίζοντας έτσι τη γέννηση της ψυχολογίας. Ο Βουντ, που επιθυμούσε την κατανόηση του ανθρώπινου μυαλού, αντιμετώπιζε τη συνείδηση σαν μία χημική ένωση και υπό αυτήν την έννοια προσπάθησε να ορίσει τα διαφορετικά στοιχεία, κομμάτια από τα οποία αυτή απαρτίζεται. Κατά την περίοδο του 1890, ο αυστριακός νευρολόγος Σίγκμουντ Φρόυντ (1856-1939), μέσω της επιμονής του να ανακαλύψει μία αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης των νευρωτικών και υστερικών συμπτωμάτων των ασθενών του, συμβάλλει στη γέννηση της ψυχανάλυσης. Η νέα αυτή μέθοδος ψυχοθεραπείας, αναπτύχθηκε χάρη σε ερμηνευτικές μεθόδους όπως η ενδοσκόπηση και η κλινική παρατήρηση, που χρησιμοποιήθηκαν από τον ο Φρόυντ για την κατανόηση της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης αλλά και την επίλυση των ασυνείδητων συγκρούσεων. Πιο συγκεκριμένα, ο όρος ψυχανάλυση εμφανίστηκε πρώτη φορά στο άρθρο του Φρόυντ, Heredity and the Aetiology of the Neuroses, που εκδόθηκε το 1896 στο Revue neurologique, στο Παρίσι. Το άρθρο αυτό προσέφερε μία αναλυτική παρουσίαση των σκέψεων του Φρόυντ, σχετικά με τη σεξουαλική αιτιολόγηση των νευρώσεων.