Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (Π. Ε.)
Permanent URI for this collection
Browse by
Browsing Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (Π. Ε.) by Advisor "Λιτσαρδοπούλου, Ναυσικά"
Results 1 - 4 of 4
Results Per Page
Sort Options
Item Embargo Η Ζωγραφική Απεικόνιση και η Θεωρητική Τεκμηρίωση της Γυναικείας Ταυτότητας στην Όψιμη Ιταλική Αναγέννηση: Γυναίκες της Αριστοκρατίας, Βιβλικές και Ιστορικές Μορφές, οι Γυναικείες Μορφές του Michelangelo: Κοινοί ΤόποιΓιώγου, Αναστασία (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-04)Μέσα από την εικαστική του αναπαράσταση, το γυναικείο φύλο ορθώνεται ως μία ετερότητα που έχει διαμορφωθεί από την ανδρική θέαση και ερμηνεία. Το εν λόγω πόνημα πραγματεύεται τη γυναικεία εξεικόνιση στη ζωγραφική τέχνη της όψιμης Αναγέννησης, με σκοπό να αναδείξει πώς οι άνδρες δημιουργοί, θεατές και μελετητές αντιμετώπιζαν τη θηλυκότητα και τη γυναικεία μορφή εκείνη την εποχή και πώς αυτή η οπτικοποίηση προέκυψε από τις κρατούσες απόψεις για τη θέση της γυναίκας και τα έμφυλα στερεότυπα που κυριαρχούσαν τη δεδομένη χρονική περίοδο. Για το σκοπό αυτό, προχώρησα στη διαλογή ζωγραφικών έργων αναγνωρισμένων καλλιτεχνών της αναγεννησιακής ζωγραφικής (τέλη 15ου-16ος αι.), στα οποία εξεικονίζονται κυρίες της αριστοκρατίας, βιβλικά και ιστορικά παραδείγματα, καθώς και γυναικείες μορφές που ενσαρκώνουν την έννοια του ωραίου και του ερωτισμού. Τα ζωγραφικά αυτά έργα αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της γυναικείας παρουσίας στο πεδίο της ιστορίας και της κοινωνικής ζωής, αντικατοπτρίζοντας ένα σύνολο αξιών και ιδιοτήτων που ορίζονταν σύμφωνα με τις κρατούσες αντιλήψεις για το γυναικείο φύλο. Ακόμη, μέσα από τα πορτρέτα αναδεικνύονται πρότυπα γυναικείας ομορφιάς και εικαστικές συμβάσεις (decorum) που ακολουθούν τους κανόνες ευπρέπειας και την κοινωνική νόρμα της εποχής, ενώ, συγχρόνως, τεκμηριώνουν την αντίληψη της γυναικείας φιγούρας ως αντικείμενο θέασης και αισθητικής απόλαυσης. Προς επίρρωση της προσωπικής μου έρευνας και καταγραφής, κρίθηκε αναγκαία η μελέτη πρωτογενών πηγών (πραγματειών, βιογραφιών καλλιτεχνών, λογοτεχνικών διαλόγων) στις οποίες εντοπίζονται περιγραφές και αναλύσεις των έργων που αναδεικνύουν μία έμφυλη ορολογία, καθώς και κυρίαρχες ιδέες για τη γυναικεία μορφή τόσο στην εικαστική όσο και στην κοινωνική της πραγμάτωση. Στο πλαίσιο αυτό, καθίσταται φανερό πώς οι συγκεκριμένες ιδιότητες, με τις οποίες τα ανδρικά υποκείμενα ενδύουν τη θηλυκότητα, συνδέονται ως ζωγραφικές ποιότητες (disegno-colorito) με τις δύο κυρίαρχες καλλιτεχνικές σχολές της ιταλικής Αναγέννησης: τη σχολή της Φλωρεντίας και τη σχολή της Βενετίας. Τέλος, αξιοποιώντας το παράδειγμα των ανδρόγυνων μορφών του Michelangelo, καταδεικνύεται πώς συνδέονται τα έμφυλα χαρακτηριστικά με το εικαστικό ιδίωμα του καλλιτέχνη και σε ποιο πλαίσιο οι γυναικείες φιγούρες αφομοιώνουν στοιχεία αρρενωπότητας με σκοπό να συνδεθούν με αντιλήψεις μεγαλοπρέπειας και δύναμης.Item Restricted access Ιστοριογραφικές προσεγγίσεις στο έργο του Caravaggio και του RembrandtΖάχου, Μαρία Α. (Πτυχιακή εργασία, 2019)Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στην παράλληλη συζήτηση του έργου των δύο καλλιτεχνών, του Ιταλού Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610) και του Ολλανδού Rembrandt Harmenzoon van Rijn (1609-1669). Η συσχέτιση που επιχειρείται, αναπτύσσεται με γνώμονα τη σχετική ιστοριογραφία και με βασικό εργαλείο τη μελέτη πρωτογενών κριτικών και βιογραφιών.Item Restricted access Τα πορτραίτα της αριστοκρατίας από τον P. P. Rubens: η σχέση τους με την κοινωνική εθιμοτυπία της περιόδου και με τα εγχειρίδια συμπεριφοράς (courtesy books)Λουκά, Λουίζα (Πτυχιακή εργασία, 2021)Η συγκεκριµένη εργασία επικεντρώνεται στα πορτραίτα του ζωγράφου Peter Paul Rubens, τα οποία απεικονίζουν τους αριστοκράτες της εποχής του. Ένας πρώτος στόχος είναι να βρεθούν τα κοινά στοιχεία ανάµεσα σε ορισµένα εγχειρίδια συµπεριφοράς που κυκλοφορούσαν την περίοδο εκείνη και στα έργα αυτά. Ο επόµενος στόχος είναι να µελετηθεί η γενικότερη επιρροή που ασκούσε η κοινωνική εθιµοτυπία του 17ου αιώνα, στην απεικόνιση των µελών της υψηλής κοινωνίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η εργασία αγγίζει θέµατα σχετικά µε την αρµόζουσα εµφάνιση και κοινωνική συµπεριφορά ανδρών και γυναικών µε ευγενική καταγωγή. Αναλυτικότερα, γίνεται αναφορά σε πορτραίτα βασιλέων, ηγετικών προσωπικοτήτων και αριστοκρατών. Η εργασία αποτελείται από πέντε κεφάλαια, την εισαγωγή, τον επίλογο και εξετάζονται συνολικά 24 έργα του Φλαµανδού καλλιτέχνη. Ακόµη, µελετήθηκαν τρείς οδηγοί συµπεριφοράς, καθώς και εκτενής δευτερογενής βιβλιογραφίαItem Embargo Το «Αλτάρι του Εξαγνισμού» του Benozzo Gozzoli: Συμβόλαιο, πατρωνία, ρόλοι και λειτουργία των έργων αγίας τράπεζας στη Φλωρεντία του 15ου αιώναΊσκου, Αναστασία (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-04)Η εργασία ερευνά ως μελέτη περίπτωσης το έργο αγίας τράπεζας (αλτάρι) “Ένθρονη Παναγία με μικρό Χριστό ανάμεσα σε Αγγέλους και Αγίους” (1461-62), γνωστό ως το «Αλτάρι του Εξαγνισμού», που δημιούργησε ο ζωγράφος Benozzo Gozzoli για τον κεντρικό χώρο συνάθροισης της Φλωρεντινής Αδελφότητας Nέων του Εξαγνισμού της Παναγίας και του Αγίου Ζηνοβίου στο Δομινικανικό Μοναστήρι του Αγίου Μάρκου της Φλωρεντίας. Μέσα από την ιστορία του έργου αυτού καθώς και άλλων τεσσάρων αλταρίων με τα οποία αυτό συνδέεται, -μέσω του ευρύτερου κοινού χώρου της Μονής του Αγ. Μάρκου, στον οποίο ήταν τοποθετημένα και λόγω της εμπλοκής, με διάφορους τρόπους, της ισχυρής οικογένειας των Μεδίκων-, αντλούνται πληροφορίες για τα έργα αυτά, και ιδίως για όσα προορίζονταν για την κεντρική αγία τράπεζα (“altare maggiore”), κατά τον 15ο αιώνα στη Φλωρεντία. Η οπτική της εργασίας είναι προσανατολισμένη, όχι στη στιλιστική ή την εικονολογική εξέλιξη αυτών των έργων, αλλά στο ρόλο και τη λειτουργία τους και στον τρόπο με τον οποίο συντελούσαν στη διαμόρφωση της οπτικής ταυτότητας μιας θρησκευτικής συλλογικότητας (όπως μοναστικού τάγματος, αδελφότητας κ.λπ.), στην κατασκευή της εικόνας των πατρώνων τους και, γενικότερα, στη δημιουργία πλέγματος κοινωνικών σχέσεων. Aρχικά, αναλύεται το συμβόλαιο παραγγελίας του έργου που περιέχει και τον όρο “modo et forma”, θέτοντας έτσι, όσον αφορά το θέμα του, ένα άλλο έργο (το «Αλτάρι του Αγ. Μάρκου» του Fra Angelico) ως πρότυπο. Εν συνεχεία, δίνονται πληροφορίες για τον θεσμό της αδελφότητας νέων και ειδικότερα για τον παραγγελιοδότη του έργου και για τον ρόλο του οίκου των Μεδίκων. Ξεδιπλώνεται η ιστορία των πέντε αλταρίων, με κατάδειξη του τρόπου με τον οποίο εικονογραφούν τη συλλογική ταυτότητα αλλά και διαμορφώνουν το συλλογικό πνεύμα ενός θρησκευτικού θεσμού. Ερευνάται ο ρόλος του αλταρίου ως οπτικού πλαισίου για την τέλεση του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας και ως οπτικής σήμανσης για το άγιο πρόσωπο (titulus) στο οποίο ήταν αφιερωμένη η αγία τράπεζα. Εξετάζεται το θέμα της πατρωνίας (ιδιωτικής-θεσμικής) και οι ιδιαιτερότητες της πατρωνίας των αλταρίων. Τέλος, θίγεται το θέμα του κατακερματισμού των αλταρίων κατά τους επόμενους αιώνες.