Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (Π. Ε.)
Permanent URI for this collection
Browse by
Browsing Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (Π. Ε.) by Advisor "Δασκαλοθανάσης, Νίκος, 1961-"
Results 1 - 4 of 4
Results Per Page
Sort Options
Item Restricted access Επιδράσεις των μη δυτικών πολιτισμών στην τέχνη της πρωτοπορίας : Paul Gaufuin - Henri Matisse -Pablo PicassoΖιάβρα, Μαρίνα Δ. (Πτυχιακή εργασία, 2018)Η πορεία της τέχνης στην Ευρώπη από τα τέλη περίπου του δέκατου ένατου αιώνα διακρίνεται από την συνεχή εμφάνιση νέων κινημάτων, των οποίων η γέννηση συνήθως προέκυπτε ως μια αντίδραση απέναντι στο παλαιό και αποσκοπούσε στην ανανέωση της εκάστοτε καλλιτεχνικής κατάστασης. Ο ρεαλισμός, ο νατουραλισμός, ο ιμπρεσιονισμός, ο φωβισμός, ο εξπρεσιονισμός, κ.ο.κ είναι μόνο μερικά από τα κινήματα που συγκαταλέγονται στο σύνολο της ευρωπαϊκής τέχνης. Ωστόσο, όλοι αυτοί οι -ισμοί αποτελούν "κατασκευάσματα" των ανθρώπων που τα ερευνούν και προσβλέπουν στην κατάταξη των επιμέρους στοιχείων από τα οποία χαρακτηρίζονται, ώστε η μελέτη τους να καταστεί πιο ευυπόληπτη, τόσο από τους ειδήμονες όσο και από το κοινό και τους αναγνώστες. Αν δεχθούμε ότι η ιστορία ταξινομεί και η τέχνη καταγράφει θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε, ότι η ιστορία της τέχνης ασχολείται ακριβώς με αυτή την οργάνωση των ανθρώπινων δημιουργημάτων μέσα από μια ιστορική περιοδολόγηση. Η παρούσα εργασία διερευνά το ζήτημα των "καλλιτεχνικών δανείων" της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας από τους μη δυτικούς πολιτισμούς και θέτει ως στόχο να επιβεβαιώσει, όπως αναγράφεται και στον τίτλο της, την επίδραση που δέχτηκαν στο πεδίο της τέχνης οι τρεις ευρωπαίοι ζωγράφοι. Οι περιπτώσεις του Paul Gauguin, του Henri Matisse και του Pablo Picasso θα μας απασχολήσουν καθ' όλη τη διάρκεια της εργασίας εστιάζοντας κάθε φορά στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του καθενός σε σχέση με τη μη δυτική παράδοση. Το θέμα αυτό επιλέχθηκε ως μια υπενθύμιση της σπουδαιότητας της καλλιτεχνικής αλληλεπίδρασης και της επαφής με το άγνωστο - διαφορετικό στοιχείο καθώς και της ανάγκης της ίδιας της πρωτοπορίας να στραφεί έξω από τον εαυτό της προκειμένου να αναζητήσει εκείνο το στοιχείο που θα την απεγκλωβίσει από τους περιορισμούς τους οποίους η ίδια έθεσε, βοηθώντας τη έτσι να "αναγεννηθεί". Ένα από τα ερευνητικά ζητήματα που προέκυψε από την αρχή της εκπόνησης της εργασίας ήταν το δίπολο δύσης - μη δύσης και οι παράλληλες προβληματικές που το ίδιο προξένησε οι οποίες επιπρόσθετα συμπεριλαμβάνουν τις πολιτισμικές αντιθέσεις μεταξύ αυτών των γεωγραφικών χώρων. Ο όρος μη δυτικός επιλέχθηκε με μεγάλη επιφύλαξη καθώς αφενός ορίστηκε με βάση το υπάρχον δυτικό στοιχείο και συνακόλουθα τον δυτικό πολιτισμό και την κυριαρχία του, αφετέρου με τις αναθεωρημένες πια έννοιες όπως οι όροι "φυλή" και "πρωτόγονος" αλλά και αντίστοιχα "η τέχνη των φυλών" ή η "τέχνη των πρωτόγονων". Η αναφορά στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής κρίθηκε απαραίτητη καθώς δεν θα ήταν εφικτό να κατανοηθεί η επίδραση που ασκήθηκε χωρίς τον σημαντικό παράγοντα της αποικιοκρατικής δράσης της Γαλλίας, μιας και οι περιπτώσεις των καλλιτεχνών που θα μας απασχολήσουν αφορούν την γαλλική καλλιτεχνική παραγωγή περίπου από το 1880 και μετά.Item Restricted access Όχι, αυτό δεν είναι ζωή! Οι μηχανές μάθηση του George Maciunas και το πολύ – βιβλίο του Robert FilliouΑλαφογιάννης, Νίκος (Πτυχιακή εργασία, 2019)Οι Μηχανές Μάθησης του Maciunas και το πολύ – βιβλίο του Filliou, πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια ενός μεγάλου φάσματος δραστηριοτήτων με το όνομα Fluxus. Το Fluxus, δημιουργήθηκε για να διευρύνει τα όρια αυτού που ονομάζεται τέχνη, ώστε να πλησιάσει αποτελεσματικότερα την ρέουσα καθημερινή πραγματικότητα. Τα μέλη του, διαφορετικών εθνικοτήτων, φύλων, φυλών, χρησιμοποιούσαν ποικίλα εκφραστικά μέσα, συνδυάζοντας διάφορες μορφές τέχνης και αναδεικνύοντας νέους τρόπους εικαστικής δράσης. Το χρονικό πλαίσιο των θεματικών, χωρίς να είναι περιοριστικό, κινείται στην περίοδο των δεκαετιών, 1950-1970. Οι παγκόσμιες εξελίξεις μέσα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα ήταν συνεχείς. Η ομάδα Fluxus, τις ανέλυε, τις σχολίαζε και με τις δράσεις της επιθυμούσε να επιδράσει καταλυτικά. Παρόλα αυτά, δεν ανήκε αποκλειστικά στην εποχή που την ανέδειξε, αντιθέτως, υπερβαίνει κάθε χρονικό ή χωρικό όριο, αναδεικνύοντας νωρίς ζητήματα όπως, το διαφυλετικό και το διαφυλικό. Συνεπώς, κατά έναν τρόπο συνεχίζει να παραμένει επίκαιρη. Στην τέχνη, για τους Maciunas και Filliou, πρωταρχικό ρόλο έπαιζε η εκπαίδευση που στην τρέχουσα πραγματικότητα, καθορίζονταν από τους εκάστοτε οικονομικούς και πολιτικούς μηχανισμούς. Με τους τρόπους μάθησης που πρότειναν, έλπιζαν στην αλλαγή των δεδομένων μακριά από οποιοδήποτε μοντέλο κυριαρχίας.Item Open Access Περιπλανήσεις στην πόλη : η flânerie του Baudelaire και η καταστασιακή dériveΚαραδήμας, Ιωάννης, 1979- (Πτυχιακή εργασία, 2015)Μέσα από τις δύο περιπτώσεις περιπλάνησης στην πόλη που αναλύθηκαν, είδαµε τον τρόπο µε τον οποίο δύο τόσο µακρινές χρονικές περίοδοι αντιλήφθηκαν τη σχέση του υποκειµένου µε τον αστικό χώρο. Η κίνηση στην πόλη, τόσο στη flânerie όσο και στη dérive εκλήφθηκε ως αισθητική εµπειρία, η οποία βρίσκει αναλογίες µε µια διαδροµή εντός ενός εκθεσιακού χώρου τέχνης. Η απουσία των έργων τέχνης αναπληρώθηκε από τις περιβάλλουσες συνθήκες – βλέµµατα, πλήθος, φώτα, κτίρια, δρόµους, εµπορεύµατα – που συγκροτούν τη µητρόπολη ως παλλόµενη οντότητα. Η διαρκής κίνηση, η αδιάκοπη µεταβολή των πραγµάτων, η ροή του χρόνου που γίνεται αισθητή από όσα συµβαίνουν στον αστικό χώρο, οδηγούν στην ανάδυση ενός άλλου υποκειµένου. Ωστόσο, αν ο πλάνης του Baudelaire απολάµβανε την επιβεβαίωση της ατοµικότητάς του ανάµεσα στα παρισινά αστικά πλήθη, ο καταστασιακός απόγονός του γύρεψε να εντοπίσει κάτω από την επιφαινόµενη οµοιογένεια που επιβάλλει ο καπιταλισµός, τον απολεσθέντα κοινωνικό δεσµό του παρελθόντος. Εκεί που ο flâneur έβλεπε στην περιπλάνηση ένα µέσο αισθητικής φυγής από την καθηµερινότητα, οι καταστασιακοί έβρισκαν µέσω αυτής την ιστορική συνείδηση της ανθρώπινης ύπαρξης, µε σκοπό να διεκδικήσουν την απελευθέρωση του ατόµου για το συλλογικό όφελος. Στην ακόρεστη επιθυµία για εναλλαγή των αστικών σκηνικών ώστε ο flâneur να υποδυθεί το ρόλο του ντετέκτιβ, σύµφωνα µε την οπτική του Benjamin, οι καταστασιακοί αντιτείνουν τη βούληση για συµµετοχή του υποκειµένου στη διαµόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Παρά, δηλαδή, τις φαινοµενικές οµοιότητες που παρουσιάζουν οι flânerie και dérive, το υπόβαθρο στο οποίο εδράζονται και οι προοπτικές στις οποίες αποβλέπουν, επιβάλλουν µια σαφή διάκριση των δύο εν λόγω ενεργηµάτων. Στη σύγχρονη τέχνη η πρακτική της κίνησης στην πόλη βρίσκει διαρκώς νέες ευκαιρίες για εφαρµογή, µε τη σύλληψη περί νοµαδισµού να κερδίζει συνεχώς έδαφος στις προτιµήσεις των καλλιτεχνών. Μία από τις περιπτώσεις αυτές, αποτέλεσε το έργο του Ai Weiwei για την Documenta 12 µε τίτλο Παραµύθι, το οποίο δύναται να ερµηνευτεί ως µια πρόσκληση σε µια µαζική και συνάµα ατοµική, υπερ-χωρική περιπλάνηση από τη µια άκρη της - παγκοσµιοποιηµένης - γης στην άλλη. Προορισµός δεν ήταν άλλος από την πόλη του Κάσσελ, µια πόλη που - και θεσµικά - µεταµορφώνεται σε αστικό εκθεσιακό σκηνικό τέχνης για κάποιες εβδοµάδες. Οι κινέζοι συµµετέχοντες στο συγκεκριµένο έργο θα µπορούσαν να ερµηνευτούν ως η µεταφερόµενη από τόπο σε τόπο εργατική ισχύς, το ανθρώπινο ανάλογο του εµπορεύµατος. Η προβληµατική των εννοιών πλήθος και υποκείµενο οι οποίες ήταν κεντρικής σηµασίας, τόσο στην περίπτωση της περιπλάνησης του Baudelaire όσο και σε εκείνη των καταστασιακών, επανέρχεται λαµβάνοντας µια σαφώς επεξεργασµένη µορφή στην προσέγγιση της σύγχρονης τέχνης. Στην περίπτωση του Weiwei βρισκόµαστε αντιµέτωποι µε ένα πλήθος - αποτελούµενο από χίλια και ένα υποκείµενα - που λειτουργεί, ταυτόχρονα, ως επισκέπτης της έκθεσης τέχνης, αλλά και ως κοµµάτι των εκτιθέµενων έργων. Ίσως, πλέον, να είµαστε αντιµέτωποι µε την κυριολεκτική έκφραση εκείνου που ανέκαθεν επιχειρούσε η τέχνη να µας προσφέρει.Item Restricted access Περφόρμανς : η σχέση της με τον σύγχρονο χορό την περίοδο 1950-1970 : η περίπτωση του Robert Rauschenberg και της Trisha BrownΛιακοπούλου, Βασιλική I. (Πτυχιακή εργασία, 2020)«Το νόημα που έχει για εμένα να κάνω αυτά τα έργα είναι, πως μου δίνεται μια ευκαιρία, από ένα είδος διακριτικής αλλά συνηθισμένης ανθρώπινης συγκέντρωσης (concentration), να κατανοήσω το από πού και πώς προερχόμαστε και να επιτρέψω σε αυτήν την κατανόηση να δώσει μια ώθηση στον τρόπο κίνησης μου, να με φέρει κάπως πιο κοντά σας. Τόσο κοντά, ώστε να συγκρίνουμε τους τρόπους κίνησης μας, τις αισθήσεις μας. Και σε αυτήν την κατάσταση, βρίσκω μια θεμελιώδη ανθρώπινη πράξη. Aυτήν τη διαπραγμάτευση σε έναν κοινό χώρο. Ωστόσο, δεν υπάρχει ένας μόνο καλός ή συνηθισμένος ορισμός για αυτό και δεν πιστεύω πως υπάρχει μια καλή περιγραφή του πώς λειτουργεί και του τί κάνει. Η δράση που συμβαίνει, όταν δύο ή περισσότεροι άνθρωποι κινούνται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικές γωνίες κατά μήκος ενός χώρου, δημιουργεί διαφορετική αίσθηση. Προσπαθήστε να συγκρίνετε αυτές τις αισθήσεις. Η παρουσίαση τις προσαρμόζει, τις διατηρεί και τις αλλάζει....» H επαφή και η επικοινωνία των καλλιτεχνών των εικαστικών τεχνών με τον χορό, έχει μακρά παράδοση. Έλαβε όμως νέα μορφή και περιεχόμενο κατά τη μεταπολεμική περίοδο, οπότε και διαμορφώθηκε μια υβριδική μορφή -η περφόρμανς- που ενέταξε στον πυρήνα της κατά κάποιον τρόπο, στοιχεία από όλες τις τέχνες, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή. Τότε ήταν η περίοδος, που καλλιτέχνες αλλά και χορογράφοι, έθεταν καίρια ερωτήματα για τις παραδοσιακές μεθόδους καλλιτεχνικής έκφρασης, και επιχειρούσαν τον επαναπροσδιορισμό του μέσου τους, μέσω της διερεύνησης και ανακάλυψης νέων μορφών της καλλιτεχνικής διαδικασίας. Αυτή η ρήξη των καθιερωμένων ορίων, καθώς και οι αυξανόμενες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στις επιμέρους μορφές τέχνης, καθρεφτίζει μια διεύρυνση της καλλιτεχνικής συνθήκης, κατά την περίοδο του ’60 και ‘70. Αιτιολογεί τη δυνατότητα καλλιτεχνών που δεν είναι εικαστικοί, όπως οι χορογράφοι, να χρησιμοποιούν στο έργο τους, μέσα παραδοσιακά, συνυφασμένα με αυτές, για τη δημιουργία ενός χορευτικού έργου, ενώ παράλληλα και τη στροφή των εικαστικών τεχνών προς τη σωματικότητα.