Πτυχιακές Εργασίες
Permanent URI for this community
Browse by
Browsing Πτυχιακές Εργασίες by Advisor "Διάλλα, Αντωνία (Άντα)"
Results 1 - 14 of 14
Results Per Page
Sort Options
Item Open Access Teenage apocalypse: δυστοπία και αποκάλυψη στο κινηματογραφικό έργο του Gregg ArakiΛεντεμπούρ – Μποβιάτση, Μάρα (Πτυχιακή εργασία, 2022)Αφετηρία της συγκεκριμένης εργασίας στάθηκε το ερώτημα “Πώς εκφράζει η κινηματογραφική τριλογία Teenage Apocalypse την Δυστοπία και την Αποκάλυψη;”. Προκειμένου να δώσω απάντηση στο ερώτημα αυτό, προχώρησα σε μια βιβλιογραφική και κινηματογραφική έρευνα και την συγγραφή της συγκεκριμένης εργασίας, η οποία διακρίνεται σε δύο μέρη. Οι έννοιες Δυστοπία και Αποκάλυψη διασαφηνίζονται στις πρώτες υποενότητες (υποενότητες 1.1, 1.2) του πρώτου μέρους. Προκειμένου να κατανοήσω ποια δυστοπικά και αποκαλυπτικά χαρακτηριστικά θα αναζητήσω στις ταινίες, θα μελετήσω τη δυστοπική λογοτεχνία (υποενότητα 1.3) και την επιστημονική φαντασία (υποενότητα 1.4), οι οποίες προϋπήρχαν του κινηματογράφου. Ολοκληρώνοντας το πρώτο μέρος, θα αναφερθώ στη μορφή πλοκής και σκηνικών των δυστοπικών ταινιών (υποενότητα 1.5). Στο δεύτερο μέρος της εργασίας, θα τοποθετήσω τις τρεις ταινίες (Totally F***ed Up, The Doom Generation, Nowhere) μαζί με τον δημιουργό τους (Gregg Araki) στο ιστορικό, καλλιτεχνικό και ιδεολογικό τους πλαίσιο (υποενότητα 2.1). Στη συνέχεια, θα αναλύσω επιλεγμένες σεκάνς από κάθε κινηματογραφικό έργο, στις οποίες εντόπισα δυστοπικά και αποκαλυπτικά στοιχεία (υποενότητες 2.2, 2.3, 2.4). Στις αναλύσεις, θα συνδέσω τα στοιχεία αυτά με τις αναφορές τους στη χριστιανική θρησκεία και την σύγχρονη ιστορία. Ακόμη, θα διερευνήσω το πώς συνδέονται με κλάδους όπως η αρχιτεκτονική, καθώς και με άλλα κινηματογραφικά ρεύματα της εποχής . Στο τέλος, θα παραθέσω τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα μου και μερικές τελικές σκέψεις (υποενότητα 2.5).Item Restricted access Αποσυναρμολογώντας τον "Κόσμο της Κύπρου" : η χειροφέτηση της γυναίκας στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου και η συμβολή της μουσειακής αφήγησης για τη διατήρησή του παραδοσιακού μοντέλουΜαυρουδή, Δανάη (Πτυχιακή εργασία, 2018)Στην παρούσα εργασία επιχειρώ να μελετήσω τη θέση της γυναίκας της Κύπρου κατά την περίοδο του 1960-1970, με αφορμή το γνωστό έργο του Αδαμάντιου Διαμαντή «Ο Κόσμος της Κύπρου» που αποτελεί ορόσημο της Κυπριακής Λαϊκής τέχνης. . Σκοπός μου είναι παρουσιάσω το κοινωνικό και πολιτικό υπόβαθρο που αφορούσε τις γυναίκες τη περίοδο που ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε το έργο (1967-1972), εξετάζοντας τους πολιτικούς, θρησκευτικούς και κοινωνικούς θεσμούς που συμβάλλουν στη διαμόρφωση και νομιμοποίηση διάφορων κοινωνικών στερεοτύπων που αναμφίβολα προβάλλονται στο έργο του δημιουργού. Στη συνέχεια θα εντάξω το έργο στα πλαίσια του μουσείου και πως αυτός ο θεσμός παρουσιάζει τον «Κόσμο της Κύπρου» σήμερα, με σκοπό να εξετάσω τις μουσειολογικές πρακτικές που δημιουργεί ένας θεσμός ώστε να γίνει μέρος της κοινότητας στην οποία απευθύνεται, και πως οι πρακτικές αυτές ανταποκρίνονται στα δεδομένα της εποχής μας. Στόχος μου, είναι να μελετήσω τις μουσειακές πρακτικές της Λεβέντειου Πινακοθήκης προς το συγκεκριμένο έργο, προκειμένου να εξετάσω τη συμβολή τους για τη διατήρηση των προαναφερθέντων στερεοτύπων. Ο λόγος για τον οποίο επέλεξα να μελετήσω τη θέση της γυναίκας στη Κύπρο του 1960-70 είναι διττός. Αρχικά η γυναίκα ως υποκείμενο, έχει απασχολήσει τα καλλιτεχνικά, φιλοσοφικά και πολιτικά δρόμενα με σκοπό την οριοθέτηση ή τον επαναπροσδιορισμό τόσο της βιολογικής όσο και της κοινωνικής της ταυτότητας/ιδιότητας. Το γυναικείο φύλο ανά τους αιώνες έχει αποκτήσει πολύσημη έννοια με αποτέλεσμα γύρω από αυτό να δημιουργηθούν μύθοι, ιδέες, σύμβολα, στερεότυπα και κανονικότητες. Ταυτίστηκε με την έννοια της γονιμότητας και της μητρότητας, λόγω του βιολογικού της σχεδιασμού και αποτέλεσε κεντρικό θέμα στα καλλιτεχνικά ρεύματα και εξελίχθηκε σε αντικείμενο πόθου, σεξουαλικής φαντασίωσης, μέσον αναπαραγωγής σύμβολο της πατρίδας και της ελευθερίας κ.α. Παρόλα αυτά, είναι κοινώς αποδεκτό ότι οι γυναίκες έχουν χειραγωγηθεί από ανδροκρατούμενες κοινωνίες, οι ανάγκες τους συχνά παραγκωνίζονται και πολλές φορές θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας, με αποτέλεσμα να στερούνται σημαντικά δικαιώματα και ευκαιρίες. Από την «εικόνα» του Διαμαντή θέλω να αντλήσω παραδείγματα που αναδεικνύουν τα πιο πάνω και που αφορούν τις κύπριες γυναίκες, σε μια ιστορική περίοδο που κατά κοινή ομολογία ήταν απορροφημένη από εθνικές μεταρρυθμίσεις και ως εκ τούτου, εκτόπιζε εντελώς την κοινωνική θέση των γυναικών λόγω της σεξιστικής παραδοσιακής κοινωνίας.Item Open Access Εικόνες μαγισσών : από τη μαγγανεία του μεσαίωνα στην πυρά της αναγέννησηςΚωβαίος, Στέφανος (Πτυχιακή εργασία, 2022)Η ανά χείρας έρευνα εξετάζει την εικόνα της Μάγισσας και την εξέλιξή της στην ευρωπαϊκή αντίληψη από τους μεσαιωνικούς χρόνους μέχρι και την Αναγέννηση. Ποια είναι η Μάγισσα της χριστιανικής Ευρώπης; Πώς φιλοτεχνήθηκε η εικόνα της και πως εξελίχθηκε; Πώς οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της κάθε περιόδου μετασχηματίζουν την εικόνα της; Κι εν τέλει, ποιος κατασκευάζει την εικόνα της κακιάς Μάγισσας; Η εργασία έχει αξιοποιήσει ως τεκμήρια τις οπτικές αναπαραστάσεις της μάγισσας, ιδίως όπως αυτή αποτυπώνεται στα μεσαιωνικά χειρόγραφα και τα χαρακτικά της Αναγέννησης. Μετά από δύο σύντομα εισαγωγικά κεφάλαια για τη θέση της γυναίκας κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους καθώς και για την ταυτότητα της αιρετικής γυναίκας της ύστερης μεσαιωνικής περιόδου, η έρευνα χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη. Το πρώτο μέρος αφιερώνεται στη Μάγισσα του μεσαίωνα. Εκεί μελετάται το φαινόμενο της μαγείας κατά το μεσαιωνικό φαντασιακό και ο έμφυλος διαχωρισμός ανάμεσα στον άνδρα μάγο και τη γυναίκα μάγισσα. Τέλος, αναλύεται η ίδια η μάγισσα του μεσαίωνα, η Σοφή Γυναίκα. Στη συνέχεια, εξετάζεται η διαδικασία ποινικοποίησης της τέχνης της μάγισσας κατά την εποχή της μετάβασης στη νεότερη εποχή. Το δεύτερο μέρος αφορά στην αναγεννησιακή Μάγισσα και κυρίως τους λόγους και τους τρόπους της «κατασκευής» της. Οι λόγοι αυτοί, εξετάζονται σε σχέση με τη νέα αναγεννησιακή οικονομία, τη νέα πατριαρχία και το γυναικείο σώμα ενώ το κεφάλαιο τελειώνει με την περιγραφή του Σάμπατ των μαγισσών. Η έρευνα κλείνει με έναν επίλογο διαρθρωμένο σε τρία βασικά ερωτήματα. Πόσο αθώα είναι τελικά η εικόνα της Μάγισσας που μέχρι σήμερα βλέπουμε στα παραμύθια; Είναι άραγε το κυνήγι μαγισσών ένα μεμονωμένο περιστατικό της ιστορίας; Πόσο συχνά μας δείχνει η ιστορία να συνοδεύεται η έννοια της προόδου με τη βία απέναντι στο γυναικείο σώμα;Item Restricted access Η Γαλλική Επανάσταση μέσα από τις εικόνες τηςΜαραγκουδάκης, Γιώργος (Πτυχιακή εργασία, 2018)Η συνύπαρξη της Ιστορίας και της Τέχνης είναι κάτι που με γοήτευε από πολύ μικρή ηλικία. Αυτό με οδήγησε στο συγκεκριμένο τμήμα της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών και με τα χρόνια κατάλαβα ότι έκανα τη σωστή επιλογή! Η ιστορία δεν αποτελεί απλή αφήγηση τετελεσμένων γεγονότων, αλλά προσπάθεια αναδόμησης και ερμηνείας του παρελθόντος, με στόχο συνήθως την ερμηνεία του παρόντος και την πρόβλεψη του μέλλοντος. Ως εξελισσόμενη επιστήμη υφίσταται διαρκείς αλλαγές και μετασχηματισμούς, παράγοντας διαφορετικές ιστοριογραφικές προσεγγίσεις, κάτι που μας βοηθά να καταλάβουμε όλες τις εκφάνσεις της ιστορίας. Από την άλλη η τέχνη, μέσα από τα καλλιτεχνικά έργα που έχουν ιστορικές αναφορές, μας βοηθά να δούμε τα τεκταινόμενα της ιστορίας μέσα από τη ματιά του καλλιτέχνη! Με άλλα λόγια, πώς έβλεπε η κοινή γνώμη την εξέλιξη της ιστορίας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης στόχευε στην ρεαλιστικότερη προσέγγιση των γεγονότων. Φυσικά η τέχνη από μόνη της δε δημιουργεί απευθείας μία κοινή γνώμη για τα τεκταινόμενα της ιστορίας, όμως μέσα από τις εικόνες της προκαλεί διάφορες εντυπώσεις και αισθήσεις στο κοινό, γεγονός που βοηθά στην εξέλιξη διάφορων ιστορικών γεγονότων. Μη ξεχνάμε πως οι πίνακες είναι απλές εικόνες οι οποίες είναι προορισμένες να επικοινωνούν, όμως από μόνες τους είναι ανεπανόρθωτα βουβές και κατά μία έννοια δε μας λένε τίποτα. Ωστόσο, μετά από μία προσεκτικότερη ματιά μπορούμε να διακρίνουμε γεγονότα και καταστάσεις, που δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε καν ότι μπορεί να μας προσφέρει ένα φαινομενικά βουβό σκηνικό. Οι εικόνες αποτελούν προϊόν του εκάστοτε πολιτισμού. Αν δε γνωρίζουμε ή δεν προσεγγίσουμε τα στοιχεία του πολιτισμού που τις δημιούργησε, η ερμηνεία και η βαθύτερη κατανόησή τους είναι ελλιπής. Για να αποκωδικοποιήσουμε το μήνυμα της κάθε εικόνας, πρέπει να γνωρίζουμε τους πολιτισμικούς κώδικες, δηλαδή τα στοιχεία εκείνα που προσδιορίζουν και συγκροτούν τον πολιτισμό στον οποίο αναφέρεται μια εικόνα. Αναλυτικότερα, οι εικόνες μπορεί να έχουν κοινωνικό, πολιτικό, στρατιωτικό ή αφηρημένο περιεχόμενο. Οι εικόνες έχουν αξία και σημασία για εμάς μόνο εφόσον τις τοποθετήσουμε στο πλαίσιο των συμφραζομένων τους, δηλαδή να αντιληφθούμε σε πιούς, που και σε τι αναφέρονται. Οι εικόνες συνδέονται ως ένα βαθμό με το ιστορικό πλαίσιο και τα ιστορικά συμφραζόμενα της εκάστοτε εποχής στην οποία αναφέρονται, όμως κάθε φορά κάτι «αφηγούνται» και κάτι παραλείπουν. Όταν μελετούμε οπτικές μαρτυρίες , για παράδειγμα πίνακες ζωγραφικής ή φωτογραφίες, θεωρείται απαραίτητη η κριτική από το θεατή, εφόσον βέβαια χρησιμοποιούνται ως ιστορικά τεκμήρια, δηλαδή ιστορικές αποδείξεις για κάποιο γεγονός. Εάν το έργο δεν έχει ιστορικές αναφορές και δεν χρησιμοποιείται ως ιστορικό τεκμήριο, τότε η κριτική από τον θεατή δεν είναι απαραίτητη, καθώς δεν κρίνετε η εγκυρότητα κάποιου ιστορικού γεγονότος. Πολλές φορές οι πίνακες ζωγραφικής, οι εικόνες γενικότερα και τα έργα τέχνης, έχουν χρησιμοποιηθεί για την τεκμηρίωση ιστορικών γεγονότων.Item Restricted access Η επινόηση της παράδοσης στο Ιράν του 1971Σεβελιόβ, Αρτέμιι Ντ. (Πτυχιακή εργασία, 2021)Η επινόηση της παράδοσης αποτελεί σύνηθες γεγονός για τα περισσότερα κράτη κατά την εποχή της νεωτερικότητας. Στην προσπάθεια της εκάστοτε ηγεσίας να ενοποιήσει πολύπλοκες λαϊκές τάξεις ή στρώματα υπό τους κανόνες ενός κατεστημένου, διαμορφωνόταν ένα πλαίσιο κοινωνικών συμβάσεων, με εγγενή χαρακτηριστικά όπως οι παραδόσεις – προσδιοριζόμενα ως υπερβατικά. Είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, ότι πολλές από αυτές τις παραδόσεις, που συχνά διεκδικούσαν την προέλευσή τους από το παρελθόν, ήταν (μερικώς ή ολικώς) επινενοημένες – ανύπαρκτες στην πραγματικότητα, ή παραποιημένες – χωρίς την αρχέγονη σύνδεση που τους αποδιδόταν. Τέτοιου είδους συμβάσεις μεταλαμπαδεύονταν συχνά με πομπώδεις κρατικές τελετές, οι οποίες με το μέγεθος και τη λαμπρότητά τους επεδίωκαν να επιβεβαιώνουν την πίστη του ευρέως κοινού στην εθνική συνοχή και την υποταγή του στο κατεστημένο και τους εκπροσώπους του. Το Ιωβηλαίο, επετειακή εκδήλωση για ένα σημαντικό γεγονός, έχει αποτελέσει αφορμή για τέτοιου είδους τελετουργίες τον τελευταίο ενάμισι αιώνα. Η δε περίπτωση του Ιρανικού Ιωβηλαίου είναι χαρακτηριστική από αυτήν την άποψη. Οι μνημονικές εκδηλώσεις που τελέστηκαν στο Ιράν το 1971 για τα 2500 χρόνια της Περσικής αυτοκρατορίας αλλά καί οι αναβολές στην οργάνωσή τους, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να μελετηθούν για αρκετούς λόγους. Κατ’ αρχάς – η ιστορική συνέχεια. Ενώ ο αυτοκράτορας του Ιράν κατοχύρωνε τη νόμιμη διαδοχή του από τον ανθρωπιστή Μ. Κύρο, το σώφρονα Δαρείο και τον θαρραλέο Ξέρξη , η δυναστεία του όφειλε την εξουσία σε πραξικοπήματα. Ενδιαφέρουσα επίσης είναι η χρήση της προόδου και της "προέλευσής της" από την αρχαιότητα. Ειδικότερα, η Λευκή Επανάσταση (μεταρρυθμίσεις του Σάχη Μοχάμαντ Ρεζά Παχλαβί) συνδυαζόταν με τον Κύλινδρο του Κύρου (γνωστό και ως ‘η πρώτη σύμβαση των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων’). Αυτό του προσέδιδε τόσο τη δόξα μιας προαιώνιας κληρονομιάς, όσο και το αφήγημα της ανέκαθεν σύνδεσης των παραδόσεών της με αξίες, προσκείμενες στο δυτικό πολιτισμό και άρα κατανοητές από το ακροατήριο της δύσης. Επιπλέον, αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των εορτασμών αποτέλεσε η προβολή της Περσικής κουλτούρας και τρόπου ζωής σε παγκόσμια κλίμακα. Το διεθνές συνέδριο Ιρανολογίας, η κυκλοφορία εκατοντάδων βιβλίων, ντοκιμαντέρ, έργων τέχνης κοκ, αλλά και παράλληλες εκδηλώσεις στην επαρχία, πέραν του ότι εξάπλωσαν το ενδιαφέρον για τη χώρα σε όλη την υφήλιο, την ανέδειξαν και σε κέντρο προσέλκυσης τουριστών. Τέλος, θεωρώ πως, σημαίνοντα ρόλο παίζει και η μακρά περίοδος αναπρογραμματισμού των εορτασμών. Τα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν από τα αρχικά σχέδια μέχρι την υλοποίησή τους, επέφεραν αξιοσημείωτες εσωτερικές και εξωτερικές αλλαγές στην αυτοκρατορία. Έτσι, η αυτοκρατορική επέτειος απέκτησε έναν εντελώς διαφορετικό σκοπό.Item Restricted access Η ζωή μετά τον πόλεμο : η Θεσσαλονίκη 1944-1948Χατζηπέτρου, Μαρία Γ. (Πτυχιακή εργασία, 2019)Καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνάς μου για το θέμα της εργασίας, το κύριο ερώτημα ήταν, αν είναι εφικτό να επουλωθούν οι πληγές του Ολοκαυτώματος. Στο παρόν στάδιο, προς αποφυγήν γενικεύσεων και αυθαίρετων συμπερασμάτων στα οποία μπορεί να υπέκυπτα, εστίασα στο ζήτημα της Θεσσαλονίκης, προκειμένου να πραγματοποιήσω λεπτομερέστερη και όσο το δυνατόν πιο ενδοσκοπική έρευνα. Έτσι, τα ενδιαφέροντα ερωτήματα του «πώς σκιαγραφείται το αύριο μιας μαρτυρικής πόλης» και το «πώς βιώνουν οι ελάχιστοι επιζώντες το γεγονός ότι επιστρέφουν σε μία ξένη και αφιλόξενη πατρίδα» ήταν αυτά στα οποία θα εστιάσω. Η παρούσα εργασία, λοιπόν, αποτελεί μια προσπάθεια περιγραφής της παρουσίας της εβραϊκής κοινότητας στην πόλη της Θεσσαλονίκης, εστιάζοντας στα πρώτα χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτά τα χρόνια εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς αποκαλύπτουν το μέγεθος των πληγών που προκάλεσαν οι πολιτικές σκοπιμότητες και η επιθυμία για την επίτευξη πληθυσμιακής ομοιογένειας του ελληνικού κράτους. Αυτά, σε συνδυασμό με την αδιαφορία από την πλειονότητα του χριστιανικού πληθυσμού αλλά και των αρχών για την εξάλειψη του εβραϊκού στοιχείου από την πόλη, καθόρισαν την μεταπολεμική πορεία της εβραϊκής κοινότητας. Αυτό που επιθυμώ να υπογραμμίσω είναι η ιδιαίτερα σημαντική θέση της Θεσσαλονίκης στον ευρωπαϊκό χάρτη των πόλεων που άλλαξαν ολοκληρωτικά από τις συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο εξοβελισμός και η εξόντωση σχεδόν ολόκληρου του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης, ήταν σημείο-τομή για την πορεία της πόλης τα επόμενα χρόνια. Ο Mark Mazower, στο βιβλίο του το αφιερωμένο αποκλειστικά στη Θεσσαλονίκη, έργο αναφοράς για την πόλη, παρατηρεί πως λιγότερο από το 5% των Θεσσαλονικιών Εβραίων επέζησαν.1 Αυτός, επομένως, είναι ο λόγος που θεωρώ άξιο ανάπτυξης και περεταίρω προβληματισμού, το συγκεκριμένο ζήτημα για τη θέση του στην νεοελληνική ιστορία.Item Restricted access Η λογοτεχνία του Χρόνη Μίσσιου ως μαρτυρία και η σχέση της με την ιστορική καταγραφήΤριανταφύλλου, Μαρία (Πτυχιακή εργασία, 2020-09)Η ιστορία αποτελεί ίχνη του παρελθόντος με αντίκρυσμα στον ίδιο τόπο και χρόνο στον οποίο ζούμε. Οι σύγχρονες κοινωνίες, γράφοντας τη δική τους ιστορία “πατούν” πάνω στις νοητές γραμμές των ήδη ιστορικών τετελεσμένων. Το χώμα του τόπου αυτού έχει ποτιστεί με αίμα αθώων και μη, αλλά πάντα αίμα ανθρώπινο. Το ίδιο χώμα ποτίζεται ξανά και ξανά σε έναν φαύλο κύκλο, ανεξάρτητα από την εποχή και την εξέλιξη του κάθε τόπου. Οι άνθρωποι τείνουμε να επαναλαμβάνουμε γεγονότα της ιστορίας, όπως πολέμους, διαμάχες και έχθρες, σε μια διαδικασία αέναης επιστροφής στην απώλεια ζωών, την εξαθλίωση και τη δυστυχία. Μάλιστα, σε ένα μεγάλο ποσοστό, οι μεγαλύτερες μεταβολές των δεδομένων στην ιστορία λαμβάνει χώρα μετά από επανάσταση και από πόλεμο. Το θέμα της ιστορίας -και δη των τραγικών γεγονότων αυτής- έχει ουκ ολίγες φορές απασχολήσει τη λογοτεχνία. Έχει εμπνεύσει τους μεγαλύτερους συγγραφείς, τους έχει καταδικάσει και τους έχει στιγματίσει. Μία από αυτές τις περιπτώσεις και λιγότερο γνωστή στο ευρύ κοινό, αποτελεί αυτή του Χρόνη Μίσσιου. Αφορμή για όσα θα γραφτούν εν συνεχεία στάθηκε η ξαφνική τριβή μου με τα βιβλία του Μίσσιου, μια μέρα περπατώντας ανάμεσα στα ράφια της βιβλιοθήκης της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Το όνομα αυτό το είχα ακούσει σε διάσπαρτες χρονικές περιόδους τα προηγούμενα χρόνια, είχα ακούσει τραγούδια που γράφτηκαν για εκείνον ή τα έργα του αποτέλεσαν έμπνευση για τη σύνθεσή τους. Ένα γνωμικό του σε έναν πίνακα γραμμένο με κιμωλία, κάπου σε ένα νησί της Ελλάδας έγραφε: «Επανάσταση σήμερα, είναι η διατήρηση της τρυφερότητας» και αίφνης ήταν σαν να πέρασαν από μπροστά μου όλες εκείνες οι ζωές που είχαν οράματα και ιδέες, σε μια εποχή άλλη, τόσο κοντά και τόσο μακριά από τη δική μου. Λίγους μήνες αργότερα και διαβάζοντας το «...καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» ήρθα αντιμέτωπη με μια αλήθεια, η οποία με βρήκε απροετοίμαστη: οι γνώσεις μου πάνω στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας ήταν οι βασικές και σίγουρα μονόπλευρες. Μπροστά μου κρατούσα ένα μαρτυρολόγιο, το οποίο μου έδινε μια νέα γεύση ιστορίας, την οποία δεν είχα γευτεί. Προέκυψε η ανάγκη να βρω κι άλλα τέτοια έργα και ακόμη περισσότερο να μελετήσω εις βάθος τον συγκεκριμένο συγγραφέα, εφόσον ο τρόπος γραφής του, η γλώσσα την οποία χρησιμοποιεί και οι περιγραφές του σκιαγραφούν μία προσωπικότητα λαϊκή και άμεση.Item Restricted access Η υποδοχή ευρωπαϊκών εικαστικών προτύπων για την επανάσταση του 1821 από την ελληνική λαϊκή ζωγραφική: (η περίπτωση του εικονογραφικού προγράμματος του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ στο σπίτι του Γιάννη Κοντού)Παπαδάκης, Στέργιος (Πτυχιακή εργασία, 2021)Η παρούσα πτυχιακή εργασία έχει ως σκοπό τη μελέτη της επιρροής των ευρωπαϊκών εικαστικών προτύπων του 19ου αιώνα, για την επανάσταση του 1821, στην ελληνική λαϊκή ζωγραφική και ειδικότερα στο έργο του ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. Ο Θεόφιλος, ίσως ο σημαντικότερος και σίγουρα ο διασημότερος εκπρόσωπος της λαϊκής ζωγραφικής στην Ελλάδα, ζωγράφισε δεκάδες τοιχογραφίες και φορητά έργα με το συγκεκριμένο θέμα μερικά από τα οποία αποτελούν εξαιρετικά δείγματα του καλλιτεχνικού του έργου. Συγκεκριμένα η μελέτη επικεντρώνεται στην περίπτωση του εικονογραφικού προγράμματος στο σπίτι του Γιάννη Κοντού στον Βόλο, το οποίο και αποτελεί το πιο ολοκληρωμένο και αντιπροσωπευτικότερο σύνολο έργων του καλλιτέχνη με θέμα τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Στην βιβλιογραφία σχετική με τον ζωγράφο, παρόλο τον τεράστιο όγκο βιβλίων-άρθρων και δημοσιευμάτων, δεν υπάρχει ανάλογη μελέτη που να ασχολείται αποκλειστικά με την πρόσληψη της ελληνικής επανάστασης, μέσα από το έργο του Θεόφιλου. Επίσης δεν υπάρχει ανάλογη μελέτη και για το σπίτι του Γιάννη Κοντού στον Βόλο. Στην μελέτη επίσης υπάρχει και λεπτομερής φωτογραφική απεικόνιση του χώρου του σπιτιού και των έργων του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, με θέμα την ελληνική επανάσταση.Item Restricted access Ιαπωνία : κοινωνία και τέχνη την εποχή κυριαρχίας των Tokygawa : η περίοδος της άνθησης των ukiyo-e (1680-1780)Λιναρδοπούλου, Ζηνοβία (Πτυχιακή εργασία, 2015-10)Αφορμή για την εκπόνηση αυτής της εργασίας αποτέλεσε η περιέργεια που μου προκλήθηκε αντικρίζοντας ξανά, μετά από αρκετό καιρό, μία γιαπωνέζικη ξυλογραφία του 17ου αιώνα. Με την πρώτη αλλά και με τη δεύτερη ματιά με εντυπώσιασε η διαφορετικότητα της ως προς τις ευρωπαϊκές της ίδιας εποχής, διαφορετικότητα ως προς το θέμα της απεικόνισης καθώς και της μορφολογικήςτου επεξεργασίας. Το έργο αυτό ήταν του Hishikawa Moronobu με τίτλο "Flirting Lovers".(Εικ. 1) Σε αυτή την πρώιμη ξυλογραφία (χάραξη του σχεδίου σε ξύλο και αποτύπωση σε χαρτί) του στυλ ukiyo-e παρακολουθούμε ακριβώς αυτό που μας πληροφορεί ο τίτλος. Δυο φιγούρες, κατά πάσα πιθανότητα ένας πελάτης και μία εταίρα από την περιοχή της Yoshiwara, να φλερτάρουν. Αν αυτή η απεικόνιση ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό που τυχαία είχε φτάσει στα χέρια μας τον 21° αιώνα σίγουρα δεν θα την καθιστούσε τόσο ενδιαφέρουσα. Αντιθέτως, αυτό που την καθιστά τόσο ενδιαφέρουσα είναι ακριβώς ότι αυτή η ξυλογραφία αποτελεί μία από τις αμέτρητες με παρεμφερή και παρόμοια θεματολογία που παράγονταν στην Ιαπωνία την περίοδο που την εξουσία είχε η στρατιωτική κυβέρνηση των Tokugawa που διήρκεσε από το 1603 μέχρι το 1868.Item Restricted access Ο θάνατος στη Βενετία του Luchino ViscontiΓκότζος, Γεώργιος (Πτυχιακή εργασία, 2016-07)Τα ζητήματα που μπορεί να σχετίζονται με την ταινία του Βισκόντι, Θάνατος στη Βενετία είναι σαφώς περισσότερα από αυτά, με τα οποία καταπιάστηκε η παρούσα εργασία. Εντούτοις, το κριτήριο, βάσει του οποίου έγινε η επιλογή των θεματικών, και κατά συνέπεια των μερών αυτού του κειμένου, αφορά στην ίδια του την απεύθυνση, που δεν είναι άλλη από το Τμήμα στο οποίο εκπονήθηκε. Είναι κατ’ επέκταση καθοριστικό πως μια εργασία που εκπονείται στα πλαίσια του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών θα δώσει έμφαση στα ζητήματα που άπτονται της κινούμενης, εν προκειμένω, εικόνας, καθώς και στους όρους συγκρότησής της μέσα στο ιστορικό περιβάλλον που τη γεννάει. Ένας ακόμη λόγος που ενδεχομένως εξηγεί τις επιλογές που έγιναν τόσο στη δομή όσο και στο περιεχόμενο του παρόντος κειμένου σχετίζεται με το επιστημονικό υπόβαθρό μου, που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τα επιστημονικά αντικείμενα που εξετάζονται στο προαναφερθέν Τμήμα. Χαρακτηριστικά, το ζήτημα της μουσικής -που έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας πολλών μελετητών της εν λόγω ταινίας- δεν μπορούσε, κατά τη γνώμη μου, να προσεγγιστεί επαρκώς στο πλαίσιο αυτού του κειμένου. Προκειμένου, όμως, να αντισταθμιστεί αυτή η πιθανά επιλεκτική προσέγγιση της ταινίας έστρεψα το ενδιαφέρον μου σε μια συγκριτική μελέτη της εικόνας του Θανάτου στη Βενετία με άλλες εικόνες, προερχόμενες από τη ζωγραφική παράδοση.Item Restricted access Ο τύπος και η τέχνη της γελοιογραφίας στη Βενιζελική εποχήΣαριδάκης, Αντώνιος Μ. (Πτυχιακή εργασία, 2019)Επισκοπικά, λοιπόν, είδαμε την εποχή του Βενιζέλου μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Αυτό της σατυρικής κριτικής της κατάστασης μέσω της τότε γελοιογραφίας και αυτό του ξένου, κυρίως, και του ελληνικού τύπου. Διαφαίνεται, ότι τα όλα πολιτικά γεγονότα της εποχής, ανεξαρτήτως αν ήταν περίοδος κυβέρνησης Βενιζέλου ή μη, βρίσκονταν εύκολα στο μικροσκόπιο των γελοιογράφων της εποχής. Καταλαβαίνουμε, ότι η γελοιογραφία δεν είναι μία τέχνη, η οποία διαδόθηκε ευρέως μόνο από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Αντιθέτως, αναπτύχθηκε αρκετά κατά την περίοδο την οποία εξετάσαμε. Σε αυτό, μπορούμε να πούμε ότι, οφείλεται η γενικότερη αναταραχή της εποχής. Η γελοιογραφία, ως μέσο κριτικής, κάνει αισθητή την παρουσία της σε περιόδους κρίσης. Η βενιζελική εποχή, αν και εποχή σταθερής ανάπτυξης για τη χώρα, διακατέχεται από αρκετά κρίσιμα για την Ελλάδα διαστήματα. Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, Εθνικός Διχασμός, Νοεμβριανά, Μικρασιατική Καταστροφή αποτέλεσαν αφορμή για κριτική του γενικότερου κλίματος από τους γελοιογράφους. Στο σχολιασμό όλων αυτών δε θα μπορούσε να μείνει αμέτοχος ο τύπος. Τα περισσότερα των πρωτοσέλιδων, που παρατέθηκαν, είναι από τον διεθνή ευρωπαϊκό τύπο. Αυτό καταδεικνύει το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και σε δημοσιογραφικό και κοινωνικό, για τη χώρα μας.Item Restricted access Οι κοινωνικές αναταραχές στην Αμερική την περίοδο 1960-1980 μέσα από το έργο του R. MarpplethorpeΤσιώλη, Ιουλία (Πτυχιακή εργασία, 2016-06)Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να εξετάσει μια ταραγμένη περίοδο στην ιστορία των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας ως μεγεθυντικό φακό γι’ αυτό την τέχνη της φωτογραφίας του R. Mapplethorpe (1946-1989). Μελετώντας το έργο του και την σχετική βιβλιογραφία διαπίστωσα ότι δεν έχει προβληματοποιηθεί μελετηθεί επαρκώς ο χαρακτήρας κατάθεσης τεκμηρίωσης του έργου του και οι διασυνδέσεις του με την ζώσα πραγματικότητα της εποχής του. Η συνήθης σύνδεση με το κοινωνικό του πλαίσιο, λίγο πολύ, περιοριζόταν στην ομοφυλοφιλία του και το AIDS. Στην παρούσα εργασία επιχειρώ να δω μέσα από τις φωτογραφίες του ζητήματα που απασχολούσαν τις κοινωνικές ομάδες που επέλεγε να φωτογραφίζει . Η μελέτη εκτείνεται χρονολογικά από την ανατρεπτική δεκαετία του 1960 έως την συντηρητική στροφή της δεκαετίας του 1980. Η πρώτη περίοδος συμπίπτει με τα χρόνια ενηλικίωσης του καλλιτέχνη. Ειδικότερα εξετάζω τα χειραφετικά κινήματα των μαύρων πολιτών και το κίνημα απελευθέρωσης των γκέι που συνιστούν πηγή έμπνευσης και αντικείμενο ενασχόλησής του καλλιτέχνη. Η δεύτερη περίοδος που βαίνει παράλληλα με την ωριμότητά του, είναι η περίοδος κατά την οποία εμφανίζεται η επιδημία του AIDS, που άφησε ανεξίτηλα σημάδια τόσο στην αμερικάνικη κοινωνία, όσο και στο έργο του. Ο Mapplethorpe υπήρξε θύμα της ασθένειας ενώ το έργο του βρέθηκε στο στόχαστρο ανελέητης κριτικής. Παράλληλα ο φόβος της εξάπλωσης της ασθένειας οδήγησε την πολιτική σε μια συντηρητική στροφή, η οποία στη δεκαετία του 1980, και πιο συγκεκριμένα επί προεδρίας του Reagan, κορυφώθηκε. Η δεκαετία αυτή έμεινε γνωστή ως η δεκαετία των πολιτισμικών πολέμων. Αυτή η συντηρητική στροφή επικεντρώθηκε σε περιορισμούς και προπαγάνδα υπέρ μιας επιστροφής σε παραδοσιακές αξίες και θεσμούς. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι κοινότητες των gay και των μαύρων βρέθηκαν στο στόχαστρο και η ανεκτικότητα απέναντί τους στο ναδίρ, αφού η εξάπλωση της ασθένειας συνδέθηκε άμεσα με αυτές τις ομάδες. Σημειώθηκε έντονη λογοκρισία και θεσμικοί περιορισμοί, ιδιαίτερα απέναντι σε καλλιτέχνες που καταπιάνονταν με θέματα που αποτέλεσαν για άλλη μια φορά ταμπού για τη μέση αστική οικογένεια. Σε αυτό το διανοητικό και πνευματικό κλίμα, το έργο του Μapplethorpe με την αιρετική θεματογραφία δεν θα μπορούσε να μείνει στο απυρόβλητο.Item Restricted access Σοβιετική και μετασοβιετική τέχνη : κονσεπτουαλισμός της Μόσχας και ανεπίσημη τέχνη στον ύστερο σοσιαλισμό (1960-1990)Μποζίκα, Αθηνά - Μαρκέλλα (Πτυχιακή εργασία, 2016-10)Με την εργασία αυτή θα επιχειρήσω να διερευνήσω το πολιτισμικό πλαίσιο της ύστερης φάσης του σοσιαλισμού, - δηλαδή από τα τέλη της δεκατίας του 1960, έως και τις αρχές δεκαετίας του 1990 - στην πολυεθνική Σοβιετική Ένωση. Θα εστιάσω, ωστόσο, στο ρωσικό χώρο, παρακολουθώντας την μεταμοντέρνα τέχνη της εποχής, μέσα από το ρεύμα του Κονσεπτουαλισμού της Μόσχας, ο οποίος αναπτύχθηκε στο περιθώριο των επίσημων σοβιετικών θεσμών. Ο στόχος μου είναι να διερευνήσω, μέσα από την εννοιολογικής κατεύθυνσης ρωσική καλλιτεχνική παραγωγή, όψεις της συγκεκριμένης περιόδου, κατά τη διάρκεια της οποίας εκδηλώθηκαν, άλλοτε ρητά και άλλοτε σιωπηλά, αμφισβητήσεις πάνω σε θεμελιώδεις αξίες και δομές του λεγάμενου “υπαρκτού σοσιαλισμού”, του συστήματος, που είχε καθορίσει την ιστορική εξέλιξη του σύντομου 20ου αιώνα.Item Restricted access Το έργο του Φέλιξ Νούσμπαουμ και οι μικροϊστορικές αφηγήσεις τουΚοϊνά, Κατερίνα Γ. (Πτυχιακή εργασία, 2019)Οι προσωπικές μαρτυρίες των θυμάτων του ναζισμού αποτέλεσαν και αποτελούν τον κύριο όγκο των πηγών που η ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος έχει εντάξει στην έρευνα της. Με τη μικροϊστορική προσέγγιση μπορούμε να αποκτήσουμε πρόσβαση στη γνώση του παρελθόντος μέσα από διάφορα ίχνη, σημεία και συμπτώματα43. Η μελέτη σε επίπεδο μικροϊστορίας όπως αυτή εφαρμόζεται στις γραπτές και προφορικές μαρτυρίες των θυμάτων της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, επιπλέον, αποκτά ιδιαίτερο νόημα καθώς οι ναζί ήθελαν να εξαλείψουν μαζί με τους Εβραίους, τους Τσιγγάνους και τα άλλα θύματά τους και τα ίχνη της γενοκτονίας τους44επισημαίνει η ιστορικός Οντέτ Βαρών-Βασάρ, ενώ ο ιστορικός τέχνης Ζωρζ Ντιντί – Υμπερμάν τονίζει ότι το τέλος της “Τελικής Λύσης” - με όλη τη σημασία της λέξης “τέλος”: ο σκοπός της, το έσχατο στάδιο της, αλλά και η διακοπή της μετά τη στρατιωτική ήττα των ναζί- αναζητούσε μια νέα επιχείρηση: την εξαφάνιση των μέσων εξαφάνισης45 . Πέρα όμως από την ιστορική σημασία της προσωπικής μαρτυρίας, η υποκειμενική φύση της είναι που συνθέτει και τις αποχρώσεις της φωνής των ανθρώπων που βρέθηκαν στο περιθώριο, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν και θα ήταν προσβολή της μνήμης τους να ενταχθούν σε μια ποσοτική ή στατιστική επιστημονική γενίκευση. Η γενίκευση και η ομογενοποίηση ήταν άλλωστε αυτή που τους απογύμνωσε από την ανθρώπινη υπόσταση και τους ενέταξε στην “Τελική Λύση”. Στο έργο του Νούσμπαουμ, παρακολούθησα τις εκδηλώσεις του ναζισμού όπως εικαστικά περιγράφηκαν αλλά και τις ψυχολογικές επιδράσεις που είχαν στον ίδιο ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη. Η αφήγηση του είναι συμβολική σε πολλά επίπεδα αλλά ταυτόχρονα και ρεαλιστική ως προς τον τρόπο που εκφράζει την αγωνία, το φόβο και την απόγνωση. Απευθύνεται στον θεατή, επικαλούμενος πανανθρώπινα συναισθήματα, ανάγκες και επιθυμίες. Έτσι, ο τρόπος που ο Πανόφσκι αντιμετωπίζει το περιεχόμενο του έργου δηλαδή από τη μια ως συμβολική έκφραση ενός συγκεκριμένου ιστορικού πολιτισμού και από την άλλη ως συμβολική έκφραση των καθολικών ιδιοτήτων του ανθρώπινου νου46 επηρέασε στον τρόπο που επιχείρησα να προσεγγίσω τα συγκεκριμένα έργα.