Γκρίζα βιβλιογραφία

Permanent URI for this community

https://artia.asfa.gr/handle/artia/1

Browse by

Results 1 - 5 of 5

Open Access
Η Αρχιτεκτονική της Μνήμης: τα αρχιτεκτονήματα ως μνημονικά συστήματα και η διαμόρφωση του "υπαρξιακού χώρου"
Αναστασίου, Νικολέτα (Πτυχιακή εργασία, 2023)
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τη σχέση αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το δομημένο περιβάλλον μέσω της εξέτασης της λειτουργίας της μνήμης, της φαντασίας και του αρχιτεκτονικού βιώματος στα πλαίσια της φαινομενολογικής φιλοσοφικής προσέγγισης. Βασικός στόχος αποτελεί η διερεύνηση των τρόπων μέσω των οποίων οι εξωτερικές δομές του κτισμένου περιβάλλοντος επηρεάζουν τις εσωτερικές αντιληπτικές διεργασίες του ατόμου, αλλά και το αντίστροφο. Έναυσμα για την εν λόγω έρευνα αποτέλεσαν τα μνημονικά συστήματα όπως περιγράφονται στην πραγματεία της Frances Yates, «Τέχνη της Μνήμης». Η απομνημόνευση πληροφοριών στη μορφή φαντασιακών αρχιτεκτονημάτων και η συναρπαστική πρακτική της νοερής περιήγησης που πραγματοποιούσαν οι αρχαίοι ρήτορες στα «ανάκτορα του μυαλού» τους, οδήγησαν σε ερωτήματα σχετικά με την σχέση της λειτουργίας της ανθρώπινης μνήμης και της αρχιτεκτονικής. Ποιες οι κοινές ιδιότητες μεταξύ του «οικοδομείν» και της ανθρώπινης αντίληψης; Σε τι οφείλεται η αποτελεσματικότητα της χρήσης μνημονικών συστημάτων και κατά πόσο η απόκτηση γνώσης είναι μία διαδικασία «χωρικοποίησης»; Αν λάβουμε υπόψη τα μνημονικά συστήματα ως γνωσιολογικά σχήματα, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι το εννοιολογικό εσώτερο σύμπαν του ατόμου, «οικοδομείται» σε μία μορφή «εσωτερικής αρχιτεκτονικής»; Όλα τα παραπάνω εξετάζονται στο πρώτο μέρος της εργασίας σε μία απόπειρα εξιχνίασης του όρου «αρχιτεκτονική της μνήμης» και της βαθύτερης σχέσης μεταξύ χώρου και μνήμης. Στο δεύτερο μέρος περιγράφεται η αρχιτεκτονική εμπειρία διαμέσου των φιλοσοφικών αναλύσεων του Juhanni Pallasmaa, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty και Christian Norberg-Schulz, με σκοπό τον ορισμό του «υπαρξιακού χώρου» του ανθρώπου.. Τι ρόλο διαδραματίζει η πρόσληψη της αρχιτεκτονικής μέσω των αισθήσεων και η συγκρότηση της ανάμνησης στη συνειδητοποίηση της θέσης του στον κόσμο; Πώς συνδέεται συναισθηματικά με το χώρο και ποιο είναι εν τέλει το νόημα της αρχιτεκτονικής πράξης για τον άνθρωπο;
Open Access
Η παραγγελία προσωπογραφιών Καθηγητών της ΑΣΚΤ του 1965: Μία προσέγγιση της μνημειακής πολιτικής του ιδρύματος
Τσαβδάρη, Ελένη (Πτυχιακή εργασία, 2024-10-16)
Το θέμα της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση της ιστορίας και η υφολογική ανάλυση των πορτραίτων του Γεωργίου Βρούτου (1843-1909), Γεωργίου Ιακωβίδη (1853-1932), Ζαχαρία Παπαντωνίου (1877-1940), Κωνσταντίνου Παρθένη (1878 1967), Επαμεινώνδα Θωμόπουλου (1878-1976) και Κώστα Δημητριάδη (1879-1943) που βρίσκονται στην Πινακοθήκη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Τα συγκεκριμένα πορτραίτα προέκυψαν ως αποτέλεσμα παραγγελίας του Συλλόγου Καθηγητών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Η παραγγελία ανατέθηκε στα μέλη του διδακτικού/διοικητικού προσωπικού της ΑΣΚΤ Γιώργο Μαυροΐδη, Γιάννη Μόραλη και Νίκο Νικολάου. Η παραγγελία στην αρχική της μορφή προέβλεπε την δημιουργία προσωπογραφιών του Νικηφόρου Λύτρα, του Γιάννη Κεφαλληνού, του Γεωργίου Ιακωβίδη, του Λυσάνδρου Καυταντζόγλου, του Κωνσταντίνου Δημητριάδη και του Κωνσταντίνου Βολανάκη. Η πρώτη αναφορά της παραγγελίας στα Πρακτικά του Συλλόγου Καθηγητών της ΑΣΚΤ εντοπίζεται στην Συνεδρίαση της 24ης Φεβρουαρίου του 1965, ωστόσο το ζήτημα επανέρχεται στις συζητήσεις του Συμβουλίου τα επόμενα χρόνια με μεγάλο αριθμό τροποποιήσεων και προσθηκών. Τα έργα της παραγγελίας που έχουν σήμερα εντοπιστεί περιλαμβάνουν τις προσωπογραφίες του Γεωργίου Βρούτου, του Γεωργίου Ιακωβίδη και του Ζαχαρία Παπαντωνίου από τον Γιώργο Μαυροΐδη, του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Επαμεινώνδα Θωμόπουλου από τον Γιάννη Μόραλη και την προσωπογραφία του Κώστα Δημητριάδη από τον Νίκο Νικολάου. Πολλές από τις προσωπογραφίες ατόμων που ανατέθηκαν στους τρεις δημιουργούς δεν υπάρχουν στην Πινακοθήκη της Σχολής και, με βάση τα έως τώρα δεδομένα, παραμένει άγνωστο αν εν τέλει πραγματοποιήθηκαν. Στην εργασία αναλύεται το θεσμικό πλαίσιο της παραγγελίας και το πώς αυτή σχετίζεται με την μνημειακή πολιτική του ιδρύματος υπό τη διεύθυνση Γιάννη Παππά (1913-2005). Παράλληλα, ερευνάται η σχέση των εμπλεκόμενων προσώπων, προσωπογράφων και προσωπογραφούμενων, με την ΑΣΚΤ αλλά και μεταξύ τους. Κεντρικό ζητούμενο είναι να διερευνηθεί η απόκλιση ανάμεσα στο σώμα έργων που τελικά εκτελέστηκαν και στην παραγγελία όπως καταγράφεται στα Πρακτικά με τις τροποποιήσεις τις οποίες υπέστη. Ως προς την μορφολογική προσέγγιση των προσωπογραφιών, αναλύονται ιδιαίτερα τα υφολογικά τους χαρακτηριστικά σε σχέση με το εικαστικό στυλ των καλλιτεχνών κατά την περίοδο της παραγγελίας.
Open Access
Η υποδοχή του τoπιογραφικού έργου του Οδυσσέα Φωκά κατά την περίοδο 1890-1920
Καρακούρτη, Λαμπρινή Χ. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)
Η ζωγραφική στο ύπαιθρο εμφανίστηκε στην Ελλάδα στο τέλος του 19ου αιώνα ως μια νέα θεματική σε σχέση με τις μέχρι τότε επικρατούσες ιστορικές και ηθογραφικές σκηνές της επίσημης ακαδημαϊκής ζωγραφικής, μεταφέροντας στον καμβά εικόνες του φυσική περίγυρου του ανθρώπου και αποδίδοντας τες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τον χειρισμό του φωτός σε συνάρτηση με τον χρόνο. Κεντρικός στόχος της εργασίας αναδεικνύεται η μελέτη της υποδοχής του τοπιογραφικού έργου του Οδυσσέα Φωκά(1857-1946), κατά την περίοδο 1890-1920, βάσει κριτικών κειμένων και άρθρων τεχνοκριτών στον ελληνικό περιοδικό τύπο, με σκοπό να εντοπιστούν οι διαφορετικές αισθητικές και ιδεολογικές οπτικές του έργου του. Η μελέτη του κριτικού λόγου γύρω από το έργο του ζωγράφου συνδυάστηκε με μια σύντομη τεχνοτροπική πραγμάτευση των έργων, από το κληροδότημα του στην Εθνική Πινακοθήκη, ενός συνόλου που δεν έχει τύχει ακόμα καμίας συστηματικής μελέτης. Το τοπιογραφικό έργο του Οδυσσέα Φωκά κινείται μεταξύ μιας νατουραλιστικής ζωγραφικής και μιας ζωγραφικής, στην οποία ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί κριτικά και ανανεωτικά τις φόρμες της ακαδημαϊκής τέχνης, θέλοντας να ερμηνεύσει το φυσικό τοπίο μέσα στο οποίο δημιουργεί. Οι αντινατουραλιστικές αποδόσεις των τοπίων του με τις απλοποιήσεις, τις φωτεινές επιφάνειες και την απόρριψη της γραμμικής προοπτικής φανερώνουν τους προβληματισμούς του στην φόρμα και στο χρώμα και καταδεικνύουν την ουσιαστική σχέση του καλλιτέχνη με το φυσικό περιβάλλον. Μια σχέση που ερμηνεύεται από διαφορετικές αισθητικές απόψεις και μάλιστα προσανατολίζεται, όπως ανέδειξε η παρούσα εργασία, στη συμβολιστική διάσταση της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Οδυσσέα Φωκά.
Open Access
Ο σκηνοθέτης ως Αρχιτέκτονας: Η Δόμηση του φαντασιακού χώρου στην «Ώρα του Λύκου» (Vargtimmen) του Ingmar Bergman
Σούλη, Άννα-Ειρήνη (Πτυχιακή εργασία, 2023)
Στην παρούσα εργασία με θέμα «ο Σκηνοθέτης ως Αρχιτέκτονας», διερευνάται η διάσταση της ποιητικής διαδικασίας του κινηματογράφου από τον δημιουργό, διαμέσου της ανάλυσης του φαντασιακού χώρου και της δόμησης αυτού. Πιο συγκεκριμένα, ακολουθείται μια φαινομενολογική μελέτη του χώρου, η οποία επικεντρώνεται σε πρώτο επίπεδο στην εξέταση του οπτικού, απτικού, του ηχητικού και τέλος του τυχαίου χώρου και της κατασκευής του, στο πλαίσιο του κινηματογραφικού περιβάλλοντος, σκιαγραφώντας έτσι μια αρχιτεκτονική των αισθήσεων. Στη συνέχεια, και με απώτερο στόχο την ισχυροποίηση της κεντρικής θέσεως, αποβλέποντας παράλληλα στη βαθύτερη κατανόηση της σχέσης που συνδέει τον σκηνοθέτη με τον αρχιτέκτονα, πραγματοποιείται ένα είδος τοποανάλυσης τεκμηριωμένης βάσει της ταινίας που έχει επιλεχθεί, η οποία δεν ειναι άλλη από την «Ώρα του Λύκου» (Vargtimmen) του σκηνοθέτη Ingmar Bergman. Σύμφωνα με την εν λόγω μέθοδο, λοιπόν, η ταινία διαιρείται σε τρεις χωρικές «ζώνες»-«τόπους» προσέγγισης του φαντασιακού, όπως εμφανίζονται στο έργο. Ως «χωρικές ζώνες» έχουν επιλεγεί το σπίτι, το δάσος, καθώς και η χωρική έννοια του ιερού. Έπειτα διαμέσου της χωρικής ανάλυσης που πραγματοποιείται, η έννοια της τοπο ανάλυσης, οδηγεί προς την έννοια της οντοτοπολογίας. Στο δεύτερο μέρος της εργασιας, μελετάται η διαδικασία πρόσληψης της πολυαισθητηριακής εμπειρίας του κινηματογράφου από τον αποδέκτη του έργου μέσω των μηχανισμών της μνήμης, της ανάμνησης, της διέγερσης της φαντασίας, αλλά και διαμέσου της «σωματοποιημένης»- βιωμένης πρόσληψης, που αναπτύσσεται ανάμεσα στο έργο και στον αποδέκτη, εξαιτίας της επιρροής που ασκείται από το χωρικό περιβάλλον της ταινίας εντός του, αλλά και σε συνάρτηση με την εμπειρία του βιωμένου χώρου στο πλαίσιο της πραγματικότητας, την οποία και φέρει ο εκάστοτε θεατής και την «προβάλει» κατά την διαδικασία της ερμηνείας. Στη συνέχεια, εξετάζεται η έννοια της ψευδαίσθησης στην κινηματογραφική κατασκευή, με το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται στην έννοια της προσδοκίας ως βασικό «μηχανισμό» σε ο,τι αφορά την διαμόρφωση της ψευδαισθητικής εντύπωσης. Καταλήγοντας, η εν λόγω εργασία, αποδεικνύει ότι ο Σκηνοθέτης είναι ένα είδος αρχιτέκτονα και συνάμα ένα είδος φαινομενολόγου. Η εργασία ολοκληρώνεται με κάποιες φιλοσοφικές προεκτάσεις, σε ο,τι αφορά την ουσία του καλλιτεχνικού έργου.
Open Access
Το εικαστικό έργο του Δημήτρη Κατσικογιάννη (1915-1991) στο πλαίσιο της πρόσληψης της μαρξιστικής αισθητικής στην Ελλάδα
Λίτση, Σεβαστή Ε. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του εικαστικού έργου του ζωγράφου και γλύπτη, Δημήτρη Κατσικογιάννη (1915-1991). Πρόκειται για έναν καλλιτέχνη στρατευμένο και ενεργά αναμειγμένο στους κοινωνικούς αγώνες της εποχής του, ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), ο οποίος ενστερνιζόταν τις ιδέες του μαρξισμού και την κομμουνιστική ιδεολογία. Πηγή της έμπνευσής του ήταν το προσωπικό βίωμα των δεκαετιών του ’40 και του ‘50, ενώ η επιμονή σε θέματα αμιγώς κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηρίζει το σύνολο της εικαστικής του παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, το έργο του εξετάζεται στο πλαίσιο της μαρξιστικής αισθητικής, όπως αυτή προσλαμβανόταν από τους μαρξιστές θεωρητικούς και κριτικούς της τέχνης στην Ελλάδα, κατά το διάστημα 1930-1980. Η εργασία χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Δεδομένου ότι το έργο του Κατσικογιάννη είχε στενή σύνδεση με την ζωή του και ειδικότερα με την πολιτική του στάση και δράση, στο 1ο κεφάλαιο γίνεται μία προσπάθεια ανασύνθεσης της βιογραφίας του, ενταγμένης στο ιστορικό πλαίσιο της περιόδου. Στο 2 ο κεφάλαιο γίνεται μία προσπάθεια ανάλυσης του έργου του, μέσα από μία επιλεκτική παρουσίαση ορισμένων ζωγραφικών έργων του. Βασικοί άξονες της ανάλυσης είναι ορισμένα σταθερά θέματα στην εικονογραφία του, που αφορούν την βίωση του πολέμου και της φυλάκισης κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50, ενώ μικρότερη έμφαση δίνεται στα θέματα που αφορούν τις δεκαετίες ’60 ’70. Επιπλέον, συζητιούνται ορισμένα ζητήματα μορφής και περιεχομένου στο έργο του, που έχουν να κάνουν με την τεχνοτροπία που χρησιμοποιεί, την ιδιαιτερότητα της εικαστικής του γραφής και τον πολιτικά στρατευμένο χαρακτήρα του έργου του. Στο 3ο κεφάλαιο επιχειρείται μία συνοπτική παρουσίαση της μαρξιστικής αισθητικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στην ΕΣΣΔ κατά το διάστημα 1930-1970, και μία αναφορά σε βασικούς θεωρητικούς όρους της, όπως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός και η σχέση μορφής και περιεχομένου στην τέχνη. Στην συνέχεια, γίνεται μία σε αδρές γραμμές παρουσίαση της πρόσληψης της μαρξιστικής αισθητικής στην Ελλάδα, μέσα από ορισμένες τοποθετήσεις Ελλήνων μαρξιστών θεωρητικών, πάνω στα ζητήματα της σχέσης μορφής - περιεχομένου, που αποτέλεσαν το επίκεντρο μίας ζωηρής συζήτησης στους κόλπους των μαρξιστών θεωρητικών της τέχνης και καλλιτεχνών διεθνώς. Στο 4ο κεφάλαιο επιχειρείται μία παρουσίαση της υποδοχής του έργου του Κατσικογιάννη από τους σύγχρονούς του αριστερούς τεχνοκρίτες στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 1960-1980. Τέλος, τίθεται ένας ευρύτερος προβληματισμός σχετικά με την σκοπιμότητα μιας ιστορικοτεχνικής κατάταξης του έργου του Δημήτρη Κατσικογιάννη, με στόχο να αναδειχθεί πως η ιδιαιτερότητα της περίπτωσης του, μάλλον υποδεικνύει μία δημιουργική αφομοίωση διαφορετικών καλλιτεχνικών τάσεων

Browse by

Browsing Γκρίζα βιβλιογραφία by Advisor "Βρατσκίδου, Ελεονώρα"

Results Per Page

Sort Options