Repository logo
 

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΑΝΤΙΣΚΗΝΟ

Title in english

REFUGEE TENT

Embargo lift

Type

Πτυχιακή εργασία
Graduation Project

Date

2024-10-09

Examining Committee

Studio Director

Δρ ΕΡΑΤΩ ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ

Academic Institution

Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Athens School of Fine Arts

Department

Τμήμα Εικαστικών Τεχνών
Department of Visual Arts

Category

Εγκατάσταση
Ζωγραφική

Master of Arts Program

Keywords in english

Collective memory, Trauma theory, Missing persons, Displacement, Installation, Clothing, Refugee tent

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τις εντάσεις που ενυπάρχουν στη διεργασία της μνήμης ως βιώματος, ερμηνεύει εικαστικά έννοιες όπως η απώλεια, η προσφυγιά καθώς και το τραύμα που άφησε η Τουρκική εισβολή του 1974 στον κυπριακό λαό. Η εγκατάσταση αυτή περιλαμβάνει ένα προσφυγικό αντίσκηνο «χτισμένο» από στοίβες ρούχων και δεκατέσσερις πίνακες ζωγραφικής με μεικτά υλικά που το περιβάλλουν. Ο θεατής μπαίνοντας στο αντίσκηνο συναντά τις 1619 φωτογραφίες Ελληνοκυπρίων, Ελλαδιτών και 453 Τουρκοκυπρίων αγνοουμένων, όπως αυτές υπάρχουν στο αρχείο της Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ) και χρησιμοποιούνται στην εγκατάσταση ως ισχυρή υπενθύμιση των μαζικών δολοφονιών. Το ηχητικό ντοκουμέντο στο περιβάλλον της εγκατάστασης είναι η ομιλία της κας Μαρίας Λεοντίου, κόρης του αγνοούμενου Κυριάκου Λεοντίου Χατζηχριστούδια από την Άσσια, στο 38ο ετήσιο συνέδριο της Παγκόσμιας Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα (ΠΣΕΚΑ) που έλαβε χώρα στην Ουάσιγκτον τον Μάιο του 2023. Πενήντα χρόνια μετά και το τραύμα του κυπριακού λαού παραμένει αιμορραγόν. Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί» σημειώνει ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης (1900-1971). Σκοπός μου, οι εικόνες, τα τεκμήρια και οι ήχοι που ανασύρονται κατά τη διεργασία της μνήμης να παραμείνουν ζωντανά. Τα στοιχεία και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στο έργο στοιχειοθετούν τον βαθύ στοχασμό σχετικά με την ανακατασκευή του παρελθόντος. Το αρχειακό υλικό που μου παραχωρήθηκε από τις ανασκαφές και εκταφές καθώς και τα ευρήματα από ότι απέμεινε από τις σωρούς λειτούργησε ως οπτικό ερέθισμα και θεωρώ ότι έχει κύριο λόγο στην ολοκλήρωση του έργου μου τόσο αισθητικά όσο και εννοιολογικά. Καλλιτέχνες όπως ο Christian Boltanski, ο Anselm Kiefer, ο Antoni Tàpies και ο Νίκος Κεσσανλής αποτελούν τις βασικές πλαστικές επιρροές στην καλλιτεχνική μου πρακτική.

Abstract in english

This thesis deals with the tensions inherent in the process of memory as an experience, interpreting visually concepts such as loss, displacement, and the trauma left by the Turkish invasion of 1974 on the Cypriot people. This installation includes a refugee tent "built" from stacks of clothes and fourteen mixed media paintings surrounding it. Upon entering the tent, the viewer encounters 1,619 photographs of Greek Cypriots, Greeks, and 453 Turkish Cypriots who remain missing, as these images exist in the archives of the Committee on Missing Persons (CMP) and are used in the installation as a strong reminder of the mass killings. The audio document in the installation's environment is the speech of Mrs. Maria Leontiou, daughter of the missing Kyriakos Leontiou Hadjichristoudia from Asgia, delivered at the 38th annual conference of the World Coordinating Committee for the Cyprus Struggle (PSEKA) held in Washington in May 2023. Fifty years later, the trauma of the Cypriot people remains bleeding. As poet Giorgos Seferis (1900-1971) notes, "Memory, wherever you touch it, hurts." My goal is for the images, documents, and sounds that emerge during the process of memory to remain alive. The elements and materials used in the work constitute deep reflection on the reconstruction of the past. The archival material provided to me from the excavations, exhumations, and the remains of whatever was left from the piles served as visual stimuli, and I believe it played a key role in the completion of my work, both aesthetically and conceptually. Artists such as Christian Boltanski, Anselm Kiefer, Antoni Tàpies, and Nikos Kessanlis serve as primary artistic influences in my practice.

Description

Creative Commons License

Attribution-NoDerivatives 4.0 International

Creative Commons License URL

Brief Bio

Η Ελένη Νικολάου γεννήθηκε στη Λάρνακα της Κύπρου το 1999 και είναι εικαστικός καλλιτέχνης με έδρα την Αθήνα, Ελλάδα. Από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τη ζωγραφική και τη χαρακτική. Σπούδασε Καλές Τέχνες στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, με υποτροφία από το ΙΚΥΚ (πρόγραμμα ΑΡΙΣΤΕΙΑ), υπό την καθοδήγηση των Δρ Ερατώ Χατζησάββα (1ο-6ο έτος) και Μάριου Σπηλιόπουλου (1ο έτος). Τον Οκτώβριο του 2024 ολοκλήρωσε το ενιαίο και αδιάσπαστο μεταπτυχιακό της (integrated master) στην ΑΣΚΤ. Το έργο της χαρακτηρίζεται από εξπρεσιονιστική αισθητική και επικεντρώνεται κυρίως σε εγκαταστάσεις μικτών μέσων και υλικών, καθώς και σε μεγάλες ζωγραφικές συνθέσεις. Στα έργα της χρησιμοποιεί ποικιλία υλικών, όπως πηλό, ύφασμα, κάρβουνο, χώμα, μαρμαρόσκονη και λάδια. Η τέχνη της ασχολείται με τη σκοτεινή πλευρά του πολιτισμικού παρελθόντος και τα κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν από αυτό. Η Ελένη έχει συμμετάσχει σε πληθώρα εικαστικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε σημαντικούς χώρους, όπως το Σπίτι της Κύπρου - Πρεσβεία της Κύπρου στην Ελλάδα, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το Κέντρο Τεχνών Μετς, το Τρένο στο Ρούφ - Αμαξοστοιχία - Θέατρο, το Horizon-Κέντρο Έρευνας Τεχνολογίας και Καινοτομίας, και το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας. Έχει εκθέσει επίσης στην Accademia Albertina Di Belle Arti στο Τορίνο, στη Στέγη Ελληνικού Πολιτισμού στη Στοκχόλμη, στο Στρασβούργο, για την Κυπριακή Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και στην Πολωνία για τη 19η Διεθνή Μπιενάλε Γραφικών Τεχνών για Παιδιά και Νέους". Η εγκατάσταση "Κρεμάλες στη Λευκωσία" ανήκει στη δημόσια συλλογή του Υφυπουργείου Πολιτισμού της Κύπρου και εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο Αγώνα στη Λευκωσία. Επιπλέον, έχει συμμετάσχει σε καλλιτεχνικά εργαστήρια και εκπαιδευτικά συνέδρια, όπως το "Εργαστήριο Κρύας Κηρογραφίας στο Μπατίκ", το "Greening Dry Cleaning", τα "Δημιουργικά Στούντιο", και το πρόγραμμα καλλιτεχνικής ανταλλαγής Σουηδίας-Ελλάδας. Τα έργα της έχουν καλυφθεί από άρθρα σε σημαντικές εφημερίδες, όπως οι "ΕΣΤΙΑ", "Η ΑΥΓΗ" και "Liberal.gr".