Τέχνη στον δημόσιο χώρο: ο ρόλος των θεσμών της τέχνης στη διαμόρφωση πολιτικού λόγου. Το παράδειγμα του Οργανισμού ΝΕΟΝ, 2014-2017
Title in english
Art in public space: the role of art institutions in the political discourse. The case of NEON organization, 2014-2017
View or Download Files
Embargo lift
Type
Μεταπτυχιακή εργασία
Master Thesis
Master Thesis
Date
2023
Author
Advisor
Examining Committee
Δασκαλοθανάσης, Νίκος, 1961-
Γερογιάννη, Ειρήνη
Δημακοπούλου, Χριστίνα - Γαρυφαλλιά
Γερογιάννη, Ειρήνη
Δημακοπούλου, Χριστίνα - Γαρυφαλλιά
Studio Director
Academic Institution
Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Athens School of Fine Arts
Athens School of Fine Arts
Department
Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης
Department of Art Theory and History
Department of Art Theory and History
Division
Studio
Category
Master of Arts Program
ΠΜΣ Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (ΜΕΘΙΣΤΕ)
Keywords in english
Public aet, Public sphere, Site specific art, New genre public art, Community art, Relational aesthetics, Political art
Abstract
Η τέχνη στον δημόσιο χώρο ή δημόσια τέχνη αποτελούν την ευρύτερη θεματική της ανά χείρας εργασίας. Η θεματική αυτή εξετάζεται μέσα από το θεσμικό και πολιτικό πρίσμα. Εξετάζεται λοιπόν η δημόσια τέχνη που δύναται να παράξει διάλογο και να αποτελέσει πεδίο διάδρασης ή και σύγκρουσης αλλά και πεδίο ενεργοποίησης της δημόσιας σφαίρας. Η παρούσα εργασία πραγματεύεται έννοιες που εμπίπτουν στην κατηγορία του δημόσιου φυσικού χώρου και εξετάζει πώς η τέχνη στον δημόσιο χώρο μπορεί να διαμορφώσει πολιτικό λόγο. Χρονική αφετηρία της έρευνας, σε ό,τι αφορά στη βιβλιογραφική επισκόπηση και την θεωρητική πλαισίωσή της, τίθεται η εποχή όπου η δημόσια τέχνη παύει ναταυτίζεται αποκλειστικά με την μνημειακή γλυπτική ενώ παράλληλα αναδύεται και η κοινωνική της λειτουργία, καθώς οι καλλιτέχνες προσπαθούν να απαντήσουν σεσυγκεκριμένα κοινωνικοπολιτικά ερεθίσματα, νιώθοντας την ανάγκη να εκφράσουν σύγχρονα ζητήματα και προβληματισμούς και να ασκήσουν θεσμική κριτική. Πρόκειται για μια μορφή πολιτικής τέχνης που έχει ως στόχο την κοινωνική αλλαγή εστιάζοντας στον δημόσιο διάλογο. Η έρευνα στη συνέχεια στρέφεται στο ελληνικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, επιχειρείται μια προσέγγιση των προγραμμάτων Έργο στην Πόλη και Contemporary Heritage που διοργανώνει ο οργανισμός ΝΕΟΝ με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Προκειμένου να κατανοηθούν πολλές επιλογές του οργανισμού αλλά και διαφορετικές πτυχές και προσεγγίσεις των εκθέσεων κρίθηκε απαραίτητο να μελετηθούν βασικές έννοιες όπως η δημόσια τέχνη ή η τέχνη στο δημόσιο χώρο, αλλά και η εξέλιξη της γενεαλογίας της κατά τη στροφή προς τον 21ο αιώνα με ό,τι αλλαγές επήλθαν στις καλλιτεχνικές πρακτικές τις εν λόγω δεκαετίες. Πέραν τούτου, απαραίτητο κρίθηκε να εξεταστεί και το θεσμικό πλαίσιο της τέχνης ως κέντρου λήψης αποφάσεων ως προς την διοργάνωση εκθέσεων σύγχρονης τέχνης και τέλος να διερευνηθεί πώς διαμορφώνεται πολιτικός λόγος εντός αυτών των θεσμικών πλαισίων. Η παρούσα εργασία θα μπορούσε να ιδωθεί ως μια προσπάθεια στοχασμού και μελέτης ζητημάτων που θέτουν στον πυρήνα τους έναν πολιτικό λόγο που μπορεί να αρθρώνεται ως ενεργό αντιστάθμισμα των κυρίαρχων αφηγήσεων θέτοντας ένα κύριο ερώτημα: «Πώς και αν οι κυρίαρχοι καλλιτεχνικοί θεσμοί διαμορφώνουν πολιτικό λόγο στα εικαστικά πράγματα και υπό ποιους όρους;
Abstract in english
Art in the public space or public art is the subject area of the present thesis, which is explored under the institutional and political prism. This paper addresses concepts that fall under the category of the public physical space and examines how art in public space can shape political discourse. The starting point of the research, in terms of bibliographic review and theoretical overview, is that time when public art ceases to be identified exclusively with monumental sculpture, while at the same time its social role emerges, as artists try to respond to specific socio-political stimuli, feeling the need to express contemporary issues and concerns and to exercise institutional criticism. It is a form of political art that aims for social change by focusing on public debate. The second part of the research focuses to the Greek context. Specifically, an approach is attempted to the City Project and Contemporary Heritage programs organized by NEON organization with the support of the Ministry of Culture and Sports. In order to understand many strategic selections of the organization but also different aspects and approaches of the exhibitions it was necessary to examine practices such as public art or art in public space, but also its evolution and changes during the turn to the 21st century. In addition, it was deemed necessary to examine the institutional context of art as a decision-making center regarding the organization of contemporary art exhibitions and finally to investigate how political discourse is formed within these limitations. The present paper could be seen as an attempt to reflect and study issues that put political discourse at the core and that this discourse can be articulated as an active counterbalance to the dominant narratives by posing a main question: "How and if the dominant art institutions shape political discourse in the visual arts scene and under which conditions?"
Description
Creative Commons License
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές