Ο κινηματογράφος ως μετά - ζωγραφικό θέαμα: Η επιρροή της εικαστικής αφήγησης στην αφήγηση στον κινηματογράφο
Title in english
Cinema as post-painting spectacle: The influence of visual narration on cinematic narratives
View or Download Files
Embargo lift
Type
Μεταπτυχιακή εργασία
Date
2021
Author
Advisor
Examining Committee
Λινάρδου, Καλλιρρόη
Ρούσσου, Βαρβάρα
Ρούσσου, Βαρβάρα
Studio Director
Academic Institution
Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Department
Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης
Division
Studio
Category
Master of Arts Program
ΠΜΣ Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης (ΜΕΘΙΣΤΕ)
Keywords in english
Νarrative, Filmic storytelling, Pictorial narrativity, Japanese avant-guard cinema
Abstract
Διαχρονικά θεωρείται δεδομένο ότι οι εικόνες του κινηματογράφου - πρέπει να - αποτελούν «εικονογραφική» πλαισίωση της κινηματογραφικής αφήγησης. Ωστόσο έχει τεθεί πολλές φορές μέχρι τώρα η αμφισβήτηση αυτής της θέσης στα πλαίσια της υποβίβασης της σημασίας της κινηματογραφικής εικόνας έναντι του αφηγηματικού της λόγου. Η υπεροχή αυτή της αφήγησης- λόγου έναντι της αφήγησης- εικόνας, οδηγεί την παρούσα μελέτη να αναζητήσει στο πρωτο-κινηματογραφικό θέαμα, τη ζωγραφική, την έννοια της αφήγησης. Μέσα από τη διαδικασία της έρευνας επιβεβαιώνεται το γεγονός πως κόντρα στην κλασική αριστοτελική αφήγηση, πολλές φορές αναδεικνύονται αφηγήσεις που απορρίπτουν την αφηγηματική δομή που απορρέει από τη λογοτεχνία. Έτσι κινηματογραφιστές επιλέγουν στοιχεία από τη ζωγραφική, όπως ο εικαστικός και σκηνοθέτης Peter Greenaway, «που δείχνουν αποφασισμένα να μην υποστούν καμιά αλλαγή και αρνούνται να μετατρέψουν τη μορφή τους»1 και τα μεταφέρουν στον κινηματογράφο απελευθερώνοντας μία νέα αφηγηματική διάσταση. Αυτά τα ίδια δηλαδή στοιχεία, δεν χρήζουν εξωτερικής αφήγησης, αλλά δημιουργούν τη δική τους. Δεν είναι λίγες συνεπώς οι φορές που η ζωγραφική ως αφηγηματικός πρόδρομος, επηρεάζει την κινηματογραφική αφήγηση η οποία αναπτύχθηκε πολύ αργότερα χρονικά. Όταν αναφερόμαστε στην επιρροή, δεν αναφερόμαστε στην μεταφορά ενός ζωγραφικού πίνακα σε live action2 εικόνα, αλλά στην συνέχεια αυτού στην κινηματογραφική οθόνη με άλλα μέσα. Εστιάζουμε στις οπτικές ποιότητες και στις αφηγηματικές τεχνοτροπίες που μπορεί να έχει ένα ζωγραφικό έργο και να επαναερμηνευτούν σε μια ταινία με εντελώς διαφορετικό τρόπο, αλλά διατηρώντας την ίδια ουσία. Οι καλλιτέχνες (εικαστικοί και κινηματογραφιστές) που θα εξετάσουμε συνεπώς απορρίπτουν την κλασική αφηγηματική δομή και εμπνέονται και ενσωματώνουν την εικαστική τέχνη στην κινηματογραφική τους απεικόνιση. Αυτό φυσικά δεν θα μπορούσε παρά να ανήκει ως κίνηση στο λεγόμενο πειραματικό κινηματογράφο. Σε αυτή τη διερεύνηση μεγάλο ενδιαφέρον έχουν τα εκατέρωθεν χαρακτηριστικά του κάθε μέσου και πως αυτά αποτυπώνονται ή όχι στην κάθε αφήγηση που αναλύεται, όπως η χρονικότητα, το σασπένς, η δραματική κλιμάκωση στη ζωγραφική ή ο κινηματογραφικός χώρος σε σχέση με το ζωγραφικό. Ποια είναι αυτά τα πλαστικά στοιχεία που μετατοπίζουν τη θεματική ολότητα του αυθεντικού πίνακα και τον υποβάλλουν σε μια επαν-ερμηνεία μέσω των κινηματογραφικών τεχνικών. στην παρούσα μελέτη θα αναλυθούν τρία παραδείγματα στα οποία υπάγονται οι κινηματογραφιστές – καλλιτέχνες Hans Richter, Luciano Emmer, Henri Storck, Peter Greenaway και Makoto Nagahisa. Έτσι μέσα από όλο το φάσμα αναδημιουργίας της αφήγησης από τη ζωγραφική έως τον κινηματογράφο, από τη μεταφορά της αφήγησης του ίδιου μύθου έως την καθ’ εαυτού αξιοποίηση των αφηγηματικών δυνατοτήτων του μέσου, από την κινούμενη κάμερα και τις γρήγορα εναλλασσόμενες εικόνες του Storck που υποδηλώνουν την προτίμηση του Rubens για σπειροειδείς κινήσεις, στην ειρωνική χρήση του πλέγματος και της ταξινόμησης από τον Peter Greenaway που καταγγέλλει με αυτόν τον τρόπο την πλανερή πίστη πως αυτός ο κόσμος και οι αναπαραστάσεις του είναι συνεχείς, εξερευνούμε την επίδραση που έχει η ζωγραφική αφήγηση στην κινηματογραφική
Abstract in english
It has diachronically been regarded as a fact that cinematic images – should – constitute a “pictorial” framing of film narration. However, this view has often been questioned within a context of downgrad ing the importance of cinematic image versus storytelling. This dominance of story-telling narration over image narration steers the present study to pursue the notion of narration in painting – the initial, proto-cinematic spectacle. This research confirms the fact that, contrary to the Aristotelian narrative structure, narratives rejecting the traditional literature-driven structure often emerge. Thus, cinematographers, like Peter Greenway, pick out painting elements that “seem determined to refuse any kind of change or transformation to their form” and transfer them to film, hence releasing a new narrative dimension. Those exact elements do not necessitate any external narration, they rather create their own. More often than not, painting as a narrative precursor influences film narration, which developed much later in time. By influencing, we do not refer to the transformation of a painting into a live action im age, but to its extension on the cinema screen by different means. We focus on the visual qualities and narrative styles that a painting may have and that can be re-interpreted within a film in a completely different manner while maintaining the exact same essence. Therefore, the artists (visual artists and cinematographers) we will examine reject the traditional narra tive structure and are inspired by and incorporate visual art into their cinematic representation. Such a practice of course could not but belong to the so-called experimental cinema. Of great interest to this research are the specific characteristics of both mediums and the different ways in which these are either reflected or not within each narrative analyzed, like temporality, suspense, dramatic escalation in painting or the cinematic space in relation to the painting. Which are those plas tic elements that shift the thematic totality of the original painting and subject it to a re-interpretation through cinematic techniques? The present study investigates three examples where the cinematogra phers – artists Hans Richter, Luciano Emmer, Henri Storch, Peter Greenway and Makoto Nagahisa pertain to. Therefore, through the whole spectrum of narrative recreation, from painting to cinema, from the trans ference of the narration of the same myth to the exploitation of the medium’s narrative potential per se, from Storck’s moving camera and his rapidly alternating images that indicate Rubens’ preference for spiral movements, to Peter Greenway’s ironic use of the grid and of classification that denounces the misleading conviction that the world and its representations are continuous, we explore the influence that visual narration has on cinematic narratives
Description
Περιέχει βιβλιογραφίες
Creative Commons License
Αναφορά Δημιουργού-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές