Τμήμα Εικαστικών Τεχνών
Permanent URI for this community
Browse by
Browsing Τμήμα Εικαστικών Τεχνών by Advisor "Δασκαλάκης, Αλέξανδρος"
Results 1 - 6 of 6
Results Per Page
Sort Options
Item Open Access Η τέχνη ως κοσμογονική πράξηΚαράλης, Ιωάννης (Μεταπτυχιακή εργασία, 2025-07-09)Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά την τέχνη ως κοσμογονική και αυτοποιητική πράξη, προτείνοντας ένα θεωρητικό και πρακτικό σύστημα καλλιτεχνικής δημιουργίας που δεν αναπαριστά μια εξωτερική πραγματικότητα αλλά συγκροτεί έναν κόσμο μέσω εσωτερικών λειτουργικών εντάσεων. Κεντρικός σκοπός της μελέτης είναι να συγκροτήσει ένα πρότυπο αισθητικού συστήματος που λειτουργεί αυτοπαραγωγικά, αντλώντας από τις φιλοσοφίες του Σπινόζα, των Ντελέζ και Γκουαταρί, των Ματουράνα και Βαρέλα, του Βίνερ, της Χέιλς και του Μποντριγιάρ. Η μεθοδολογία της εργασίας ακολουθεί έναν πολυεπίπεδο συνδυασμό θεωρητικής ανάλυσης, καλλιτεχνικής πρακτικής και φιλοσοφικής διερεύνησης. Το σύστημα συγκροτείται σε επτά στάδια δημιουργίας, ξεκινώντας από το χειροποίητο αυτόματο σχέδιο και καταλήγοντας σε εμβυθιστικά XR/VR περιβάλλοντα. Κάθε στάδιο ερμηνεύεται ως φάση λειτουργικής εξέλιξης μέσα σε έναν αυτοποιητικό βρόχο ανατροφοδότησης, ενεργοποιούμενο από τέσσερις βασικές εντάσεις: το Χάος, την Επιθυμία, την Ηδονή και τον Πόνο. Αυτές οι έννοιες δεν αντιμετωπίζονται θεματικά ή συμβολικά, αλλά ως οντολογικές δυνάμεις που συντηρούν την εσωτερική δυναμική του συστήματος και υποστηρίζουν την ανάδυση μορφών. Το θεωρητικό πλαίσιο βασίζεται στη σπινοζική έννοια της επιθυμίας ως conatus και στην ντελεζιανή μηχανική επιθυμία, συνδέοντας τη διατήρηση της ταυτότητας με τη ροή της διαφοράς. Επιπλέον, το χάος του Ησιόδου και των Ντελέζ/Γκουαταρί λειτουργεί ως το πρωταρχικό υπόστρωμα από το οποίο αναδύονται αισθητικοί κόσμοι. Η συμβολή της τεχνολογίας αναλύεται μέσω της έννοιας της υλοποιημένης εικονικότητας και του μεταανθρώπινου σώματος, ενώ η έννοια της προσομοίωσης (Baudrillard) χρησιμοποιείται για να αναδειχθεί η αντίθεση μεταξύ αισθητικής δημιουργίας και υπερπραγματικής αναπαραγωγής. Τα κυριότερα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι η τέχνη ως κοσμογονική πράξη μπορεί να νοηθεί ως ένα αισθητικό πεδίο αυτοπαραγωγής, όπου η δημιουργία προηγείται της αναπαράστασης και το αισθητικό γεγονός διαμορφώνει τον κόσμο ως πραγματικότητα. Η εργασία καταλήγει σε μια πρόταση καλλιτεχνικής πράξης που εδράζεται στην ενσώματη εμπειρία, τη χαοτική διακύμανση και την ενεργό επιθυμία, προσφέροντας νέα εργαλεία θεωρητικού και πρακτικού επαναπροσδιορισμού της τέχνης στον ψηφιακό και τεχνοαισθητικό 21ο αιώνα.Item Embargo Μετα-αφήγηση, μετα-αλήθεια και τεχνητή νοημοσύνη: προς μια νέα αρχαιολογία της μνήμης.Μαζαράκης, Πάνος (Μεταπτυχιακή εργασία, 2025-11-27)H παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά την επιστημολογική συνθήκη της «μετα-αλήθειας» υπό το πρίσμα της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης. Σκοπός της είναι να χαρτογραφήσει τον τρόπο με τον οποίο οι ψηφιακές τεχνολογίες, και ειδικότερα τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, λειτουργούν ως μηχανισμοί που επιταχύνουν την αποδόμηση των «μεγάλων αφηγήσεων» και αποσταθεροποιούν τις παραδοσιακές έννοιες του αρχείου, του τεκμηρίου και της ιστορικής μνήμης. Η εργασία διαρθρώνεται σε δύο αλληλοσυμπληρούμενους άξονες: τον θεωρητικό και τον καλλιτεχνικό. Το θεωρητικό μέρος ανιχνεύει τη γενεαλογία της μετα-αλήθειας, εξετάζοντας ιστορικά παραδείγματα παραπληροφόρησης (από τον «Πόλεμο των Κόσμων» έως το Brexit) και αναλύοντας το φαινόμενο μέσα από κριτικά εργαλεία που παρέχουν στοχαστές όπως ο Friedrich Kittler, ο Guy Debord, ο Michel Foucault και ο Fredric Jameson. Στο καλλιτεχνικό μέρος, υιοθετείται η περσόνα ενός «Ιστορικού του Μέλλοντος». Το έργο συγκροτεί μια μυθοπλαστική αφήγηση γύρω από ένα πραγματικό γεγονός: ένα ακαδημαϊκό συνέδριο στην Ταϊπέι το 1978, λίγο πριν την ιστορική μεταστροφή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Το αυθεντικό αρχειακό υλικό «μολύνεται» σκοπίμως με τεκμήρια που παρήχθησαν μέσω τεχνητής νοημοσύνης (συνθετική φωνή μάρτυρα, πλαστά υπομνήματα, υβριδικές εικόνες και ηχητικά ντοκουμέντα). Η εργασία ολοκληρώνεται τοποθετώντας αυτή την πρακτική σε διάλογο με σύγχρονους καλλιτέχνες και συλλογικότητες (Walid Raad, Joan Fontcuberta, The Yes Men, Forensic Architecture), εξετάζοντας διαφορετικές στρατηγικές αντίστασης και κριτικής στην εποχή της μετα-αλήθειας.Item Open Access Το «φανταστικό» στην τέχνηΠλακωτάρης, Ισίδωρος (Μεταπτυχιακή εργασία, 2025-07-07)Η διπλωματική εργασία με τίτλο «Το «φανταστικό» στην τέχνη», αποτελεί μια θεωρητική και βιωματική καταγραφή της δημιουργικής διεργασίας που οδήγησε στο video-animation «Levi». Η δημιουργία αυτού του φανταστικού κόσμου προέκυψε από πειραματισμούς με ψηφιακές γλυπτικές φόρμες. Η εργασία προσεγγίζει τη δημιουργία ενός φανταστικού κόσμου ως μια πράξη αποκάλυψης που γεφυρώνει βιώματα και οδηγεί σε βαθύτερη κατανόηση του εαυτού. Η δημιουργία των οργανικών μορφών πραγματοποιείται χρησιμοποιώντας ψηφιακά εργαλεία όπως το Blender και την υπολογιστική γλώσσα Python. Αυτές οι μορφές μιμούνται φυσικούς μηχανισμούς, όπως το DNA και τη συλλογική κίνηση, ενώ η παραμετροποίηση επιτρέπει άπειρες παραλλαγές της ίδιας μορφής, επηρεάζοντας τόσο τη γεωμετρία όσο και την κινητική συμπεριφορά των πλάσματων, κάτι που θυμίζει τη μορφοκινητική. Σε αντίθεση με τα υποθαλάσσια οργανικά πλάσματα, ο υπερθαλάσσιος κόσμος απαρτίζεται από εγκαταλελειμμένες, αυστηρά οργανωμένες μηχανικές δομές, που σχεδιάστηκαν επίσης αλγοριθμικά, δημιουργώντας ένα δίπολο φύσης και τεχνολογίας. Στο περιβάλλον του «Levi» συνυπάρχουν ένας υποβρύχιος και ένας υπερθαλάσσιος κόσμος, οι οποίοι δεν επικοινωνούν ούτε έχουν επίγνωση της ύπαρξης του άλλου. Αυτή η διαίρεση λειτουργεί ως αλληγορία για την ευρύτερη αδυναμία επικοινωνίας και κατανόησης μεταξύ διαφορετικών μορφών ζωής. Ο βυθός συμβολίζει ένα «ασυνείδητο» του κόσμου, ένα πεδίο που αντιστέκεται στον έλεγχο και τη γνώση. Το έργο θέτει τον προβληματισμό της παράλληλης συνύπαρξης διαφορετικών ειδών ζωής στο ίδιο περιβάλλον χωρίς τη δυνατότητα επικοινωνίας. Το δεύτερο μέρος της εργασίας εξετάζει τη διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου για μύθο, από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη ψηφιακή τέχνη και τα βιντεοπαιχνίδια. Οι μύθοι αρχικά εξηγούσαν τον κόσμο και λειτούργησαν ως πνευματικοί οδηγοί, ενώ ο Ουμπέρτο Έκο και ο Έρνστ Κασσίρερ υπογραμμίζουν τη συμβολική τους φύση. Η τέχνη του φανταστικού, ιστορικά, χρησιμοποιήθηκε τόσο για προπαγάνδα (π.χ. Ραμσής Β΄, Ιλιάδα) όσο και για αντίσταση στην εξουσία (δυστοπίες όπως το «1984», ουτοπίες). Φιλοσοφικά, η φαντασία εξετάζεται από τον Πλάτωνα ως εσωτερική ψυχική λειτουργία, τον Αριστοτέλη ως «φάντασμα», τον Ντεκάρτ ως γέφυρα νου-σώματος, τον Σπινόζα ως συγκεχυμένο τύπο γνώσης, τον Χιουμ ως θεμελιώδη γνωσιακή λειτουργία, και τον Καντ ως «παραγωγική φαντασία», μια προ-εμπειρική, συνθετική ικανότητα που γεφυρώνει αίσθηση και νόηση. Ψυχαναλυτικά, ο Φρόυντ θεωρεί τη φαντασίωση ως έκφραση του ασυνειδήτου και συνέχεια του παιδικού παιχνιδιού, μέσο συμβολικής ικανοποίησης επιθυμιών. Ο Λακάν την εντάσσει στο «Φαντασιακό», όπου το Εγώ συγκροτείται μέσω μιας αλλοτριωμένης ταύτισης με την εικόνα (στάδιο του καθρέφτη), υποστηρίζοντας την επιθυμία του υποκειμένου. Η τέχνη, σε αυτό το πλαίσιο, λειτουργεί ως κοινωνικά αποδεκτός χώρος εκδραμάτισης των φαντασιώσεων. Η τέχνη του φανταστικού, αν και αλλάζει μέσα έκφρασης, παραμένει απαραίτητο εργαλείο αυτογνωσίας και συμβολοποίησης συλλογικών αγωνιών, συμπληρώνοντας τη λογική και επανανοηματοδοτώντας την ύπαρξη σε ένα ασταθές περιβάλλον.Item Open Access Το Παράδοξο του ΖελέΔελημπάσης, Ελευθέριος (Μεταπτυχιακή εργασία, 2025)Η θεωρητική βάση του έργου μου εξετάζει πώς, στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, η εικόνα έχει υπερβεί την εμπειρία και η κατανάλωση έχει μετατραπεί σε τρόπο ύπαρξης. Μέσα από τον Baudrillard, τον Debord, τον Han και την Berlant, αναδεικνύω το πώς η υπερπραγματικότητα, το θέαμα, η επίδοση και η σκληρή αισιοδοξία εγκλωβίζουν το άτομο σε έναν αέναο κύκλο επιθυμίας, σύγκρισης και εξάντλησης. Η θεωρία μου φωτίζει τη μετάβαση από το πραγματικό στο κατασκευασμένο, από το βίωμα στο simulacrum, αποκαλύπτοντας τις ψυχικές και κοινωνικές συνέπειες του να ζούμε πλέον μέσα σε μια συνεχή ροή εικόνων που υπόσχονται πολλά και προσφέρουν ελάχιστα.Item Open Access Χώρος βλέμμα χρόνος: Κινηματογραφικές και λογοτεχνικές αναπαραστάσειςΡαφτοπούλου, Ευαγγελία (Μεταπτυχιακή εργασία, 2025-11-24)Αφετηρία της μελέτης αποτελεί η επιθυμία να ερευνηθεί η σχέση ανάμεσα στον αστικό χώρο, την υποκειμενικότητα και την κινηματογραφική αναπαράσταση. Η παρούσα διπλωματική έρευνα αντλεί αναφορές από τη σκέψη των Simmel, Sennett καθώς και Debord για τη δημόσια σφαίρα, από τη θεωρία του κινηματογράφου των Deleuze, Benjamin, Kracauer αλλά και από τις μεθόδους συνδυασμού και αυτοδέσμευσης του Perec και του Εργαστηρίου Δυνητικής Λογοτεχνίας (OuLiPo). Στόχος της μελέτης είναι να διερευνήσει πώς οι κινηματογραφικές αλλά και λογοτεχνικές πρακτικές μπορούν να αναπαραστήσουν την χωρική και χρονική εμπειρία. Σε μεθοδολογικό επίπεδο, η εργασία υλοποιείται μέσα από τη δημιουργία του filminstallation ΣΗΜΕΙΟ ΜΗΔΕΝ, παρών προς παρόν, το οποίο λειτουργεί ως πρακτική διερεύνηση των θεωρητικών αξόνων. Η κινηματογραφική προσέγγιση που υιοθετείται καθώς και ο τρόπος παρουσίασής της προσπαθεί να αναδείξει τις πορώδεις σχέσεις μεταξύ δημόσιου και άλλων μεταβατικών χώρων. Το καλλιτεχνικό έργο της διπλωματικής λειτουργεί ως ένα εργαλείο έρευνας του τρόπου με τον οποίο η πόλη παράγεται, κατοικείται και αναπαρίσταται.Item Embargo Ω πατέρα, που είσαιΚαφετζής, Θανάσης (Μεταπτυχιακή εργασία, 2025-07-09)Η παρούσα εργασία αποτελεί το θεωρητικό συνοδευτικό υλικό της κινηματογραφικής διπλωματικής εργασίας με τίτλο «Ω πατέρα, που είσαι», ένα ντοκιμαντέρ που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Ψηφιακές Μορφές Τέχνης» της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Ο κύριος επιβλέπων της διπλωματικής είναι ο Διδάσκων Θανάσης Ρεντζής, με συνεπιβλέποντες τη Βασιλική Μπέτσου και τον Αλέξανδρο Δασκαλάκη. Σκοπός του κειμένου είναι να προσφέρει μια θεωρητική βάση στην ταινία, συνδέοντάς την με κινηματογραφικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις, ενώ παράλληλα αναπτύσσει τους προσωπικούς προβληματισμούς που προέκυψαν κατά τη δημιουργία του έργου. Η εργασία φιλοδοξεί να αναδείξει τη σύνθετη φύση του ντοκιμαντέρ, που ισορροπεί μεταξύ της αντικειμενικότητας και υποκειμενικότητας, της σχέσης δημιουργού-υποκειμένου, και της επίδρασης του χρόνου και του μέσου στη διαμόρφωση της αφήγησης. Η ιστορία του Βίνσεντ, ενώ μοναδική, αγγίζει οικουμενικά ερωτήματα για την οικογένεια, την ταυτότητα και την ανθρώπινη ανάγκη για ανήκειν.