Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης
Permanent URI for this community
Browse by
Browsing Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης by Advisor "Βρατσκίδου, Ελεονώρα"
Results 1 - 2 of 2
Results Per Page
Sort Options
Item Open Access Η υποδοχή του τoπιογραφικού έργου του Οδυσσέα Φωκά κατά την περίοδο 1890-1920Καρακούρτη, Λαμπρινή Χ. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)Η ζωγραφική στο ύπαιθρο εμφανίστηκε στην Ελλάδα στο τέλος του 19ου αιώνα ως μια νέα θεματική σε σχέση με τις μέχρι τότε επικρατούσες ιστορικές και ηθογραφικές σκηνές της επίσημης ακαδημαϊκής ζωγραφικής, μεταφέροντας στον καμβά εικόνες του φυσική περίγυρου του ανθρώπου και αποδίδοντας τες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τον χειρισμό του φωτός σε συνάρτηση με τον χρόνο. Κεντρικός στόχος της εργασίας αναδεικνύεται η μελέτη της υποδοχής του τοπιογραφικού έργου του Οδυσσέα Φωκά(1857-1946), κατά την περίοδο 1890-1920, βάσει κριτικών κειμένων και άρθρων τεχνοκριτών στον ελληνικό περιοδικό τύπο, με σκοπό να εντοπιστούν οι διαφορετικές αισθητικές και ιδεολογικές οπτικές του έργου του. Η μελέτη του κριτικού λόγου γύρω από το έργο του ζωγράφου συνδυάστηκε με μια σύντομη τεχνοτροπική πραγμάτευση των έργων, από το κληροδότημα του στην Εθνική Πινακοθήκη, ενός συνόλου που δεν έχει τύχει ακόμα καμίας συστηματικής μελέτης. Το τοπιογραφικό έργο του Οδυσσέα Φωκά κινείται μεταξύ μιας νατουραλιστικής ζωγραφικής και μιας ζωγραφικής, στην οποία ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί κριτικά και ανανεωτικά τις φόρμες της ακαδημαϊκής τέχνης, θέλοντας να ερμηνεύσει το φυσικό τοπίο μέσα στο οποίο δημιουργεί. Οι αντινατουραλιστικές αποδόσεις των τοπίων του με τις απλοποιήσεις, τις φωτεινές επιφάνειες και την απόρριψη της γραμμικής προοπτικής φανερώνουν τους προβληματισμούς του στην φόρμα και στο χρώμα και καταδεικνύουν την ουσιαστική σχέση του καλλιτέχνη με το φυσικό περιβάλλον. Μια σχέση που ερμηνεύεται από διαφορετικές αισθητικές απόψεις και μάλιστα προσανατολίζεται, όπως ανέδειξε η παρούσα εργασία, στη συμβολιστική διάσταση της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Οδυσσέα Φωκά.Item Open Access Το εικαστικό έργο του Δημήτρη Κατσικογιάννη (1915-1991) στο πλαίσιο της πρόσληψης της μαρξιστικής αισθητικής στην ΕλλάδαΛίτση, Σεβαστή Ε. (Μεταπτυχιακή εργασία, 2022)Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του εικαστικού έργου του ζωγράφου και γλύπτη, Δημήτρη Κατσικογιάννη (1915-1991). Πρόκειται για έναν καλλιτέχνη στρατευμένο και ενεργά αναμειγμένο στους κοινωνικούς αγώνες της εποχής του, ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), ο οποίος ενστερνιζόταν τις ιδέες του μαρξισμού και την κομμουνιστική ιδεολογία. Πηγή της έμπνευσής του ήταν το προσωπικό βίωμα των δεκαετιών του ’40 και του ‘50, ενώ η επιμονή σε θέματα αμιγώς κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηρίζει το σύνολο της εικαστικής του παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, το έργο του εξετάζεται στο πλαίσιο της μαρξιστικής αισθητικής, όπως αυτή προσλαμβανόταν από τους μαρξιστές θεωρητικούς και κριτικούς της τέχνης στην Ελλάδα, κατά το διάστημα 1930-1980. Η εργασία χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Δεδομένου ότι το έργο του Κατσικογιάννη είχε στενή σύνδεση με την ζωή του και ειδικότερα με την πολιτική του στάση και δράση, στο 1ο κεφάλαιο γίνεται μία προσπάθεια ανασύνθεσης της βιογραφίας του, ενταγμένης στο ιστορικό πλαίσιο της περιόδου. Στο 2 ο κεφάλαιο γίνεται μία προσπάθεια ανάλυσης του έργου του, μέσα από μία επιλεκτική παρουσίαση ορισμένων ζωγραφικών έργων του. Βασικοί άξονες της ανάλυσης είναι ορισμένα σταθερά θέματα στην εικονογραφία του, που αφορούν την βίωση του πολέμου και της φυλάκισης κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50, ενώ μικρότερη έμφαση δίνεται στα θέματα που αφορούν τις δεκαετίες ’60 ’70. Επιπλέον, συζητιούνται ορισμένα ζητήματα μορφής και περιεχομένου στο έργο του, που έχουν να κάνουν με την τεχνοτροπία που χρησιμοποιεί, την ιδιαιτερότητα της εικαστικής του γραφής και τον πολιτικά στρατευμένο χαρακτήρα του έργου του. Στο 3ο κεφάλαιο επιχειρείται μία συνοπτική παρουσίαση της μαρξιστικής αισθητικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στην ΕΣΣΔ κατά το διάστημα 1930-1970, και μία αναφορά σε βασικούς θεωρητικούς όρους της, όπως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός και η σχέση μορφής και περιεχομένου στην τέχνη. Στην συνέχεια, γίνεται μία σε αδρές γραμμές παρουσίαση της πρόσληψης της μαρξιστικής αισθητικής στην Ελλάδα, μέσα από ορισμένες τοποθετήσεις Ελλήνων μαρξιστών θεωρητικών, πάνω στα ζητήματα της σχέσης μορφής - περιεχομένου, που αποτέλεσαν το επίκεντρο μίας ζωηρής συζήτησης στους κόλπους των μαρξιστών θεωρητικών της τέχνης και καλλιτεχνών διεθνώς. Στο 4ο κεφάλαιο επιχειρείται μία παρουσίαση της υποδοχής του έργου του Κατσικογιάννη από τους σύγχρονούς του αριστερούς τεχνοκρίτες στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 1960-1980. Τέλος, τίθεται ένας ευρύτερος προβληματισμός σχετικά με την σκοπιμότητα μιας ιστορικοτεχνικής κατάταξης του έργου του Δημήτρη Κατσικογιάννη, με στόχο να αναδειχθεί πως η ιδιαιτερότητα της περίπτωσης του, μάλλον υποδεικνύει μία δημιουργική αφομοίωση διαφορετικών καλλιτεχνικών τάσεων