Βρατσκίδου, ΕλεονώραΛίτση, Σεβαστή Ε.2022-12-052022-12-052022https://artia.asfa.gr/handle/artia/320Περιέχει βιβλιογραφίαΑντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του εικαστικού έργου του ζωγράφου και γλύπτη, Δημήτρη Κατσικογιάννη (1915-1991). Πρόκειται για έναν καλλιτέχνη στρατευμένο και ενεργά αναμειγμένο στους κοινωνικούς αγώνες της εποχής του, ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), ο οποίος ενστερνιζόταν τις ιδέες του μαρξισμού και την κομμουνιστική ιδεολογία. Πηγή της έμπνευσής του ήταν το προσωπικό βίωμα των δεκαετιών του ’40 και του ‘50, ενώ η επιμονή σε θέματα αμιγώς κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηρίζει το σύνολο της εικαστικής του παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, το έργο του εξετάζεται στο πλαίσιο της μαρξιστικής αισθητικής, όπως αυτή προσλαμβανόταν από τους μαρξιστές θεωρητικούς και κριτικούς της τέχνης στην Ελλάδα, κατά το διάστημα 1930-1980. Η εργασία χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Δεδομένου ότι το έργο του Κατσικογιάννη είχε στενή σύνδεση με την ζωή του και ειδικότερα με την πολιτική του στάση και δράση, στο 1ο κεφάλαιο γίνεται μία προσπάθεια ανασύνθεσης της βιογραφίας του, ενταγμένης στο ιστορικό πλαίσιο της περιόδου. Στο 2 ο κεφάλαιο γίνεται μία προσπάθεια ανάλυσης του έργου του, μέσα από μία επιλεκτική παρουσίαση ορισμένων ζωγραφικών έργων του. Βασικοί άξονες της ανάλυσης είναι ορισμένα σταθερά θέματα στην εικονογραφία του, που αφορούν την βίωση του πολέμου και της φυλάκισης κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50, ενώ μικρότερη έμφαση δίνεται στα θέματα που αφορούν τις δεκαετίες ’60 ’70. Επιπλέον, συζητιούνται ορισμένα ζητήματα μορφής και περιεχομένου στο έργο του, που έχουν να κάνουν με την τεχνοτροπία που χρησιμοποιεί, την ιδιαιτερότητα της εικαστικής του γραφής και τον πολιτικά στρατευμένο χαρακτήρα του έργου του. Στο 3ο κεφάλαιο επιχειρείται μία συνοπτική παρουσίαση της μαρξιστικής αισθητικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στην ΕΣΣΔ κατά το διάστημα 1930-1970, και μία αναφορά σε βασικούς θεωρητικούς όρους της, όπως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός και η σχέση μορφής και περιεχομένου στην τέχνη. Στην συνέχεια, γίνεται μία σε αδρές γραμμές παρουσίαση της πρόσληψης της μαρξιστικής αισθητικής στην Ελλάδα, μέσα από ορισμένες τοποθετήσεις Ελλήνων μαρξιστών θεωρητικών, πάνω στα ζητήματα της σχέσης μορφής - περιεχομένου, που αποτέλεσαν το επίκεντρο μίας ζωηρής συζήτησης στους κόλπους των μαρξιστών θεωρητικών της τέχνης και καλλιτεχνών διεθνώς. Στο 4ο κεφάλαιο επιχειρείται μία παρουσίαση της υποδοχής του έργου του Κατσικογιάννη από τους σύγχρονούς του αριστερούς τεχνοκρίτες στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 1960-1980. Τέλος, τίθεται ένας ευρύτερος προβληματισμός σχετικά με την σκοπιμότητα μιας ιστορικοτεχνικής κατάταξης του έργου του Δημήτρη Κατσικογιάννη, με στόχο να αναδειχθεί πως η ιδιαιτερότητα της περίπτωσης του, μάλλον υποδεικνύει μία δημιουργική αφομοίωση διαφορετικών καλλιτεχνικών τάσεων162elΑναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 ΔιεθνέςΔιατριβέςΚατσικογιάννης Διατριβή 1915-1991Μαρξιστική αισθητικήΣοσιαλιστικός ρεαλισμόςΓερμανική κατοχή - ΑντίστασηΠολιτικοί κρατούμενοιΤεχνοκριτικήΜεταπτυχιακή εργασίαKatsikoyiannis Dimitris 1915-1991Marxist aestheticsSocialist realismGerman occupation- ResistancePolitical prisonersArt critique